ART CHAT. WILLIAM M. CHASE.
I. THERE is no portrait painter in the city of New York more popular among artistically bred people than Wm. M. Chase. His reputation, however, lies solely with that class. Outside of our great cities, and one might almost say outside of New York and Boston, he is comparatively little known. His art consists in most cases in simplicity carried to the extreme. He eschews high finish, although as a young man his first successful essays with the brush were carefully finished and extremely real still life studies.
MR. CHASE is about forty years of age, rather under size, but imposing in carriage, and eminently artistic in bearing. He was born in Indiana and received his art education at the National Academy schools in this city, also in the studio of J. C. Eaton. In 1872 he went to Munich and studied in the academy there for six years. "The Court Jester,'' "The Turkish Page," "Ready for the Ride," were the paintings sent over from the other side which first called the attention of the New York public to the name of W.M. Chase.
In 1878 he settled in New York and has since that time busied himself painting portraits, with now and then a landscape, and teaching at the Art Students' League.
As a teacher Mr. Chase is extremely popular and has influenced more than likely a greater number of art students than any other teacher in the city. I say influenced because he rarely trains a pupil, though several young ladies have studied in his studio and owe most of their art knowledge to him, but there are a large number who perhaps have not painted under him for more than three months, yet are distinctively his satellites. And there are even those who have never once received a word of criticism from him yet who have come under the spell of his mystic brush.
Mr. Chase has the painting class at the League and it is the ambition of many a student in the school to be at one time a member of it. The secret of this influence is no doubt the fact that his paintings seem less labored than those of any other painter on this side the water. The still life or backgrounds in the portraits have the quality of texture that have the works of Vollon. His heads emphatically recall the work of the old masters, notably that of Velasquez and Franz Hals, though now and then some round oval face or long lithe figure suggests, in its subdued beauty, the spirit of, if no specific artist, of the Renaissance.
MR. CHASE occupies a spacious and elegant suite of studios in the Studio Building, 52 West Tenth St. The rooms, which were formerly occupied by F.E. Church, the celebrated landscape artist, are luxuriously furnished in antique carved wood cabinets, oriental divans, rich brocade hanging and tapestry, brass and copper lamps hang from the ceiling, bronze and porcelain ornaments fill every nook and corner, while a large jardiniere filled with palms stands in one corner of the room, and in another a large green parrot stands on his perch threatening every visitor with his snapping beak, while two handsome greyhounds lie close by on a soft rug. Pictures are hanging about, standing on easels and against the walls, portfolios of drawings and prints are placed near rich leather screens; in short, everything rich in color, artistic in workmanship, and all the paraphernalia of the artist is found in the studio in Tenth St. It is the ideal artist's studio.
A very strong sketch of one portion of his atelier, painted by Mr. Chase himself, is to be seen in the Howell Collection now on exhibition at Ortgie's Fifth Avenue Art Gallery. Two beautiful pastels are also included in the collection, a Brooklyn study, "The Terrace, Prospect Park," and " An Old Garden."
CHASE has of late years exhibited some most effective pastels ; he generally shows a dozen or so at the annual display of the Pastel Club. Many of these have been landscape vistas in and about Brooklyn, others portraits, several of babies. He uses pastel rather for its softness than its brilliant qualities, frequently painting in pastel with the brush! The effect thus obtained is charmingly soft and delicate.
In fact Mr. Chase is never content to be tied down by the mere conventional methods in any art. In etching, when he is in a hurry to produce a plate,rather than laboriously draw his design upon the copper in reverse as the process necessitates, he will make a pen and ink first and have it partially etched in the plate by the assistance of photography, he finishing the plate in dry point.
In water color he usually paints in body color, the effect suggesting a painting in oil, some of the watercolors being of large dimensions, while on the other hand he strives very often to get a dead tone (with the means of very coarse canvas, and paints mixed sparingly, if at all, withoil, to his oil paintings, which resemble opaque watercolors. Monotypes also of richest quality have emanated from the artist's facile hand. Indeed, I believe, if any special effect could be obtained by the use of stove blacking, as a medium, Mr. Chase would not hesitate to produce some mighty striking thing with it. If some day he could be induced to take up lithography I know the result would be far ahead of anything done in France, even when that branch of the art was in its palmiest days.
A SPECIMEN of his watercolor work can be seen at the present Watercolor Exhibition, No. 190, "Au Revoir."
AMONG Mr. Chase's successful pupils may be named Miss Rosina Emmett Sherwood, whose charming designs for children's books first brought her into notice, and of late years she has strongly asserted herself in portraiture; Miss Dora Wheeler, whose decorative work has a national reputation.
Among his pupils at the Art Students' League are Miss Rosalia Gill, now in Paris, has had the honor of exhibiting in the Salon; Miss Wilamina D. Hawley, who has exhibited at the Academy, her water color, "Boy Fishing," is now in the Water Color Exhibition; Miss F.H. Throop has just returned from Paris, where she exhibited in the Salon; Miss Ella Condie Lamb has attracted attention lately by her decorative designs shown at the "Architectural League Exhibit"; Miss Laura Opper, Miss E. S. Chever and Mrs. J. E. Raker are all pupils whose portrait work is highly creditable.
Deze van oorsprong zeventiende-eeuwse herberg was het voormalige hoofdkwartier van het schildersdorp Rijsorod (1888-1914), genaamd Hotel Warendorp. Later werd dit het Wapen van Rijsoord.
Alexandra van Dongen vertelt in haar lezing over haar onderzoek naar de geschiedenis van het schildersdorp aan de hand van haar Amerikanse overgrootmoeder Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958) die als kunstenaar vanuit New York via Parijs in Rijsoord terechtkwam. Storyteller en actrice Caja van der Poel speelt Vrouw Warendorp, de voormalige waardin van het hotel. In de Tolhuiskamer van de oude herberg is een kleine tentoonstelling ingericht met originele schilderijen, aquarellen, vervaardigd in Rijsoord tijdens de periode 1888-1914.
Winterwandeling
Aanleiding voor deze presentatie is de november-decemberuitgave (nr. 8) van Museumtijdschrift dat deze week is verschenen. In dit nummer staat een artikel over het vroegere schildersdorp Rijsoord en is daarbij ook een dorpswandeling van ongeveer een kilometer bij bedacht. Deze wandeling voert naar plekken die ruim honderd jaar gelegen belangrijk waren voor de in Rijsoord schilderende kunstenaars. Het is één van de drie winterwandelingen die Museumtijdschrift introduceert.
Apart voor kinderen
De lezing en voorstelling wordt op 1 december tweemaal gegeven: voor kinderen en voor volwassenen. Voor kinderen is het programma van 13.30 tot 14.30 uur (inloop vanaf 13.00 uur). Voor volwassenen zijn de lezing en voorstelling van 16.00 tot 17.00 uur (inloop vanaf 15.30 uur). De entree is gratis. Wel moet betaald worden voor een drankje en eventuele andere versnaperingen. Met het oog op het beperkte aantal plaatsen is aanmelden verplicht. Men kan het aantal gewenste stoelen (voor maximaal vier personen) met naam en telefoonnummer doorgeven via: alexandragaba@hotmail.com. Restaurant Ross Lovell is gevestigd aan de Rijksstraatweg 67 in Ridderkerk: www.rosslovell.nl/ridderkerk-rijsoord/.
De Blauwkai 21 november 2018. Deze week onder andere:
- Iemand die vraagt hoe het met je gaat
- Alles wat je nodig hebt vanaf 18 jaar
- Rijsoord herleeft als schildersdorp
- ‘Na ruim een eeuw eindigt een tijdperk’
- Met volle vaart afremmen loopt vaak verkeerd af
MIJN RIDDERKERK JAN PLAISIER
(Jan Plaisier wil de geschiedenis van Rijsoord doorgeven.)
Rijsoord herleeft als schildersdorp
In Mijn Ridderkerk komen bijzondere Ridderkerkers aan het woord. Mensen die de samenleving kleur geven. Deze week is dat Jan Plaisier, lid van de werkgroep Schildersdorp Rijsoord.
De familie Plaisier woont al dertien generaties in Rijsoord. Als kind raakte Jan Plaisier gefascineerd door de bijzondere geschiedenis van de plek waar hij geboren en getogen is. Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog raakte die in de vergetelheid. Als het aan hem ligt, komt daar snel verandering in.
“Mijn vader vertelde boeiende verhalen en onze hulp in de huishouding had het vaak over Miss Hawley. Ik wilde meer weten over deze dame en andere mensen die hier gewoond hebben. Het is mooi als je weet wat er onder je voeten is gebeurd. Dat je iets van de geschiedenis afweet en denkt ‘oh, was dat hier’. Dat wil ik doorgeven aan jongeren én mensen die Rijsoord bezoeken.”
Een paar jaar geleden leerde Jan kunsthistoricus Alexandra van Dongen kennen. Voor haar boek ‘Dromen van Rijsoord’ deed zij onderzoek naar de kunstenaars die hier vanaf 1888 neerstreken. Haar overgrootmoeder Wilhelmina Douglas Hawley was daar één van.
Als Jan aan het woord is, zie je bijna voor je hoe het zo’n 130 jaar geleden was. “Vanaf 1892 kwam Wilhelmina regelmatig vanuit Parijs naar ons dorp. In 1901 trouwde ze met landbouwer en vlashandelaar Bastiaan de Koning en bleef ze hier wonen.”
“Waarschijnlijk leerde zij tijdens een van haar bootreizen de Amerikaan John Vanderpoel kennen. Zijn ouders kwamen uit Rijsoord. Toen zijn moeder overleed, vertrok zijn vader met alle kinderen naar Chicago. John groeide op tot een getalenteerd kunstenaar. Hij reisde vaak naar Europa waar hij als docent andere kunstenaars inspireerde.”
("Het is bijzonder dat overal ter wereld schilderijen van Rijsoord ‘rondzwerven' ")
Verliefd
“Door John raakten vele kunstenaars verliefd op Rijsoord. Amerikanen, maar ook schilders uit Parijs, Duitsland en zelfs Nieuw-Zeeland voelden zich aangetrokken tot het boerenleven, de vrouwen in lokale dracht, de landelijke omgeving en de vlasindustrie. Ze brachten hier de zomermaanden door en lieten de bewoners poseren in hun huizen, op het land of langs de Waal.”
Jan bezocht een tijdje geleden het Vanderpoel Art museum in Chicago. Hij was onder de indruk van het werk dat daar hangt. “Overal ter wereld ‘zwerven’ schilderijen waar Rijsoord op te zien is. In musea en misschien wel in laatjes bij mensen thuis. Dat is wonderlijk.”
Met de steun van Alexandra, Jos Crezée (kunstdocent op het Farel College) en archiefonderzoeker Erica van Dooremalen probeert hij zoveel mogelijk te achterhalen van de Rijsoordse geschiedenis. Samen vormen zij de werkgroep Schildersdorp Rijsoord. “Erica’s overgrootmoeder Drika van Nes was nanny bij een van de Amerikaans schilderessen. Alle vier hebben we hier dus wortels liggen.”
Verhalen doorgeven
“We vinden de meest fantastische dingen en gaan door op de ingeslagen weg! Van sommige mensen die op de schilderijen staan, weten we wie het zijn. Wij geven hun verhalen door, zodat ze niet vergeten worden”, besluit Jan.
Zo toont het Centraal Museum Utrecht een groot overzicht van Caravaggio en zijn invloed op de Europese schilderkunst in het algemeen en op de Utrechtse schilders in het bijzonder. Zijn doeken, waarop heiligen met zonverbrande gezichten en vieze voeten in theatraal licht, vormden een schilderkunstige revolutie, schrijft onze auteur Erik Spaans.
Het Groninger Museum pakt groots uit met de sprookjesachtige glasinstallaties van de Amerikaanse kunstenaar Dale Chihuly. Die zijn zo groot en virtuoos, dat ze de zwaartekracht tarten. Ook is er aandacht voor de vroege, temperamentvolle schilderijen van Jan Sluijters, te zien in het Noordbrabants Museum, met oogverblindend kleurenpalet.
Om nog een keer stil te staan bij het 30-jarig jubileum treedt Museumtijdschrift in de voetsporen van drie kunstenaars. 3 speciaal uitgezette winterse wandelroutes voeren naar Jacoba van Heemskerck in Domburg, naar Rembrandts Amsterdam en naar Wilhelmina Hawley in Rijsoord. En hoe vindt het heropende AfricaMuseum in het Belgische Tervuren, een voormalig koloniaal bolwerk, zichzelf opnieuw uit? U leest het in Museumtijdschrift 8.
Met heel veel museumtips, artikelen en columns is dit een nummer om niet te missen.
Museumtijdschrift 8, vanaf 15 november online te koop en vanaf 20 november in de winkel.
Inhoudsopgave:
• Museum/kort: 30 Museumtijdschrifttips: de mooiste tentoonstellingen in binnen- en buitenland, p. 13-20.
• Caravaggio en Europa: oude kunst: Dramatisch spel met licht en schaduw veroorzaakte een sensatie, Erik Spaans, p. 22-27.
• Dale Chihuly: hedendaagse kunst: De magie van virtuoze glassculpturen in groot overzicht, Jeroen Junte, p. 28-32.
• Column: Vader en zoon, Oek de Jong, p. 34-35.
• AfricaMuseum: interview: Hoe vindt een voormalig koloniaal bolwerk zichzelf opnieuw uit?, Edo Dijksterhuis, p. 38-41.
• Jan Sluijters: moderne kunst: Zijn vroege werk is oogverblindend en vol temperament, Stefan Kuiper, p. 42-47.
• Winterse wandelingen: oude & moderne kunst: Achter de kunstenaars aan, in Domburg, Amsterdam en Rijsoord, Marina de Vries, p. 51-57.
• David Lynch: hedendaagse kunst: Boegbeeld van de cultcinema blijkt vooraleerst kunstenaar, Sophia Zürcher, p. 58-61.
• Column: Monet in Zaandam, Maria Barnas, p.63.
• Je bent wat je eet: fotografie: Geschiedenis van de voedselfotografie, smakelijk opgediend, Vera Ros, p. 64-67.
• Tomás Saraceno: hedendaagse kunst: Grootschalige toekomstvisioenen, tussen wetenschap en kunst, Nanda Janssen, p. 68-72.
• Museum & meer: het atelier (Femke Herregravene), de criticus (Sacha Bronwasser) & de kunstenaar (Breure & Van Hulzen), boeken & meer, p. 79-85.
Is Marguerite Henriette Tedeschi (Parijs 4-9-1879 - Palma de Majorca 1970) in 1908 in Rijsoord geweest? Ze tekende in 1908 deze vier portretten, waarvan twee meisjes met Zuidhollandse keuvel en krullen.
Elève de BIBOUL et F. Humbert. de 1911 à 1940, elle a exposé au Salon des Artistes Français des nus et autres figures de femmes, de paysages. Mention honorable en 1912, deuxième médaille en 1923.
(E. BENZIT)
Eve Baker, de maakster van een miniatuur van een Nederlandse (Rijsoordse) vrouw in klederdracht, was een 'suffragette'. Een 'suffragette' is de Engelse term voor een vrouw, die strijdt voor de vrouwenrechten/vrouwenkiesrecht.
In het boek "Suffrage and the Arts: Visual Culture, Politics and Enterprise" (Miranda Garrett/Zoë Thomas, 2018) staat:
.... A request from Eve Baker enclosing 'a memorial in favour of women's enfranchisement asking
that it should lie on the hall table for signatures' was unanimously rejected by the Council which said it could not be responsible for individual members' views. (note 42)
Baker was a millitant suffragette who studied in London and Paris, started an atelier in Albany Chambers, Glasgow, in 1898, and exhibited work at the Royal Glasgow Institute before returning to London in 1915. (note 43)
However, the Glasgow Society of Lady Artists' Club was, at certain moments, more open to showing some interest in suffrage. In 1911, the President of the National Society for Women's Suffrage, Lady Frances Barbour (1858–1931), was invited ...
De ZEPHYR, trein van Chicago-San Francisco, rijdt in twee dagen dwars door Amerika.
Deze route zullen kunstenares/schrijfster mrs. Denis O'Sullivan, haar zoontje Curtis O'Sullivan en kindermeisje/nanny Hendrika G. van Nes (1874-1945) ook genomen, toen zij is 1899 San Francisco verlieten, en terugreisden naar Rijsoord. In Chicago ontmoette Van Nes haar oom Vanderpoel, de vader van de kunstschilder J.H. Vanderpoel (1857-1911).
NB.
California Zephyr
Chicago Omaha Denver Salt Lake City Oakland (San Francisco) (51 hours 20 minutes)
Experienced travelers say the California Zephyr is one of the most beautiful train trips in all of North America. As you climb through the heart of the Rockies, and further west through the snow-capped Sierra Nevadas, you may find it hard to disagree. The Zephyr runs daily between Chicago and San Francisco, coursing through the plains of Nebraska to Denver, across the Rockies to Salt Lake City, and then through Reno and Sacramento into Emeryville/San Francisco. Connections in to San Francisco and Oakland stations via Thruway Bus Service at Emeryville, California.
[https://www.amtrak.com/california-zephyr-train]
dit schilderij van Laura Adeline Muntz Lyall (1860-1930), getiteld 'Children feeding the rabbits'.
Waarschijnlijk toont twee Rijsoordse kinderen bij een konijnenhok.
Laura Muntz heeft samen geschilderd met Wilhelmina Douglas Hawley.
dit schilderij van Lucien Frank (1857-1920), getiteld 'Deux bateaux au coucher du soleil'.
Waarschijnlijk toont het de Waal in Rijsoord.
Op 6 september wordt bij het Engelse veilinghuis Morphets in Harrogate (Engeland) een olieverfschilderij geveild van de kunstenaar Owen Bowen (1873-1967).
Bowen, geboren in het nabijgelegen Leeds, schilderde vooral landschappen van Yorkshire. Ook reisde hij rond 1900 diverse maal naar Nederland, waar hij o.a. landschappen met molens schilderde. Het schilderij "Leaning willows, Rysord(sic)" is geschilderd in het huidige Waalbos, met op de achtergrond molen De Kersenboom, welke tot 1991 aan de overkant van de Waal stond.
Een afbeelding als dit zou heel goed een plaats kunnen krijgen in het toekomstige bezoekerscentrum "Waalbos", waar men informatie wil gaan geven over de Rijsoordse vlascultuur en de schilderskolonie.
(E. van Dooremalen)
Wordt het Bezoekerscentrum Waalbos een plaats waar het schildersdorp een plek krijgt?
"Bezoekerscentrum Waalbos
Vlakbij Rijsoord, naast de molen, werkt een groep vrijwilligers van de Stichting natuurbeheer Waalbos, de Molenstichting
en de IJsclub R&O aan de realisatie van een bezoekerscentrum. Dit bezoekerscentum wordt een multifunctioneel gebouw als startpunt
voor natuuractiviteiten, workshops en het gebouw dient als opslag plaats voor materialen benodigd voor natuurbeheer.
Ook voor de molenaar is het een nuttige ruimte voor educatieve doeleinden en voorzieningen, omdat de molen daar te klein voor is.
Voor meer informatie over het Waalbos kunt u terecht op de website van het Waalbos.
Toekomstplannen
De Stichting wil ook graag een vlinderweide aanleggen en onderhouden. Ook wil de Stichting percelen inrichten met akkernatuur, akkergewassen en een
perceel waarop de oude vlascultuur te zien is met vlas en stoven. Verder wil de Stichting op diverse plaatsen in Rijsoord informatieborden plaatsen
die verwijzen naar de vlascultuur, de schilderskolonie, de ontstaansgeschiedenis van Rijsoord en cultuurhistorische gebouwen en plekken."
[www.groenijsselmonde.nl/rijsoord/]
"Samenwerking
De Stichting is in samenwerking met de IJsvereniging en de Molenstichting bezig met het verkrijgen van een gebouw waarin nog meer activiteiten
georganiseerd kunnen worden en heeft hierover overleg met gemeente, Staatsbosbeheer en de Landinrichtingscommissie.
In dit toekomstige gebouw wil de Stichting informatie geven over de vlascultuur van Rijsoord en de schilderskolonie die in Rijsoord actief is
geweest in de 19e en 20e eeuw. Vanuit het gebouw kan een educatieve wandeling gemaakt worden over een natuurpad met doe-activiteiten en
informatieplekken. In de winter als er ijs ligt op de natuurijsbaan kan de IJsclub vanuit het gebouw werken aan de baan en haar ijsmachines
stallen. De Stichting heeft dan ook een plek voor haar gereedschap. In de toekomst is een natuurspeelplaats misschien ook een mogelijkheid."
Is dit borduurstramien gebaseerd op een bestaand schilderij?
Wie weet van welk merk dit borduurstramien is?
Praetje kunst 'Dromen van Rijsoord' door Alexandra van Dongen
Wilhelmina Douglas-Hawley (1860-1958), was een Amerikaanse kunstenares die zich in Rijsoord
vestigde en deel uit ging maken van die kunstenaarskolonie in de buurt bij Rotterdam. Het verhaal van
Alexandra van Dongen gaat over haar en vele kunstenaars die ook in Katwijk hebben gewerkt.
Praetje kunst start om 20.00 uur en kost € 5 per persoon. Voor donateurs en vrienden van het
DUNAatelier is toegang gratis. Nog geen donateur? Donateur worden kan en kost slechts € 10.
WANNEER
28 augustus 2018
20:00 uur
WAAR
DUNA Atelier
Boulevard Zeezijde 31
(Duinplein t.o. de Vuurbaak)
2225 BB Katwijk
Kees van de Wetering (1949)
"Rijsoord, koffiehuis met hervormde kerk"
rechtsonder get. in initialen en gedateerd `77
olieverf op doek, 50x60 cm
TOWN TALK
San Francisco, February 24, 1900
Mrs. Bertha Henicke Taussig, one of the most
active members of the Sketch club, will shortly leave
to join the Californian colony in Paris. Mrs. Taussig's
work has hitherto been chiefly in the nature of
etching and engraving, which branch of art she took
up shortly after she left school. When she married,
she gave up the idea of an independent profession but
still continued her interest in art. The Sketch club
will miss her very much. She will enter as a student
in the Whistler gallery. I should not be surprised to
hear of the request being made of Mrs. Taussig that
she pose for some celebrated painter. She is a very
rare and original type of beauty, a type which will
surely "take" with our French cousins. Mrs. Elizabeth
Curtis O'Sullivan is studying painting under a
Parisian master, as is Miss Rose Hooper.
Hans von Bartels (1856-1913), schilder tussen het vissersvolk
10 juli 2018 tot 10 november 2018
Op 10 juli 1887 kwam de reislustige Duitse kunstenaar Hans von Bartels voor het eerst naar Katwijk aan Zee. Hij verbleef in een huisje aan het Eerste Duinpad. Er was maar weinig comfort en geen stromend water. Maar voor Von Bartels was het een goede locatie want het lag dicht bij het strand. Von Bartels schilderde graag de zee, het liefst een onstuimige. Het waren echter warme dagen met nauwelijks wind en een spiegelgladde zee. Von Bartels was daardoor een beetje teleurgesteld in Katwijk. Tijdens zijn wandelingen door het dorp ontdekte hij wel een ander onderwerp: de in kleurrijke streekdracht gestoken inwoners. Na die eerste ontmoeting volgde in 1891 een tweede en Von Bartels keerde vervolgens tot aan zijn dood ieder jaar terug in Katwijk.
Vanaf 1885 konden kunstenaars die Katwijk bezochten, onder meer kiezen voor een verblijf in het chique Hotel Du Rhin gelegen aan de noordzijde van de Boulevard. Het hotel had vier ateliers en schilders konden er werk exposeren en verkopen. Toch verkoos Von Bartels een kamer bij de plaatselijke bevolking. Zo ontstond een goede band met de Katwijkers en vernam hij verhalen uit de eerste hand. Daarom zien we bij Von Bartels veel minder een romantische kijk op het vissersleven maar meer de dagelijkse realiteit van het harde vissersbestaan. Een goed en indringend voorbeeld daarvan is het werk Vrouwen van Hollandse vissers wachten de thuiskomst. Zijn motto was: ‘Wat je ziet, kun je ook schilderen, als je zien en schilderen kunt’.
Naast Katwijk bezocht Hans von Bartels ook andere kunstenaars- en schildersdorpen in Nederland [o.a. RIJSOORD!] en elders in Europa. Zo ging hij in 1893 naar het vissersdorp Volendam, een populaire bestemming onder kunstenaars. In 1900 waren het de vissers rond de vissershaven en visafslag van IJmuiden die hij in olieverfstudies heeft vastgelegd. In 1908 nam hij de boot naar het eiland Urk, waar hij en zijn gezin onderdak vinden bij de burgemeester en diens familie. Omdat de Urker vissers op zee waren schilderde Von Bartels breiende vrouwen en meisjes in en om hun huis.
In 1909 reisde hij vanuit Katwijk naar het Franse Bretagne. Hij vond er in Saint-Guénolé zijn tweede Katwijk met als onderwerpen de zeewier oogstende bevolking en het aan zee gelegen kerkje La Chapelle Notre Dame de la Joie en de jaarlijkse maritieme processie. Ondanks het feit dat Hans von Bartels voortdurend op reis is blijft München zijn thuisbasis.
Het Katwijks Museum toont zo'n 80 werken die een groot deel van zijn oeuvre omvatten. Van kleine olieverfstudies tot grote in gouache uitgevoerde hoofdwerken die Von Bartels in zijn atelier in München of in bovengenoemde plaatsen vervaardigde. De werken zijn vooral afkomstig uit particuliere collecties.
Bij uitgeverij WBOOKS verschijnt de bijbehorende 144 pagina's omvattende publicatie. In een viertal essays gaan Karlijn de Jong, Annemarie Kingmans–Claas, Elisabeth Oost en André Groeneveld in op leven en werk van Hans von Bartels. Alle op de tentoonstelling getoonde werken zijn hierin in kleur afgebeeld.
Tijdens de tentoonstellingsperiode zullen er gratis rondleidingen worden gegeven. Voor data en reservering volgt nadere berichtgeving.
- bevolkingsregister Dordrecht 1890-1917
1. Otto Paans, geb. Zwaluwe 8-8-1876, winkelier in sigaren, van P1, tr. Dordrecht 22-5-1912;
2. Elizabeth Paans (zuster) 20-7-1870 Klundert, van P1, 4-6-1912 naar Rotterdam;
3. Arie Andries van der Waal (neef) 6-12-1891 Numansdorp, van 'zie hierboven', 26-5-1909 naar Zwijndrecht;
4. Arie Andries van der Waal (neef) 6-12-1891 Numansdorp, 6-5-1910 uit Zwijndrecht, naar A315;
5. Cornelia Bentum 8-10-1877 's-Gravendeel, van B337;
6. Martinus Paans, (zoon) 20-2-1915 Dordrecht;
WONENDE: Vrieseplein 3.
[link: https://www.regionaalarchiefdordrecht.nl/app/themes/regionaalarchiefdordrecht/maisi_ajax_proxy.php?mivast=46&mizig=210&miadt=46&miaet=185&micode=256&minr=7921440&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mizk_alle=256&miview=viewer2]
- gezinskaart Dordrecht 1918-1937
1. Otto Paans, geb. Zwaluwe 8-8-1876, winkelier in sigaren, incasseerder en pensionhouder, tr. Dordrecht 22-5-1912 (akte 135)
2. Cornelia Bentum 8-10-1877 's-Gravendeel
3. Martinus Paans, (zoon) 20-2-1915 Dordrecht, onderwijzer, kantoorbed. dep. Defensie den Haag, 27Apr40 naar Rijswijk (ZH), Beetslaan 19 [overl. Den Haag 16-10-2000];
WONENDE: Vrieseplein 4rd, 4; (23-9-1930) Vrieseplein 4rd; (1-4-1932) Kon. Wilhelminastraat 10; (3-12-1932) C. van Beverenstraat 2rood; (23-5-1935) 8rood; (9-6-1937) Dubbeldamseweg 13rd; (13-4-1939) Krommedijk 37rood; (7Aug40) Adr. van Bleijenburgstraat 31rd.
Cornelia Bentum (overl. Dordrecht 5-8-1943 (65 jr.)) is een dochter van Pieter Bentum en Willemijntje Booij.
Otto Paans (overl. Dordrecht 15-2-1947) is een zoon van Martinus Paans en Neesje Hendrika van Gent.
Ergens in de gemeente Ridderkerk moet dit kunstwerk dus aan de muur hangen!?
Het is gesigneerd met 'Ger Jacobs 1928(?)'.
Gerardus Adrianus Maria Jacobs is geboren te Antwerpen op 29-10-1865. Hij trouwt te Antwerpen op 9-6-1892 met Henriette Gall MacDonald, geboren Saint Nicolas (Aberdeen, Scotland) 25-12-1886, dochter van John Mc Donald en Jessie Gall. Ze is bij de Antwerpse immigratiedienst geregistreerd in dossier 75034.
In juli 1892 woont ze op Boulevard Leopold 161.
Zij krijgen 5 kinderen:
- Corneille Joseph Marie (in 1918: Z. 44, 6e Cie. Armée Belge en Campagne);
- Arthur John Henri (in 1918: Z. 61 L.G. Armée Belge en Campagne);
- Edouard Antoine Joseph Marie (in 1918: Z.220 3e Cie, Armée Belge en Campagne);
- Joseph Marie Jean;
- Anna Hélène Marie;
In de Vlissingse Courant van 4-6-1918 vraagt Henriette Gall MacDonald (121 Ranskill Road, Tinsley Park, Sheffield (Engeland)) de verblijfplaats van haar man, de Antwerpse kunstschilder Gérard Adrien Marie Jacobs.
Gerardus Adrianus Maria Jacobs (1865-1958) komt in de Eerste Wereldoorlog als vluchteling naar Nederland.
Hij trouwt (als weduwnaar) voor de tweede maal met Josephina Hendrickx (1885-1971).
Gerardus Adrianus Maria Jacobs overlijdt te Vlissingen op 14-2-1958 (92 jaar oud).
Alexandra van Dongen is kunsthistoricus en conservator bij Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. Ook voor haar is Rijsoord een inspirerende plek. Haar Amerikaanse overgrootmoeder, beeldend kunstenaar Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958), kwam vanaf 1892 via Parijs elke zomer naar Rijsoord. Zij bleef daar wonen nadat zij in 1900 trouwde met Rijsoordenaar Bastiaan de Koning.“Oud en nieuw komen samen en zo wordt de verbinding gelegd met het hier en nu.”
Dromen van Rijsoord Alexandra deed onderzoek naar het leven van haar overgrootmoeder en schreef aan de hand daarvan het boek ‘Dromen van Rijsoord’ (2005). Ze werkt op dit moment aan het vervolg: Summer Academy Rijsoord. Op die manier brengt ze de geschiedenis van het internationale schildersdorp verder in kaart. Kunstwerken wereldwijd “Tijdens het onderzoek voor mijn eerste boek kwam ik steeds meer namen tegen van internationale kunstenaars,” vertelt Alexandra. “Hun Rijsoordse kunstwerken zijn over de hele wereld te vinden.” Samen met de andere leden van Werkgroep Schildersdorp Rijsoord zet ze zich in om deze onderbelichte geschiedenis blijvende aandacht te geven. “Via de kunstenaars is de geschiedenis van Rijsoord voor altijd geportretteerd,” gaat Alexandra verder. “De schilderijen tonen het dorp, de mensen en de woningen uit die tijd. Ze verbeelden het landschap, het dorpsgezicht, de vlasteelt en de molen.”
Summerschool
In 1888 nam beeldend kunstenaar John H. Vanderpoel uit Chicago zijn leerlingen van de kunstacademie van Parijs mee naar het dorp waar zijn ouders ooit woonden. Tijdens deze ‘Summer Academy’ verbleven zij in Pension Noorlander en Hotel Warendorp, waar nu restaurant Ross Lovell is gevestigd.
Meetekenen en -schilderen? Leerlingen van het Farelcollege treden nu in hun voetsporen. Op woensdag 20 juni doen ze mee aan de eerste editie van Summerschool Rijsoord. Vanaf 12.00 uur tekenen en schilderen ze op diverse locaties in Rijsoord onder begeleiding van docenten. U bent van harte welkom om mee te doen. Aanmelden kan door een email te sturen naar ajcrezee@kpnmail.nl.
Expositie Ross Lovell
Op 20 juni opent wethouder Marten Japenga (cultuur) om 17.30 uur de tentoonstelling op de eerste verdieping van restaurant Ross Lovell (Rijksstraatweg 67). Daar zijn de nieuwste werken naast die van de oude kunstenaars te zien. Op die manier komen oud en nieuw samen en wordt de verbinding gelegd met het hier en nu.
Op woensdag 20 juni is er feest In Rijsoord, onder de naam Summerschool Rijsoord. Dan wordt 130 jaar schildersdorp gevierd. Leerlingen van twee scholen gaan tekenen en schilderen en er is een tentoonstelling en een lezing.
Door Eline Lohman
RIDDERKERK – Met Summerschool Rijsoord wordt 130 jaar schildersdorp gevierd. Op 20 juni gaan leerlingen van de Brede School Ridderkerk schilderen en tekenen, net als 130 jaar geleden. Dat gebeurt op verschillende locaties. Lokale kunstenaars zullen mee tekenen. Tussendoor zullen leerlingen als figuranten optreden, helemaal verkleed zoals in de tijd van toen.
Ook is er een tentoonstelling. In het voormalig kunstenaarsatelier van Hotel Warendorp, op de eerste verdieping van restaurant Ross Lovell, is een kleine tentoonstelling ingericht met het werk dat door leerlingen en kunstenaars wordt gemaakt op 20 juni, in het toenmalige atelier van de Amerikaanse en andere buitenlandse kunstenaars, die tussen 1888 en 1914 via Parijs naar Rijsoord kwamen. Ook zullen er oude schilderijen te zien zijn die rond 1900 in Rijsoord zijn gemaakt. De officiële opening van deze expositie is 17.30 uur. 's Avonds is er ook een activiteit: een lezing over schildersdorp Rijsoord. Tussen 19.30 en 21.30 uur - met een pauze van 20.15 tot 20.45 uur voor drankjes en het bekijken van de tentoonstelling – geeft kunsthistoricus Alexandra van Dongen, achterkleindochter van Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958), een uitgebreide lezing over de 130-jarige geschiedenis van het schildersdorp Rijsoord, over de oprichter van de Summerschool John Vanderpoel, over Hotel Warendorp en Pension Noorlander en over de Rijsoordse bewoners die tussen 1888-1914 door de kunstenaars werden vereeuwigd. Deze lezing is gratis toegankelijk, maar opgeven is wel gewenst. Dat kan via Alexandra van Dongen, via het emailadres alexandragaba@hotmail.com.
Al met al een interessant programma, vindt Erna Wouters van de Brede School Ridderkerk. "Het bijzondere is dat Rijsoord 130 jaar geleden al een kunstkolonie was en leerlingen gaan nu hetzelfde creëren als toen. En de locatie – Hotel Warendorp – is heel bijzonder, want hier kwamen kunstenaars vroeger samen en wij gaan er nu exposeren. De kinderen eten ook op deze locatie, net als de kunstenaars destijds. Een van de programmaonderdelen van Summerschool Rijsoord is dat de kinderen samen met mij – ik ben ook kunstenares - een outfit maken, in de stijl van Ot en Sien. Dat gebeurt op verschillende tijdstippen. Het is een heel Rijsoords gebeuren!"
Deze creatieve dag wordt georganiseerd door de werkgroep "Schildersdorp Rijsoord 1888-1914", die met deze Summerschool heden en verleden met elkaar wil verbinden. "Er hebben kunstenaars uit vele landen in Rijsoord geschilderd. Dat begon in 1888 met internationale schilders die studeerden aan de kunstacademies uit Parijs, die hier in de zomer neerstreken onder leiding van kunstenaar John Vanderpoel uit Chicago, wiens ouders oorspronkelijk uit Rijsoord kwamen. Zo zijn hier tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog jaarlijks groepen kunstenaars geweest. Niet alleen de internationale kunstscene uit Parijs, maar ook schilders uit Duitsland, velen uit Amerika, en zelfs uit Nieuw Zeeland hebben hier gezeten" vertelt kunsthistoricus Alexandra van Dongen. Zij doet al jaren met de werkgroep onderzoek naar de kunstenaars die in Rijsoord zijn geweest. Op de lijst staan inmiddels bijna 200 internationale kunstenaars, waarvan haar Amerikaanse overgrootmoeder en kunstenares Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958) er een was. Ook is van zo'n 300 kunstwerken vastgesteld dat ze hun bron hebben in Rijsoord of directe omgeving: "Ze hangen in musea over de hele wereld en er zijn ook vele werken in particulier eigendom. We doen nu sinds 2006 onderzoek en er komen nog steeds vondsten bij."
Lezing
De in Rijsoord geboren en getogen Jan Plaisier, die ook lid van de werkgroep is, heeft veel locaties van de schilderijen en schetsen kunnen herleiden. Voor veel portretten en afbeeldingen van toen heeft men ook kunnen vaststellen wie erop zijn afgebeeld. Hiervoor heeft de werkgroep van haar speurneus Erica van Dooremalen veel hulp gehad, wiens overgrootmoeder Hendrika Grietje van Nes, die het kindermeisje werd van een van de Amerikaanse kunstenaars.
Over alle recente ontdekkingen wordt na de schildersdag op 20 juni s'avonds een lezing gegeven op de eerste verdieping van restaurant Ross Lovell. "Ook dit is een historische locatie. De kunstenaars lieten hier op zolder hun kunstwerken aan elkaar zien die ze overdag hadden gemaakt en bespraken ze hier" aldus de werkgroep. De resultaten van de Summerschool 2018 worden daarom ook op deze plek gepresenteerd. Wethouder Marten Japenga zal om 17.30 uur deze tentoonstelling openen. De lezing begint om 19.30 uur.
Werklocaties
Deelnemers aan de Summerschool kunnen op 20 juni op zes locaties in Rijsoord met potlood, pen of penseel aan de slag. Helemaal in de geest van vroeger zullen er figuranten met emmers, wasrekken en melkkannen zijn bij de Kikkersteeg, het bankje van het Schalksedijkje en de Rijsoordse molen. Op een deel van het Waalbos zullen figuranten met vlasschoven en linnen lakens het beeld van vroeger terugbrengen. Ook kan er gevaren worden met een platbodem voor het schilderen van oevertaferelen, zoals vissende kinderen en jongens in een bootje.
"Er wordt meegedaan door rond de 45 leerlingen van het Farelcollege en 15 kinderen van de Brede School. Ook lokale kunstenaars zijn uitgenodigd. En wat ons betreft mag iedereen die graag tekent of schildert meedoen" zegt tekendocent Jos Crezée. Gelegenheid om op deze unieke manier buiten te schilderen wordt geboden van 12.00 tot 16.00 uur. Bij slecht weer wordt naar zes binnenlocaties uitgeweken.
Aanmelden voor deze schildersdag kan via: joscrezee@gmail.com. Wie bij de lezing wil zijn kan zich opgeven via: alexandragaba@hotmail.com. De toegang is gratis, maar het aantal plekken is beperkt. Er wordt nog gezocht naar kinderen die kunnen figureren. Alle informatie hierover geeft Erna Wouters: e.wouters@bredeschoolridderkerk.nl.
Summerschool Rijsoord 2018 wordt gesteund door de Gemeente Ridderkerk.
Summerschool – Tentoonstelling - Lezing
Deelnemers: leerlingen Farelcollege (45 kinderen) en leerlingen Bredeschool (15 leerlingen), totaal 60 leerlingen. Lokale kunstenaars worden uitgenodigd om mee te tekenen. Op maandag 11 juni zal Alexandra naar het Farelcollege komen om de kinderen een intrducerend verhaal te vertellen, zodat ze inhoudelijk voorbereid zijn op de Summerschool en de voorgeschiedenis van het schildersdorp.
Programma/draaiboek:
Verzamelpunt: restaurant Ross Lovell Rijsoord (kinderen nemen zelf een lunchpakket mee).
10.00 – Ross Lovell: Alexandra en Jan richten een deel van de expositie in de zaal aan de voorzijde op de eerste verdieping van Ross Lovell, zodat alles klaar staat voor de toevoeging van de nieuwe kunstwerken door de leerlingen van het Farelcollege aan einde van de tekensessies.
11.30 – Ross Lovell: verzamelen 15 leerlingen Bredeschool met Erna die als figuranten gaan optreden olv Erna en begeleiders: verkleden (op 1ste verdieping Ross Lovell) en nemen om 12 uur hun plek in op de locations of the day.
12.00 – Ross Lovell: verzamelen 45 leerlingen van het Farelcollege, o.l.v. Jos en Freek die in 6 groepjes van elk 7 kinderen worden verdeeld. Onder begeleiding door docenten en lokale kunstenaars worden deze leerlingen wisselend naar 6 lokaties in Rijsoord gebracht om te gaan tekenen/schilderen. Tekenlessen duren tot 16.00.
16.30 Ross Lovell: verzamelen bij Ross Lovell voor het eten.
17.30 volgt de opening van de tentoonstelling op de eerste verdieping.
NB: Bij slecht weer worden er 6 binnenlokaties geregeld.
# Locations of the Day - Summerschool Rijsoord (12.00-16.00):
1 - Platbodem op de Waal (eigenaar dhr Den Boer), vertrekt vanaf terras/steiger Ross Lovell, 3 figuranten staan/zitten aan de waterkant te vissen (hengels)
2 - Huis Jeannet Stok in de Kikkersteeg: Jeanette verkleed als haar grootmoeder Stok met 2 figuranten (wasrekken, aardewerk bak, appels schillen)
3 - De Rijsoordse Molen: molenaar met 2 figuranten, geinspireerd op John Vanderpoel en Anna Stanley
4 - Schalksedijkje: bankje, 3 figuranten (emmers, doeken, een zeef, melkkan) Wilhelmina Douglas Hawley Anna Stanley
5 - Terras Hotel Warendorp (Ross Lovell): met uitzicht op de Waal, 2 figuranten in een klein roeibootje?
6 - Waalbos: 3 figuranten op het veld met vlassschoof of bleekveld (vlasschoof/linnen lakens) Anna Stanley Friedrich Kallmorgen
# Tentoonstelling SUMMERSCHOOL RIJSOORD 2018 > opening 17.30
In het voormalig kunstenaarsatelier Hotel Warendorp wordt aan de voorzijde op de eerste verdieping van Ross Lovell wordt tussen 16.00-17.30 de tentoonstelling verder ingericht met het werk dat er door leerlingen en kunstenaars wordt gemaakt op 20 juni, in het toenmalige atelier van de Amerikaanse kunstenaars. In de ochtend hebben Alexandra en Jan daar al diverse zaken neergezet. Nodig: schildersezels (Jos) en rieten vloerkleden (Alexandra).
17.30 - Opening tentoonstelling SUMMERSCHOOL voor de leerlingen, begeleiders en ouders
# Lezing Schildersdorp Rijsoord > 19.30-21.30
Van 19.30 tot 21.30 (incl. pauze 20.15-20.45) geeft kunsthistorica Alexandra van Dongen, achterkleindochter van Wilhelmina Douglas Hawley, een lezing over de 130-jarige geschiedenis van het schildersdorp Rijsoord, over de oprichter van de Rijsoordse Summerschool John Vanderpoel, over Hotel Warendorp en Pension Noorlander, en over de Rijsoordse bewoners die tussen 1888- 1914 door de kunstenaars werden vereeuwigd.
In het artikel "Heeft de vampierbestrijder uit Bram Stokers Dracula echt bestaan? De Amsterdamse psychiater Albert van Renterghem en de hypnose" van Hans Corneel De Roos, schrijft men dat het personage "Vanderpool uit Haarlem" in het boek 'Dracula' van Bram Stoker, gebaseerd is op de landbouwer Johannes van der Poel uit de Haarlemmermeer.
"Knoflookteler uit Haarlemmermeer
In het personage Vanderpool uit Haarlem, die knoflookbloemen voor Lucy teelt, vinden we naar mijn overtuiging de naam van Johannes van der Poel uit Haarlemmermeer terug, die op jonge leeftijd met zijn familie naar Amerika emigreerde en in Parijs kunst studeerde.
Dertig jaar was hij als John Vanderpoel tekendocent - een van de beste leraren, volgens Georgia O'Keeffe - aan de Kunstacademie in Chicago.
In 1888 reisde Vanderpoel naar Rijsoord (nu Ridderkerk) en organiseerde daar een jaarlijkse zomeracademie, die onder meer door John Singer Sargent bezocht werd, de naamgever van het Singer-Museum in Laren. Singer was nauw met Alma Strettel, de zuster van Alice Comyns Carr bevriend, en met de schilder Edwin Abbey, die wederom een goede vriend van Irving en Stoker was en de Kinsmen Club organiseerde.
Ook schilderde Sargent in 1889 een meer dan levensgroot beeld van Terry als Lady Macbeth.
Dat Stoker - in 1874 mede-oprichter van de Dublin Sketch Club - van Sargents begaafde collega John Vanderpoel gehoord had, ligt voor de hand. Ook de achternaam van Lucy Westenra komt overigens uit Holland.
Eén keer reisde Stoker met Irving en de journalist Joseph Hatton naar Nederland, waar ze in de omgeving van Den Haag een lange rijtuigtocht maakten (en grappen over De Vliegende Hollander uitwisselden).
Later hield hij met Florence verschillende keren vakantie in Holland.
Dat maakt het in mijn ogen waarschijnlijker dat Stoker aan een Amsterdamse psychiater/hypnotiseur dacht, toen hij zei dat hij Van Helsing op een bestaande persoon baseerde: ook uit het stadje Whitby, waar de Stokers in 1890 op vakantie waren, had de romancier veel lokale gegevens in zijn boek verwerkt."
Een groot aantal landbouwers te Ridderkerk hebben volgens deze brief uit juli 1899
vooral 's zomers last van vernielingen en diefstallen, bijv. in het water werpen van materialen, het vernielen en openzetten van hekken,
waardoor het vee op de wegen loopt etc. Zijn deze klachten is verband te brengen met de aanwezige buitenlandse kunstenaars?
Zorgden de aanwezige buitenlandse kunstenaars er voor dat er ook andere lieden naar Rijsoord en omgeving kwamen? Het is wel bekend dat de jeugd de kunstenaars pesten, bespuwden en hen voor de voeten liepen.
- [3602] (Ontv. 8 Juli 1899)
Aan den Edelachtbaren Heer L. Kruiff Burgemeester te Ridderkerk
Geven met de noodige bescheidenheid te kennen ondergeteekende allen landbouwers dezer gemeente
zich zeer bezwaar te gevoelen door de lage en gemeen handelingen, welke de laatste jaren, vooral des
zomers, en ook nu wederom worden gepleegd, aan hun materialen gebezigd voor hun bedrijf, en zich bevindende
op of grenzende aan, de gewone polderwegen als daar zijn, bruggen in het water werpen, gedeelten van bruggen
stelen, of in het waterwerpen, om ze nooit weder terug te vinden of in t beste geval ver af te moeten
gaan zoeken, hekken vernielen of open zetten, zoodat het vee aan de wegen loopt, rijbruggen onzichtbaar
onttakelen, dat, ware het niet tijdig ontdekt, een groot ongeluk met paarden en wagen ware ontstaan, en
ongerekend nu die honderde kleinigheden te veel om te noemen, die vooral ook des zondags nog plaats hebben, die ons
diep grieven, en veel schade in ons bedrijf aanbrengen, meenen wij nog, dit te moeten vermelden, hetwelk het toppunt
bereikt van alle zedeloosheid en brooddronkenheid, namelijk het verbranden van een berijdbare brug op Zondag 18 Juni.
Redenen te over om als nu ons te vereenigen in dit adres, UEd als hoofd der Politie beleefd doch dringend te verzoeken,
zoodanige maatregelen te nemen
dat in het vervolg ons landbouwbedrijf daardoor niet meer worde geschaad, en onze rust niet worde gestoord.
't Welk doende
Ridderkerk 8 Juli 1899
J. v.d. Waal, J. v.d. Kulk Mz, J. van Gemerden, Johs. van den Hoek A. H. Krouwel
Cs. v.d. Waal Az, J.H. van den Hoek, W. v.d. Waal Az, N. v.d. Waal Wz, A. van Nes, W.A. Maaskant
J.A. Zwart Bz, F. Lagendijk, H. Kranendonk Hz, Am van 't Zelfde, K. Aardoom, P. van der Staaij Az
W.J. Oom, G. Groenenboom, A. de Zeeuw, H. Groenenboom, W. van Nes, G. van der Kulk, L.A. Zwart Jr.
Jan van der Kulk, C. v.d. Waal, L. v.d. Waal, L. van Gelder, A. Zwart, J. Zwart
E.v.D.
In het tijdschrift "Annuaire des artistes et de l'enseignement dramatique et musical, Facture Instrumentale (E. Risacher, 167 Rue Montmartre, Paris)" worden de Nederlandse muziekverenigingen vermeldt. De Zangvereniging "Oefening en Uitspanning" te Rijsoord van directeur Jannis Cornelis de Back (hoofd openbare school te Rijsoord) wordt in de edities van 1906 en 1909 ook vermeld.
De Amerikaanse kunstenaar Ernest Clifford Peixotto (San Francisco 1869-New York 1940) en zijn vrouw Molly Hutchinson Peixotto waren rond 1895 in Rijsoord om te schetsen en te schilderen. Hendrika G. (Drika) van Nes (1873-1945) was één van een favoriete modellen. In 1898 vertrok Drika van Nes, samen met de kunstenares/schrijfster mrs. Denis O'Sullivan voor een jaar naar San Francisco.
In 1896 exposeerde Ernest Clifford Peixotto in Europa gemaakt werk op een tentoonstelling in San Francisco.
'Drika' was één van de werken op de expositie:
PEIXOTTO, ERNEST CLIFFORD
1896 (60)
9. Stairway in Rouen $20
l0. Cathedral of Chartres $20
ll. Norman Gate in Chartres $16
12. Siena, Italy
l3. A Dutch Woman $12
l4. Drika $25
15. In the Sunlight $40
16. Early Morning, Giverny $40
17. Road in Rijsoord $ 30
18. Giverny $ 20
19. Fields in Holland $ 15
20. Rijsoord $ 25
21. Thoughts $ 20
PEIXOTTO, MOLLY HUTCHINSON
1897 (2)
82. Mending the Old Coat $ 150
83. Sketch $ 5
Hoe groot is de kans dat deze werken bij de zware aardbeving van 18 april 1906 in San Francisco verloren zijn gegaan? Ernest Peixotto arriveerde in 1894 uit Europa terug naar San Francisco en hij verhuisde in 1895 naar New York. In de herfst van 1907 gaf hij les op de Art Institute of Chicago.
E.v.D.
Op de veilingsite Catawiki is een schilderij 'Oude vrouw in klederdracht in een interieur' van Jan Harm Weijns (1864-1945) geveild.
Dit schilderij zal rond 1930/1940 eigendom geweest zijn van de Rotterdamse arts Jan Blommers, wonende aan de Rozenburgerlaan te Rotterdam. Achterop de lijst staat namelijk: 'Dr. Blommers, Rozenburgerl.'.
Jan Blommers, geb. 23-10-1895 te Neira afd. Banda (N.O.I.), student, electr. ingenieur, arts en ingenieur, zoon van Marius Blommers (1862-1925) en Anna van Boekhout (1861-...), tr. 15-10-1925 Maria Cornelia Johanna Roovers, geb. Rotterdam 20-9-1892. (Kinderen: Jan Marie Garardus, Ellen, René en Lucie)
Wonende:
- tot 26-10-1911 te Ginneken, gezinskaart Marius Blommers;
- (Rotterdam) 6/1 1919 Aert van Nesstr. 136 bij Wassink;
- (Delft) vanaf 1-2-1919, Genestetstr. 35;
- (Rotterdam) vanaf 3-8-1920 Speelmanstraat 17b bij Peeters;
- (Delft) vanaf 5-10-1920 Leeuwenhoeksingel 2 p/a Kneteman (vader geb. te Hendrik Ido Ambacht gev. 1-2-1920, Marius Blommers geb. 5-4-1862);
- Hannover Dl.
- (Rotterdam) vanaf 9-8-1923 Houttuin 7a (Roovers);
- Amsterdam vanaf 26-10-1923 Prinsengracht 1085;
- Utrecht;
- (Rotterdam) vanaf 16-12-1929, Oudendijk 259b (8-5-1931), Rozenburglaan 82a, 17-5-1933 naar Rozenburglaan 39;
[http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/maisi_ajax_proxy.php?mivast=184&mizig=100&miadt=184&miaet=185&micode=494-03&minr=16036899&milang=nl&misort=vn%7Cdesc&mip1=blommers&mip3=j*&mif1=112&miview=viewer2]
E.v.D.
Van Anthonie Pieter Schotel zijn ook deze twee titels bekend: "Tuintje, Rijsoord" en "Maanlicht Rijsoord".
In 1921/1923 speelde de Joodse violist Bernard Falkenburg (1883-1943) met zijn orkestje als begeleidingsband van de artiesten die in Americain (Groenmarkt) optraden. De Dordrechtsche Courant van 10-12-1921 meldt, dat '... de heer Falkenburg, wiens portret door den Dordtschen Kunstschilder A.P. Schotel, op zeer artistieke wijze op 't doek is gebracht, weet zijn troepje met de noodige spirit te 'begeisteren' zoodat 't succes steeds groot moet zijn.' Of het portret van de Joodse violist nog in iemands bezit is, is niet bekend.
"Seven Dutch Girls - jigsaw puzzle
Parker Brothers of Salem, Massachusetts produced games and puzzles throughout the 20th century. Probably no other firm made adult wood puzzles in such numbers. The firm's Pastime Puzzles, produced from 1908 to 1958, were known for the high quality and creative figure-shaped cutting of the so-called "Pastime girls." They typically turned out 1,400 pieces or more per day, cutting one piece at a time with power scroll saws."
Honderdveertig jaar geleden kwamen hier voor het eerst Amerikaanse kunstenaars om in de zomer de mooiste plekjes van Rijsoord aan de Waal vast te leggen op het doek. Niet alleen Rijsoord zelf werd geschilderd, maar ook de inwoners van Rijsoord. Zo hebben zich duizenden schilderijen over de hele wereld verspreid waar Rijsoordenaars op afgebeeld staan, vaak ook nog in Rijsoordse klederdracht. Eén van hen is Mientje van Nes, geschilderd door Wilhelmina Douglas Hawley, die in Rijsoord is neergestreken en zich gevestigd heeft door te trouwen met de Rijsoordenaar Bas de Koning.
Schilderdag.
Dat Rijsoord dus al uit vroeger tijd een kunstenaarsdorp, was, staat als een paal boven water.
het is daarom ook zo belangrijk om dit 'levendig' te houden, ook onder de 'jongste' bevolking uit Rijsoord/Ridderkerk en omstreken. Om die reden wordt er 20 juni een 'Midsummerschool' georganiseerd, waarbij leerlingen van het Farelcollege uit Ridderkerk naar Rijsoord komen om daar dezelfde mooie plekjes vast te leggen als 140 jaar geleden de Amerikaanse kunstschilders deden. En als klap op de vuurpijl zullen er kinderen van de Brede School verkleed gaan in Rijsoordse klederdracht en poseren voor onze aspirant kunstenaars. Niet alleen de leerlingen maar iedereen die het leuk vindt om in de buitenlucht op de diverse locaties te komen schilderen, zal hiervoor te zijner tijd uitgenodigd worden, zodat Rijsoord op 20 juni één groot schildersdorp wordt!
Expositie.
Aan het eind van de dag zal er in Ross Lovell, het toenmalige Wapen van Rijsoord, een expositie worden gehouden met het werk van de Amerikaanse kunstschilders van toen en de teken- en schilderwerken die het resultaat is van het schilderen op locatie van die dag.
Dit gebeurt in het zoldervertrek dat vroeger benut werd als atelier door de kunstenaars. Er zullen tevens op het terras 'oudhollandse' pannekoeken worden geserveerd en na afloop zal de achterkleindochter van Wilhelmina Douglas Hawley, Alexandra van Dongen, een lezing houden over het Rijsoord van toen, waarbij zij ook heel veel nog maar net ontdekte afbeeldingen laten zien van schilderijen die via het internet getraceerd zijn.
Het schilderij "Fischerdorf an der Maas" van Hans Hermann werd in 1900 in Rijsoord gemaakt. "Fischerdorf an der Maas" stelt het dorp Pernis (Rotterdam) voor.
Dit bewijst dat de kunstschilders gemaakte schetsen in Rijsoord uitwerkten tot grote schilderijen.
- 841. "Fischerdorf an der Maas". Bez: Hans Hermann 1902.
Das dorf Pernis an der Maas bei Rotterdam. Gemalt 1900 in Rijsoord bei Rotterdam nach Studien des gleichem Jahres in Pernis.
[uit: Verzeichnis der Gemälde und Bildwerke in der National-galerie zu Berlin (National-Galerie (1928)) pagina 50]
Het is waarschijnlijk identiek met een gelijknamig werk, dat in de oorlogsjaren verloren is gegaan:
3097 Fischerdorf an der Maas (Holländische Landschaft mit Windmühle)
Inventarnummer: A I 739
Objektart: Malerei
Künstler / Hersteller: Herrmann, Hans
Material / Technik: Ölfarbe : Leinwand
Höhe: 151,00 cm Breite: 182,00 cm
Beschreibung: […] & Mädchen, junge Frau & alter Mann & Sonnenlicht
Provenienz: […]iner Kunstausstellungen. Alte Leihgabe beim Preußische[…]
Bereich: Suchmeldungen
Lost Art-ID: 257061
Volgens Bureau Beheer Landbouwgronden (www.verkoopbblbezit.nl) staat er landbouwgrond te Ridderkerk te koop.
In de afgelopen drie jaar heeft men er tarwe, en tweemaal spruitjes op geteeld.
"Gewas Spruitkool/spruitjes, productie
Gewasgroep Kool
GPS coördinaten 51.85105,4.60559
XY coördinaten 101185, 429452
Oppervlakte 4.01 ha
Provincie Zuid-Holland
Gemeente Ridderkerk"
Annie Taylor Black(e) (ook: Annie S. Black/Blacke) wordt geboren in Belfast (Ierland) omstreeks 1875.
Ze is een dochter van David Estler Blacke en Annie Taylor-Blacke.
In 1865 vraagt vader David Estler Blacke (van Belfast, count Antrim, Ierland) een patent voor zijn uitvinding: "(854) improvement in the means and apparatus for utilizing the heat of steam."
Moeder Annie Taylor-Blacke reist met het s.s. 'Earl of Zetland' in 1875 naar Nieuw Zeeland.
Ook haar man en dochter immigreren naar Nieuw Zeeland.
In 1888 vraagt David Estler Blacke een patent voor:
"Be it known that I, DAVID ESTLER BLACKE, accountant, a subject of the Queen of Great Britain, residing at Sydney, in the Colony of New South Wales, Australia, have invented certain new and useful Improvements in Axes or Wedges for Splitting Wood, (for which I have obtained Letters Patent in Queensland, dated May 18, 1888, No. 471, and New South Wales, dated August 3, 1887, No. 73;)"
En in 1891:
"... that David Estler Blacke, Manager of the Austral Nail Company (Limited) of South Melbourne patented an "improved wire nail making machine [schrikkeldraad]".
Dochter Annie Taylor Black(e) exposeert van 1893 haar schilderijen in Nieuw Zeeland.
In 1896 toont ze een werk op de Paris Salon.
Kennelijk is ze rond 1895 met haar moeder naar Londen vertrokken.
Beiden worden genoemd in de volkstelling van 1901 (Chelsea, London).
Annie Taylor Black(e) geeft les in "oil, water color pastel, portraits painted to order".
Zijzelf heeft o.a. les gehad van Ernest Borough Johnson (1866-1949).
Annie Taylor Black(e) zal rond 1902 Rijsoord hebben bezocht.
Wilhelmina D. de Koning-Hawley maakt van haar en portret. (in familiebezit).
En Annie S. Black stuurt vanuit Parijs een ansichtkaart (gedateerd eind 1902) naar: Bastiaan de Koning in Hendrik Ido Ambacht.
Ook kent Annie Black de Nieuw-Zeelandse kunstenares Frances Hodgkins.
Beiden verblijven in het zelfde jaar in Londen, en beiden hebben verbleven in Rijsoord.
Annie Black wordt genoemd in de brieven van Frances Hodgkins.
In 1904 overlijdt de moeder van Annie Taylor Black in Londen:
- With much regret have to record the
death of Mrs. Annie Taylor-Blacke, widow
of the late Mr. David Estler Blacke, of
Dunedin. Mrs. Blacke passed away very
suddenly one afternoon last week at Chel-
sea, where: she has been living for some
time past with her daughter, Miss Annie
Taylor-Blacke, and where she was joined a
few months ago by her other daughter from
Wellington. A year ago Mrs. Taylor-
Blacke was seized with a long and trying
ilness, from the effects of which she had
never throughly recovered. Miss Annie
Taylor-Blacke is proceeding with her ar-
rangements to leave for New Zealand next
week, partly with the object of getting
fresh subjects for her sketches. She will
go first to Wellington. I hear that Miss
Taylor-Blacke has received a commission
from the Duches of Hamilton to do for her
while in New Zealand a fourfold screen,
an doubtless something specially typical of
New Zealand will be introduced into the design.
[New Zealand Herald, Volume XLI, Issue 12724, 29 November 1904]
Annie Black keert in 1905 terug naar Nieuw Zeeland.
In 1908 is ze weer in Engeland en trouwt ze waarschijnlijk niet lang daarna met een Engelsman.
In de catalogus uit 1907 van de "Exhibition of Original Water Colors, October Seventh to Nineteenth, Nineteen hundred and seven, Galleries of Williams and Everett Co., Boylston Street, Boston" staat:
LOUIS K. HARLOW
93. Near Dordrecht, Holland
[https://archive.org/details/RCWWilMisc1907]
Op skinnerinc.com staan de veilingitems van d.d. 27 juli 2011 in Marlborough (Discovery - 2556M), waaronder twee aquarellen:
Louis K. Harlow (American, 1850-1913) Lot of Two Watercolors: Dutch Windmills
Stelt het de Waal met de Waalweg en de molen van Rijsoord (aan de Waaldijk) voor ?
In het boekje "De kerk over de brug: 1580-september-1980 Ned. Hervormde gemeente Rijsoord, 400 jaar" staat op pagina 3:
Het kerkje, het oudste en historisch zeer belangrijke gebouw in de waard werd in 1833 gesloopt
en door een wat groter bouwsel vervangen. De oude Rijsoordsestraatweg, de hoofdstraat van
het dorpje, waar sedert 1339 een weekmarkt en zelfs 2 vrije jaarmarkten gehouden mochten worden
is in vergetelheid geraakt. (Schalkse dijkje) Ook de schuur is verdwenen, de brug is verlegd
en de herberg in de vorige eeuw m.h.o. op de oprichting van een afdeling van de Mij tot Nut
van het Algemeen aanmerkelijk vergroot. Ook hier is dus veel veranderd maar deze prent stelt
ons ons in staat een goed beeld van de vroegere toestand te vormen ....
In 1902 werd het boek van S. Sleeswijk Visser (bedienaar des Goddelijke Woorts) uitgegeven. Het is getiteld: Herinnering aan dagen van strijd voor kerk en school te Rijsoord c.a..
Het boek is online te vinden op de website van de Koninklijke Bibliotheek.
Marijke Meima heeft in de periode 2006 – 2011 een aantal leuke berichtjes geschreven over de Meima geschiedenis.
Nummer 25 heeft als titel: "Wilhelmina Douglas Hawley": In maart 1988 gaf mr A.R. van Nes in eigen beheer een boek uit over de geschiedenis van zijn familie. Het heet: Van Nes, een geslacht van vlassers. Onze vader kocht voor al zijn kinderen een exemplaar en destijds vond ik dat heel leuk. Inmiddels vind ik het meer dan leuk: het bevat een schat informatie over de familie van onze oma. Aan de voorkant heb ik nooit aandacht besteed ....
Lees verder op de website.
The Crows.
Componist: Kroon, Geert Jan
Instrumentatie: Fanfare Band
Graad: 3
Tijdsduur: 0:04:00
Editienummer: TE 0113-2
The Crows
The Crows is een vurige mars geschreven voor fanfare ‘Sursum Corda‘ Rijsoord (NL). De inwoners van Rijsoord worden kraaien genoemd, vandaar de titel van de mars.
Deze mars is beschikbaar na de première op 9 maart 2018.
(op die datum viert de Chr. Muziekvereniging SURSUM CORDA RIJSOORD (www.sursumcordarijsoord.nl) haar 100-jarig bestaan: 1918-2018)
River Town Sketches.
River Town Sketches geeft een indruk van het dorp Rijsoord, gelegen ten Noorden van ‘het Waaltje’.
Na de langzame introductie ‘Dawn‘, wordt het tempo opgevoerd in het tweede deel ‘War‘.
Rijsoord heeft zijn plaats in de geschiedenis, aangezien de Nederlandse overgave in de Tweede Wereld Oorlog hier getekend werd.
Het derde deel ‘Pastorale‘ portretteert de kwaliteiten van Rijsoord die het tot een Kunstenaarskolonie maakten.
Tenslotte wordt het huidige Rijsoord getoond in ‘River Town’, een snel deel met grote contrasten.
Het werk is in opdracht van Sursum Corda Rijsoord geschreven.
Het werk zal beschikbaar zijn na de premiere op 9 maart 2018.
Op die datum viert de Chr. Muziekvereniging SURSUM CORDA RIJSOORD (www.sursumcordarijsoord.nl) haar 100-jarig bestaan: 1918-2018.
Op de veilingsite Ebay staat een tekening van John H. Vanderpoel (1857-1911).
Op de achterkant van de tekening staat: "JOHN H. VANDERPOEL, ARTIST 1857-1911"
"Papa John" was a great friend of John A. Campbell, Ann's Father.
He spent considerable time at their house and used to delight in taking Ann up
on his lap and sketching for her. This time she wanted a windmill and some sheep.
he must have like it too, because he framed it and sent it to her with his note."
Note: "To "Jane Ann Baby" In memory of the happy hours spent with "Papa John"."
John A. Campbell en John H. Vanderpoel waren buren en vrienden in St. Louis.
John H. Vanderpoel overleed in 1911 in de armen van John A. Campbell.
John A. Campbell zorgde tussen 1916 en 1945 er voor dat de collectie in het Vanderpoel museum werd uitgebreid met schilderijen van John H. Vanderpoel.
NB. Watermolen aan de Waalweg
... Tot en met het jaar 1882 stond aan de Waalweg op steenworp afstand van de huidige plaats van korenmolen De Kersenboom, een wip-watermolen. Deze molen werd bemalen door familie De Jong. De laatste molenaar was Kees de Jong (Kees de Molenaar) die het waterpeil regelde van de polder Rijsoord en Strevelshoek. Het gezin woonde destijds in het huisje achter de molen, dat nog steeds aanwezig is achter het voormalige gemaal dat enkele jaren geleden geheel is gerenoveerd....
[http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=1999]
Het schilderij "Sommernachmittag" (1893) van Friedrich Kallmorgen is gisteren niet in anderen handen overgegaan. Het staat nu te koop als "Post auction sale" voor € 16,000 / $ 18,720.
Het oude Waaltje bij Rijsoord uit 'Ons eigen land' (1926). De brug over de Waal, toen de tram er nog over heen reed.
Op 24 november a.s. wordt in München een schilderij van de Duitse schilder Friedrich Kallmorgen (1856-1924) geveild. Kallmorgen maakte tussen 1881 en 1913 minstens vijftien studiereizen naar Nederland. Hij heeft twee zomers in het schildersdorp Rijsoord vertoefd, waar hij verbleef in hotel Warendorp (nu Ross Lovell). Er zijn van Kallmorgen verscheidene schilderijen bekend met een Rijsoordse voorstelling. Het grote olieverfschilderij met een afmeting van 84 x 109 cm, dat nu wordt aangeboden heet "Somernachmittag" en is gedateerd 1893. Het stelt twee meisjes voor, die bij een grote koperen melkkan in het gras aan het Waaltje zitten. De geschatte waarde van het schilderij ligt tussen de 18.000 en 24.000 euro. Het schilderij heeft altijd behoord tot de kunstcollectie van een familie uit Hamburg. Tussen 1887 en 1914 werd Rijsoord door velen buitenlandse kunstenaars bezocht. Niet vaak komt er een Rijsoords werk op de markt. De gemeente Ridderkerk heeft tien jaar geleden het werk "Woman attending her toilet" van Wilhelmina D. Hawley (1860-1958) kunnen aankopen.
Op 13 december 2015 werd bij het Belgische veilinghuis Rops geveild:
nr. 1183. Peinture HST "Jeune femme et son enfant" signée Ruiz, Ecole espagnole (66 x 52 cm)
Wie de schilder Ruiz is, is (nog) niet bekend.
Op de etsen van V. Carré staat op het label op de achterkant de volgende tekst:
Original etching by Carre
Carre is famous for his etchings depicting scenes in France, Holland and Belgium. His wanderlust deeps him traveling to all corners of these countries in search of beautiful spots to serve as subjects for his fine etchings. It is evident that he loves his art. This etching was made and signed by Carre in his studio near Paris.' (Trade Mark SZL)
Het merk (trademark) staat voor Sidney Z. Lucas. De etsen van vele verschillende kunstenaars werden door hem (en zijn later zijn weduwe) verspreid.
In Nederland werden ze in 1919 verkocht bij een kunsthandel in Den Bosch. Via de Old Print Center in New York werden de etsen in 1960 nog verkocht.
Wie V(?). Carré was, is nog niet bekend.
Op 24 november 2017 wordt in München een schilderij van Friedrich Kallmorgen geveild. Het schilderij bevindt zich nu nog in Hamburg in de familie van de kunstverzamelaars Paul en Friedrike (Fritzi) Bleichroeder (1890-1943).
Tussen 1881 een 1913 maakte F. Kallmorgen vijftien studiereizen naar Nederland. In zijn schetsboek van 1893 staat een schets van dit schilderij.
Het schilderij 'Sommernachmittag' (84 x 109 cm) toont twee meisjes met een koperen melkkan aan de Waal/het Waaltje.
De beeldbank van het Regionaal Archief Dordrecht bevat deze twee afbeeldingen.
In maart is het onderstaande schilderij geveild. Het is geschilderd door Johannes Larij (1879-1962).
"Dutch Girl with Water Buckets" is geschilderd door de Amerikaanse Ida Waugh (1846-1919), dochter van de kunstschilder Samuel B. Waugh en Sarah Lendenhall. In 1868 studeert ze in de eerste 'Ladies Life Class' op de Pennsylvania Academy of the Fine Arts in Philadelphia.
In Parijs studeert ze aan de Academy Julien en de Academy Delecluse.
Op de Parijse Salon van 1889 exposeerde zij een werk met de titel "Hagar and Ishmael".
In The Studio van 1906 staat de afbeelding 'Family Of Happy Dutch Children'.
Op 27 mei 1909 arriveert ze met de ss 'Slavonia' in Napels.
Het schilderij "Conversation in a Dutch Landscape" is uit (circa) 1910.
The Sun, Sunday, January 26, 1919:
"MISS IDA WAUGH"
Miss Ida Waugh, daughter of the late Samuel B. Waugh, the Philadelphia portrait painter, a sister of the landscape and marine painter Frederick J. Waugh of New York, and herself an accomplished painter of portraits and figure pieces, died suddenly yesterday morning in her home, 245 East Nineteenth street, New York. Miss Waugh studied at the Academy Julien and the Academy Delecluse, in Paris. Her principal painting, 'Hagar and Ishmael', now the property of the Pennsylvania Academy of Fine Arts, attracted favorable attention when first shown at the French Salon in 1888. She had exhibited at Philadelphia, Chicago, Cincinnati and New York. Her portrait of Dr. Paul J. Sartain won the Norman W. Dodge prize at the National Academy of Design in 1896. Miss Waugh was a member of the Pennsylvania Academy of Fine Arts.
Het vroegere woonhuis van de Amerikaanse kunstschilderes Wilhelmina D. de Koning-Hawley (1860-1958) is vorige jaar verkocht. Wilhelmina Douglas Hawley woonde met haar man, dochter en huishoudster van 1903 tot 1958 in het landhuis.
"Lot 0773: Franz Skarbina (German, 1849-1910), "Dutch Peasant Girl", 1884, watercolor on paper, signed, dated and inscribed "Dordrecht" lower left, "M.R. Schweitzer Gallery, NY" label with title and partial "Juliu... Berlin W., 28 Charlotten Strasse, Fabrik: Hollmann-str. 11" label en verso, sight 11 1/2 in. x 8 1/4 in., framed"
Na de jaarvergadering van de Vrouwen van Nu houdt Jan Plaisier op maandag 30 januari een presentatie over het schildersdorp.
(RIDDERKERK
Vrouwen van nu is een organisatie van vrouwen met hart voor de leefomgeving, die elkaar willen ontmoeten, hun creativiteit willen ontplooien, aan hun persoonlijke ontwikkeling willen werken en participeren in de hedendaagse maatschappelijke ontwikkelingen.
De vereniging staat open voor vrouwen van alle gezindten en onthoudt zich van partijpolitiek.
De afdeling Ridderkerk organiseert iedere laatste maandag van de maanden augustus t/m april in een zaal van de Prot. Gereformeerde Gemeente "Levensbron" aan de Jan Luykenstraat 10, een bijeenkomst waar een spreker of een spreekster wordt uitgenodigd voor een lezing over diverse onderwerpen ....)
Deze afbeeldingen komen uit The Graphic van 21 september 1889. De artist is W.H.
Van de verkoopsite marktplaats.nl:
"Op basis van de oorbel vermoed ik dat deze sprekende aquarel een Zeeuwse boer voorstelt (maar voor betere inzichten houd ik mij aanbevolen). Volgens Scheen is Cornelis (Kees) Roovers geboren in Rotterdam in 1890. Hij overleed in Den Haag in 1978. Deze aquarel is meer dan honderd jaar geleden gemaakt (in 1915) en is dus een redelijk vroeg werk van hem. De aquarel zit in een aardige, goed bij het tijdsbeeld passende, eikenhouten lijst. De afmetingen zijn 34 - 28 cm. (zonder de lijst) en 53 - 46 cm (met lijst)."
Rechts een afbeelding van de Amerikaan Frank Myers Boggs (Springfield 1855-Meudon 1926) van een visser uit Kinderdijk uit 1890. Frank Boggs is in New York opgeleid tot etser en hij vertrok in 1876 naar Parijs om schilder te worden. In 1883 kwam hij voor het eerst naar Dordrecht.
Mevr. H.J. Reuchlin-Lucardi komt tussen 1926 en 1946 op verschillende ledenlijsten voor van het tekengenootschap Pictura te Dordrecht:
- oktober 1926 Mevr. H.J. Reuchlin Lucardie (disponeeren M. Reuchlin & Zn Bierstr. 16 Rotterdam)
- ca 1926/1928 Mevr. H.J. Reuchlin-Lucardi (Paris)
- april 1929 Mevr. H.J. Reuchlin Lucardie (disponeeren M. Reuchlin Zn Bierstraat N. 16 Rotterdam)
- augustus 1931 Mevr. H.J. Reuchlin-Lucardie (disponeeren M. Reuchlin & Zn Bierstraat N. 16 Rotterdam)
- circa 1932 Mevr. H.J. Reuchlin Lucardie (M. Reuchlin Zn Bierstraat N. 16 Rotterdam, correspondenten Westzeedijk 128)
- 1945 Mevr. H.J. Reuchlin Lucardie (Westzeedijk 128, Rotterdam)
- ca 1946/1949 Mevr. H.J. Reuchlin-Lucardie (Flatgebouw Westzeedijk 128, Rotterdam)
Het schilderij 'Before the meal' verbeeldt ook een scene in een Hollandse schuur in Rijsoord.
In het tijdschrift Oud-Dordrecht van december 2016 staat het artikel "Buitenlandse kunstenaars in Dordrecht rond 1900", waarin Rijsoord wordt vermeld.
Afgelopen woensdag 7 december 2016 gaven Jan Plaisier en Alexandra Gaba-van Dongen (Museum Boymans van Beuningen en Wereldmuseum te Rotterdam) een lezing met powerpoint presentatie over de kunstenaarskolonie Rijsoord.
(Dit artikel is buiten medeweten van de werkgroep gepubliceerd.)
Een lid van de werkgroep 'Schildersdorp Rijsoord 1888-1914' heeft op 29 november ll. het de Vanderpoel Art Association bezocht.
O.a. is een schilderij van een boerderij ontdekt in een vitrine waarop achterop staat:
"Old Farm on the Waal - Holland, John H. Vanderpoel"
"Given by Jane Haffner from mrs. David Johnson, former assistant principal of Vanderpoel School, picture given to her mother, mrs. Jensen, by niece of J.H.V."
Dit schilderijtje is destijds door een nicht van John H. Vanderpoel gegeven aan mrs. Jensen.
Een ander schilderij is een afbeelding van een meisje/vrouw (dragende een Rijsoords mutsje) met een kind in een kinderstoel.
Het schilderij is ooit eigendom geweest van de Dordtse onderwijzeres Maria Fritse.
Achterop het schilderij staat de tekst:
'Dit schilderij is gegeven aan Maria Fritse, Hallincqlaan 23 Dordt. Indien niet meer in leven dan hebben de rechtmatige erven van mijn zuster en zwager 't recht gegeven te bepalen hoe of wat. J.E. Morks 26-5-1959'
Maria Fritse is geboren te Dordrecht op 1 april 1896, als dochter van Johannes Philippus Fritse (1859-1915) en Adriana Margaretha Brits (1880-1931). Volgens de informatie op de 'gezinskaart 1918-1937' is ze onderwijzeres en woonde ze sinds 6 augustus 1931 op de St. Jorisweg 24 en vanaf 18 september 1935 op de Hallincqlaan 23. In het telefoonboek van 1982-'83 staat ze ook nog op dat adres vermeld. Maria Fritse wordt op de oud-katholieke grafakker op de algemene begraafplaats begraven in graf d-b-9.
In oktober 2016 werd deze aquarel (9.5 x 12.5 inch) uit 1892 van de Canadese/Engelse kunstenaar Frederic Marlett Bell-Smith (1846-1923) in Canada geveild voor 1600 USD.
H.J. Melis maakte kunstreizen door Gelderland, Brabant en Vlaanderen, maar hij vestigt zich voorgoed te Charlois, waaraan hij voortaan de meeste onderwerpen voor zijn werken zou ontleenen.
Schilderijen met titels als: Kannen schuren, De Waal te Charlois(!), Vlas plukken en Vrouwen aan het vlasrepen, kunnen heel goed in de omgeving van Rijsoord zijn ontstaan.
E.v.D.
Papendrecht werd sinds circa 1894 bezocht door de Amerikaanse schrijver, kunstschilder en ingenieur Frances Hopkinson Smith (1838-1915). In zijn "The Parthenon by way of Papendrecht" uit 1909 vergelijk hij Dordrecht met Venetië.
"... I have known Dort and the little 'drecht across the way for some fifteen years, five of which have slipped by since I last opened my umbrella along its quaint quays. To my great joy nothing has changed. The old potato boat still lies close to the quay, under the overhanging elms. The same dear old man and his equally dear old wife still make their home beneath its hipped roof. I know, for it is here I lunch, the cargo forming the chief dish, followed by a saucer of stewed currants, a cup of coffee - (more hymns here) - and a loaf of bread from the baker's. The old Groote Kirk still towers aloft - the highest building in Holland, they say; the lazy, red-sailed luggers drift up and down, their decks gay with potted plants; swiss curtains at the cabin windows, the wife holding the tiller while the man trims the sail ..."
"... As it was in Dort and Papendrecht so it is in Venice ..."
"... If there are half a dozen ways of getting into Papendrecht - there is only one of reaching Athens - that is, if you start from Venice ..."
Hieronder drie Papendrechtse melkmeisjes, waarvan er maar één een keuvel draagt.
Als eerste "Milkmaid of Popindrecht" van de Amerikaan Julian Alden Weir uit 1881. In het midden een afbeelding van "A Papendrecht milk girl" van de Engelsman George C. Haite (1855-1924) uit circa 1892. En als laatste een werk van de Stichting Dorpsbehoud Papendrecht met als titel "West Einde te Papendrecht, Z. Holland" met het signatuur Ägsratt/A.G. Graff(?).
E.v.D.
In een "verklaring van overlijden" verklaart G. Flohil dat Mary Jan Anderson is overleden aan septichaemie oftewel bloedvergiftiging.
Haar begrafenis op dinsdag 12 augustus op de begraafplaats te Ridderkerk is door velen bijgewoond. Ds. F.H. van Leeuwen hield een rede in de Engelse taal.
In de vergadering van woensdag 13 augustus 1902 wordt door de Burgemeester en Wethouders het volgende toegestaan:
"Toegestaan aan Hugh Kerr Anderson te Londen een onderscheiding teeken over twee graven ter gelegenheid van het overlijden
te Rijsoord zijner zuster Mary Jane Anderson alhier begraven f 20."
In de vergadering van woensdag 1 oktober 1902 wordt vergaderd over:
"Begraafplaats over een geval van twee vereenigde graven aan een Engelsche famille."
E.v.D.
In september was de achterkleindochter van Sarah Sheffield Scott samen met haar man in Rijsoord. Zoals al bekend is, heeft deze achterkleindochter brieven en kunstwerken van Anna Page Scott, een zuster van haar overgrootmoeder.
Het schilderij, hieronder afgedeeld, heeft Anna Page Scott ongetwijfeld in Rijsoord gemaakt. Ter vergelijking rechts een schilderij van John H. Vanderpoel (1857-1911).
Mevrouw van Blokland-Visser uit Papendrecht vindt het schilderij van John Ferguson Weir ("Popindrecht", 1881) lijken om de boerderijen van de familie van Hemert.
"Hierbij 2 copien van foto's van oud Papendrecht. De Stoep van de familie v. Hemert met twee boerderijen aan het Westeinde (linksboven uit ca 1800 of ouder, onderaan ca 1830).
Het leek [deed] mij zo denken aan Stoep met de melkmeisje geschilderd door een van de leden van kunstenaars te Rijsoord.
Van Hemert bracht per roeiboot melk naar de overkant [Dordrecht] bij het Groothooft. Alleen liep niemand met de kap op in Papendrecht zoals op het schilderij ..."
De melkmeisjes die de gebroeders John Ferguson Weir en Julian Alden Weir hebben geschilderd droegen een kap, die niet in Papendrecht werd gedragen. Nu is het de vraag of de gebroeders Weir omstreeks 1881 niet alleen de Alblasserwaard hebben bezocht, maar ook in de Zwijndrechtse Waard hebben geschilderd, in de omgeving van Rijsoord...?
E.v.D.
Reactie Jan Plaisier: Ik kan mij niet voorstellen dat er in Papendrecht niet ongeveer dezelfde mutsen werden gedragen dan in Dordt, Zwijndrecht of Rijsoord. In Alblasserdam werden ze ook gedragen.
Onder andere de krant De Combinatie uit de periode 1945-2004 is doorzoekbaar op de website van de oudheidkamer Ridderkerk.
Arie Noorlander en zijn vrouw Volksje van Nes (1857-1933) zijn de pensionhouders van pension 'Noorlander' gelegen aan de Waalweg F76 (soms ook F75). Het braken gebeurt in een gedeelte van hun schuur.
In 1916 staat Arie Noorlander (1843-1920) zijn huis aan de Waalweg af aan zijn zwager Bastiaan Cornelis van Nes (1879-1957). In een notarisakte, opgemaakt door notaris J.W. de Wijn op 24 maart 1916, staat:
"Arie Noorlander, zonder beroep, geeft in eigendom af aan Bastiaan Cornelis van Nes, vlaskoopman, beiden te Rijsoord gemeente Ridderkerk: een huis met schuur, erf, tuin en weg gelegen te Rijsoord gemeente Ridderkerk aan de Waalweg in ruil waarvoor van Nes aan eerstgenoemde, geboren te Hendrik Ido Ambacht op 21 maart 1843 en aan diens echtgenote Volksje van Nes, geboren te Ridderkerk 6 december 1857, afstaat het levenslang recht van gebruik en bewoning van een huis en erf gelegen te Ridderkerk aan de Pruimendijk."
Het adresboek van IJsselmonde van 1924 vermeldt Volksje van Nes als pensionhoudster aan de Pruimendijk:
F76 B.C. van Nes, vlasser
E199 Wed. A. Noorlander, pensionhoudster
E.v.D.
In het 'Herfstbericht 2016' van de Vereniging Dordrechts Museum wordt ook de aanstaande lezing op woensdag 7 december 2016 in het Dordrechts Museum over de 'Internationale kunstenaarskolonie Rijsoord (1888-1914)' aangekondigd.
"SKETCHING IN HOLLAND
[Written for the New York Society.]
... For landscapes, I went to Rizzoord [Rijsoord], and staid with the dearest old Frau, Frau Noorlander, in a little wooden cottage on the River Naal [Waal]. As Holland is a low country your horizon is naturally placed low on your canvas, which gives you a fine opportunity for the study of clouds and sky: and what skies they are! always beautiful in effect. It often rains with the sun out.
Having no fences the fields are divided by slotes about three feet wide and very deep, which the cows never think of crossing. Here you have the opportunity of studying the figure with the landscape, as the men and women work together in the fields at the time of flax gathering, and haying and milking time: there also are the beautiful Holstein cows.
The little town is built on the banks of the River Naal [Waal] and the low cottages with their thatched roof and the beautiful tree forms with reflections in the water give many subjects ..."
E.v.D.
De Amerikaanse kunstenaressen Anna Page Scott (1862-1925) en Alice Dewolf Kellogg (ca 1862-1900) zijn nichtjes van elkaar.
De moeder van Alice D. Kellog is Harriet Bencham Scott.
De moeder van Anna P. Scott is Jonathan Pardee Scott.
Harriet Bencham Scott en Jonathan Pardee Scott zijn beiden kinderen van het echtpaar Amos Scott (1785-1855) en Sarah Sally Stewart (1790-1860).
Alice Dewolf Kellogg zal vernoemd zijn naar haar tante Alice Elizabeth DeWolf (1834-).
In mei 1888 vertrekt Anna P. Scott samen met haar nichtje Kate Starr Kellogg met de ss 'Rotterdam' van New York naar Rotterdam.
De zomer van 1888 brengen Anna P. Scott en Alice D. Kellogg door in Rijsoord.
I. Amos Scott (1785-1855), m. Sarah Sally Stewart (1790-1860)
Kinderen:
1. Adelia Scott (1807-)
2. Ann Mariah Scott (1813-1839)
3. Samuel S. Scott (1817-)
4. George Dorance Scott (1818-1876)
5. Amanda Scott (1821-1839)
6. Chester J. Scott (1822-1849)
7. Dolly E. Scott (1825-)
8. Harriet Bencham Scott, volgt IIa.
9. Rebecca Scott (1829-1847)
10. Jonathan Pardee Scott, volgt IIb.
IIa. Harriet Bencham Scott, b. Brookfield (Madison County, New York) 28 may 1826, overl. Evergreen Park (Illinois) 24 april 1905, tr. Brookfield (Madison County, New York) 3 june 1850 John Leonard Kellogg.
Kinderen:
1. Mary Stuart Kellogg (1852-1942)
2. Kate Starr Kellogg (1854-1925)
3. Gertrude Elizabeth Kellogg (1859-1927)
4. Harriett Sarah Kellogg (1860-1942)
5. Alice DeWolf Kellogg (about 1862-1900), artist.
6. Mabel B. Kellogg (1869-1947).
IIb. Jonathan Pardee Scott, geb. New York, NY 1832, tr. Alice Elizabeth DeWolf, geb. 1834, dochter van Barney Adams DeWolf (1808-1882) and Minerva Atherton.
Kinderen:
1. Charles D. Scott, b. 1859.
2. Anna Page Scott, geb. Dubuque, Iowa 13 oct 1862, artist, overl. Dubuque County, Iowa 13 oct 1925.
3. Sarah Sheffield Scott, geb. Dubuque, Iowa 27 jan. 1867.
4. Mary S. Scott, geb. 1871.
Een achterkleindochter van Sarah Sheffield Scott maakt samen met haar man een rondreis door Europa. Gisteren waren ze in het restaurant Ross Lovell in Rijsoord. De achterkleindochter bezit nog brieven en kunstwerken van Anna Page Scott, een zuster van haar overgrootmoeder.
E.v.D.
Internationale kunstenaarskolonie Rijsoord (1888-1914)
Op 7 december om 20.00 uur houdt Alexandra Gaba-van Dongen, curator pre-industrial design van Museum Boymans van Beuningen en Wereldmuseum te Rotterdam een lezing met powerpoint presentatie over de kunstenaarskolonie Rijsoord.
De historie van de vele internationale kunstenaars die in de 2e helft van de 19e eeuw tot ca. 1920 Dordrecht bezochten, is bekend. Ook het dorp Rijsoord heeft als kunstenaarskolonie een bijzondere geschiedenis van 1888 tot 1914. Het kleine dorp, gelegen in de Zwijndrechtse Waard, was gemakkelijk vooral vanuit Dordrecht via de Dordtse Straatweg te bereiken. De bevolking was voornamelijk werkzaam in de landbouw en de vlasverwerking.
Rijsoord kwam bij de kunstenaars uit Amerika, Canada, Nieuw-Zeeland en Europa in beeld via de Academie Julian in Parijs. Een van de docenten daar was de in Amerika beroemd geworden kunstenaar John H. Vanderpoel. Zijn ouders zijn in Rijsoord geboren. Ook kunstdocenten uit ander landen kwamen met hun studenten voor een “Summer Academie”. De kunstenaars verbleven in Hotel Warendorp en Pension Noorlander. In de zomer als de kunstacademies waren gesloten kon men heerlijk buiten schilderen in het prachtige landelijke Rijsoord met een bevolking in traditionele klederdracht. Ze gingen er lopend op uit of met de fiets en werden door dorpelingen naar prachtige plekjes geroeid op de rivier De Waal. ’s Avonds werden de werken besproken op de zolder in het atelier van Hotel Warendorp. Schilderijen met Rijsoordse taferelen vonden wereldwijd hun weg. Bekend is dat sommige werken tentoongesteld werden in Parijs en New York.
Een van de schilderessen, de Amerikaanse Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958), is met een Rijsoordenaar getrouwd en heeft bijna 60 jaar in Rijsoord gewoond. Over haar geschiedenis is door achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen (kunsthistorica) een boek geschreven “Dromen van Rijsoord”. Een kleine werkgroep waarvan behalve Alexandra Gaba-van Dongen ook Erica van Dooremalen uit Dordrecht en Jan Plaisier uit Rijsoord deel uitmaken, wil de geschiedenis van het schildersdorp boven water halen en op de een of andere manier een ”vaste” plaats geven. Er is al een schat aan informatie gevonden.
Wij nodigen u van harte uit deze lezing bij te wonen op 7 december. De zaal is open vanaf 19.45 uur. Uiteraard kunt u voorafgaand aan de lezing dineren bij Art & Dining. Na afloop kunnen we onder het genot van een drankje de avond op passende wijze afsluiten.
U kunt u via de site aanmelden en uw bijdrage van 5 euro storten op rekening NL 16 INGB 0003395896 t.n.v. Vereniging Dordrechts Museum. Vergeet u niet uw lidnummer en Rijsoord te vermelden.
Locatie Dordrechts Museum
Datum 7 december 2016
Tijd Aanvang 20.00 uur
Prijs € 5,-
In de volkstelling van 1901 woont de 46-jarige Mary C.E. Baness in Bath. Samen met o.a. Frances L. Watson (50 jaar oud), woont ze in bij Jane Farnell in Vane Street.
Omstreeks 1900 maakt Mary C.E. Baness allerlei aquarellen van Engelse stadsgezichten, welke als ansichtkaarten worden uitgebracht door de uitgever J.W. Ruddock.
In 1910 exposeert mrs. Baness, samen met miss Frances Lawson Watson en miss Braddon, in de Freeth Smith's New Gallery, Wood Street, in Bath. Mrs. Baness exposeert o.a. een werk met als titel "Sunset at Rijsoord" en miss Frances Lawson Watson twee werken met als titel "Evening at Rijsoord" en "A Waterway: Dordrecht".
De aquarel "A Dutch Road", die eind februari 2012 in Malvern (UK) werd geveild, zal rond 1909 zijn gemaakt in Rijsoord.
E.v.D.
Gerrit Postma, geboren op Ameland en wonende te Haarlem, was een Nederlandse kunstschilder. Hij schilderde rond 1875 "De Vaccination room", waarop te zien is, hoe twee dames in Zuidhollandse klederdracht helpen bij het vaccineren van kinderen (koepokinenting). En hij maakte een ander schilderij "Sabatsstemming" van omstreeks 1885, waarin twee dames in boot zitten op weg zijn naar de kerk. Beiden schilderijen zullen niet Rijsoord voorstellen, maar de dames zullen wel afkomstig zijn van de Zuidhollandse eilanden.
Gekleurde klederdracht van de Zuidhollandse eilanden.
De schilderijen van Postma laten goed zien, dat de klederdracht van de Zuidhollandse eilanden gekleurd was. Ook de eerdere afbeeldingen van Roland Larij en B. Blommers laten dat zien. Op de originele schilderijen van de Belg Victor Francois Guillaume Van Hove zullen de "Jeunes filles des environs de Dordrecht" (Musée de Bruxelles) ook gekleurde kleding aan hebben. Niet alleen de baaien rokken met het jak zullen van gekleurde stoffen zijn gemaakt, maar ook de keuvel werd soms van blauwe en gele strepen voorzien.
Op zwart-wit foto's is het niet te zien dat de klederdracht gekleurd was.
En in musea toont men vaak alleen reproducties van de zwarte rouwdracht.
E.v.D.
New flyer of the euroArt members in the Netherlands
Domburg to Plasmolen
In the period from the middle of the 19th century to the beginning of the 20th century a lot of artists' colonies and villages emerged in Europe. Artist left the hectic life in the cities and the restraints of academia behind to find inspiration in small rural villages for a short or extented period. The first artists' colony was established in France in the town of Barbizon. From there the focus on rural life extented to other places in Europe. Several artists' colonies in the Netherlands as well.
Experience the Dutch Artists' Colonies route.
One can start the route at random order:
1. Domburg -> Katwijk -> 143 km
2. Katwijk -> Volendam -> 73 km
3. Volendam -> Zweeloo -> 196 km
4. Zweeloo -> Oosterbeek -> 138 km
5. Oosterbeek -> Plasmolen -> 45 km
6. Plasmolen -> Domburg -> 219 km
Total route -> 814 km
Florus van Nes, geboren in de gemeente Ridderkerk op 6 juli 1836, is volgens het bevolkingsregister arbeider, koopman en naderhand visser. Hij trouwt op 8 oktober 1859 met Cornelia Johanna Schumacher (1836-1906). Zij is ook geboren in Ridderkerk, en wel op 29 januari 1836.
Uit het huwelijk worden elf kinderen geboren, 6 jongens en 5 meisjes:
1. Maria Louisa (Marie), geb. 30-7-1860.
2. Cornelis, geb. 15-12-1861.
3. Willem Hendrik George, geb. 18-3-1863.
4. Adrianus Reinen, geb. 25-11-1864.
5. Cornelis Jacob, geb. 6-7-1866.
6. Elisabeth Maria, geb. 17-11-1868.
7. Pieter Adrianus, geb. 25-4-1870.
8. Trijntje Maria Barbera, geb. 4-12-1872, tr. Bernardus van der Waal (1869-1942). (dochter: Agatha Maaike van der Waal (1915-1987), tr. Dirk de Jong)
9. Hendrika Grietje (Drieka), geb. Ridderkerk 6-6-1874.
10. Jacob Jan, geb. 5-11-1875.
11. Mina Cornelia Johanna, geb. 30-3-1879.
Florus van Nes woont met zijn gezin in wijk G huisnr. 15, G42, G3, G65 en G34. (NB. Of dit verhuizingen of vernummeringen zijn, is niet bekend) In 1873 gaat Florus van Nes (koopman en reizend agent voor een binnenlands handelshuis) een vennootschap aan met Hendricus Augustus Meijer uit Sommelsdijk.
De Dordrechtse Courant van 24 oktober 1873 vermeldt:
"BEKENDMAKING Ingevolge Artikel 28 van het Wetboek van Koophandel.
Bij Acte dd. 20 October 1873, voor den notaris Christiaan de Vries te Middelharnis verleden, is tusschen de ondergeteekenden Hendricus Augustus Meijer, koopman en winkelier, wonende te Sommelsdijk, en Florus van Nes, koopman en reizend agent voor een Binnenlandsch handelshuis, wonende te Rijsoord, gemeente Ridderkerk, aangegaan en gesloten eene Vennootschap van Koophandel in en bewerking van Vlas en Lokken, en tot alle zoodanige takken van Negotie als de Vennoten in gemeen overleg geraden mogten oordeelen.
De Vennootschap zal gevestigd zijn te Rijsoord gemeente Ridderkerk en is aangegaan voor den tijd van tien jaren, ingegaan den 1 julij 1873, en zullende eindigen den 1 julij 1883 en gedreven worden onder de FIRMA MEIJER en VAN NES van welke firma beide de venooten de handteekening zullen hebben, zonder die echter immer te mogen bezigen tot het teekenen van obligatien, borgtogten, acceptatien in blanco, of tot het opnemen en negotieren van gelden, al waren zulks ten behoeve der vennootschap waartoe altijd de particuliere handteekeningen van beide de Vennoten vereischt zal worden.
H.A. MEIJER, F. VAN NES"
De Nederlandsche staatscourant bericht een paar maanden later, op 14 april 1874:
"Bij Acte, op den 2den April 1874 voor den Notaris J.L.R. le Rutte te Ridderkerk verleden, is de Vennootschap tusschen de Heeren Hendrikus Augustus Meijer en Florus van Nes, gevestigd te Ridderkerk, tot Handel in en bewerken van Vlas en Lokken, te rekenen van af 1 April 1874, ontbonden." 1
Rond 1895 ontmoet dochter Hendrika Grietje van Nes in Rijsoord de Amerikaanse kunstschilderes Elizabeth Curtis O'Sullivan. Deze schilderes woont - sinds haar huwelijk in 1893 met de bariton Cornelius Denis O'Sullivan - in Londen. Mrs. O'Sullivan verblijft samen met haar zoontje Curtis (geb. 1894) in Rijsoord. Hendrika Grietje van Nes wordt het kindermeisje voor kleine Curtis. In de jaren daarna verblijft Hendrika een aantal malen in Londen bij de familie O'Sullivan.
Omstreeks deze tijd zal Florus van Nes - zittend aan een tafel met pijp - zijn geschilderd door een (nog onbekende) buitenlandse schilder(es).
Hendrika van Nes trouwt in 1903 met de Dordtse antiquair Pieter J. van Horssen en ze verhuist naar Dordrecht.
Haar zoon Florus van Horssen (1914-1989) maakt in 1936 een kopie van het schilderij van zijn opa Florus van Nes.
De kopie bevindt zich in Dordrecht en het originele schilderij bevindt zich nog steeds in Rijsoord bij een achterkleindochter van Florus van Nes.
E.v.D.
Noten.
1. Delpher.nl (http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000149996:mpeg21:p005)
Dit schilderij werd voor het eerst, onder de titel "De Vlashekelaars" geëxposeerd op de tentoonstelling van levende meesters in Amsterdam in 1886. In december 1886 was het ook in Dordrecht te zien in het Dordrechts Museum op een tentoonstelling van werken van Jan Veth en B.M. Koldeweij.
De Dordrechtsche Courant schrijft: "Wie b.v. de tentoonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam in Nov. jl. bezocht, zag daar reeds de, naar onze meening, uitmuntende "Vlashekelaars" van Koldewey, en een der beste damesportretten van Veth: hij zal ze zeker gaarne wederzie! Moge eene levendige belangstelling van vele kunstvrienden de beide jonge schilders ten loon zijn voor de gelegenheid, die zij schenken om hunne werken te bezigtigen en tevens hen aanmoedigen om op den slagen weg krachtig voort te gaan."
Winkelier Bernardus Johannes Koldeweij (1824-1906), de vader van Bernardus M. Koldeweij, geeft gehoor aan het testament van zijn zoon, en hij schenkt in 1899 vijf schilderijen aan het Dordrechts Museum, te weten: „naar huis”, „in de schuur", „aan de Maasboorden”, „laag water” en „Visschers op het Hollandsch diep". Het laatstgenoemde schilderij zal - naar de wens van B.M. Koldeweij - ter vervanging zijn van het op het museum aanwezige doek „de ontmoeting".
Koldeweij zou het schilderij "De Vlashekelaars" in de zomer van 1886 kunnen hebben gemaakt.
Hoe Koldeweij te werk ging wordt vermeld in "In memoriam Bernard M. Koldeweij" (H.M. Krabbé; Elsevier 1900) :
"... Hij had eene bizondere wijze van werken. Niet in het bezit van groote herinneringsgave, was hij daardoor gedwongen zijne schilderijen op de plaats der voorstelling zelve af te maken. Hij schilderde eerst een kleine studie van het moment, die hem dan als leiddraad strekte voor zijn groote doek, dat hij daarnaar begon op te zetten; dan eerst ging hij daarmee naar buiten. Zijne schilderijen hebben dan ook meestal de fraicheur van een schets, maar missen om diezelfde reden vaak het rijp overdachte en geächeveerde. In de open lucht weet men nooit goed, wat men eigenlijk gedaan heeft en in de poging om weer te geven alles wat men ziet, faalt men dikwijls in de uitdrukking van datgene wat men gevoelt ...".
In diezelfde zomer van 1886 was John. H. Vanderpoel voor het eerst in Rijsoord. De Grondwet van 13 juli 1886 schrijft:
"RIJSOORD, 15 Juni. De Amerikaansche kunstschilder Joh. Van der Poel Jr. zal tot primo September a.s. hier verblijf houden."
Is er een kans dat John Vanderpoel de Dordtenaar Bernard Koldeweij in 1886 ontmoet heeft?
Is zo het idee ontstaan bij Vanderpoel om het jaar daarop terug te keeren met vrienden, omdat hij zag dat er genoeg ontwerpen in de omgeving waren om te tekenen? In 1887 herdacht Vanderpoel de "4th of July" in Rijsoord. Hij organiseerde een feestelijke rondrit voor de schooljeugd door het dorp in een groot aantal rijtuigen.
De zomer van 1888 brengt Vanderpoel (overkomende uit Chicago) door in Rijsoord samen met een aantal Parijse studentes.
E.v.D.
Op dit schilderij van Bernardus Johannes Blommers (1845-1914) staat een vrouw afgebeeld dragend een Zuidhollandse keuvel met zogenaamde krullen (een krullenmuts).
De Dordtse schilder Bernardus Marie Koldeweij (1859-1898) werd beïnvloed door Jacob Maris en Theophile de Bock en hij was bevriend met B.J. Blommers. Van Theophile de Bock krijgt hij adviezen.
"...Durch Jac. Maris und Theoph. de Bock (No. 637) beeinflusst, mit Blommers befreundet..."
Wanneer zou "A new arrival" gemaakt zijn? En is deze in de omgeving van Rijsoord ontstaan zijn?
In "De huisvriend" van 1892 staat een afbeelding van "Een oogenblik halt" (naar een schilderij van B.M. Koldeweij): een melkmeisje met juk en koperen melkkannen, dragende een Zuidhollandse keuvel, staat naast een gestopte kar met een paard ervoor.
E.v.D.
Hieronder twee schilderijen van de Dordtse kunstschilder Roeland (Roland) Larij (1855-1932).
Het linker schilderij van R. Larij hing in een kamer in de villa 'Stella Maris' aan de Buiten Walevest nummer 4. De villa (gebouwd in 1896) is ontworpen door de architect Huibert Willem Veth voor de rijke textielfabrikant Johannes Petrus August (J.P.) Wijers (1851-1914). Bij de boedelbeschrijving in maart 1915 worden er in de kamer met de pianino drie schilderijen van Dordtse kunstenaars vermeld: één van W. de Klerk, één van B. Koldewij en het schilderij van R. Larij. (bron: werkgroep Het Nieuwe Werck/Kenniscentrum Augustijnenhof)
Na de dood van zijn weduwe Susanna V.M.M. van Dooren (1857-1941) in 1941 tot in de jaren zeventig werd de villa gebruikt door het R.K. klooster Sterre der Zee. Rond ca 1945/1950 heeft de fotograaf H.J. Tollens een serie foto's gemaakt van het klooster, waaronder deze opname van het schilderij van R. Larij.
Het rechter schilderij van R. Larij is geveild bij het Zeeuws veilinghuis als 'De brief'. Dit schilderij staat nu op 2dehands.be (iemand uit Hoogstraten/Meer) en op marktplaats voor 4850 euro (Wil uit Breda) als 'Zeeuws Int. Moeder/Dochter De Brief'. Mogelijk is dit hetzelfde schilderij als 'De tijding', genoemd op het inschrijvingsformulier voor de ledententoonstelling in 1926 van het Dordtse tekengenootschap Pictura. (RAD 206-313)
Roland Larij genoot zijn opleiding aan de Academie in Antwerpen.
De zomers bracht hij door in het Brabantse Heeze, in Katwijk en in Drenthe.
Larij kwam in 1890 voor het eerst naar Heeze. Daar stond hij bekend als 'mijnheer Larij'. Hij zorgde er voor dat meer schilders richting Heeze gingen. Waarschijnlijk in 1895 ontmoette hij in Dordt (of misschien in Rijsoord?) de Amerikaanse kunstenaar Walter Castle Keith. Keith heeft tussen 1917-1921 in Heeze gewoond. Zijn 85-jarige tante Ellen Lee, die bij hem en zijn vrouw woonde, overlijdt in Heeze.
De Syracuse Dail Standard (NY) van 24 mei 1896 vermeldt:
'W. Castle Keith will probably spend the summer sketching at Rothenburg, Bavaria. Mr. Keith has been in the habit for several years of making annual pilgrimages to European countries and the inspiration he has gained has shown itself on a large number of pieces of a merit which is fast pushing this young artist to a front rank as a painter. Last year Mr. Keith spent his summer near Dordrecht, Holland, and although the procured there material for a large number of his very best pictures, he prefers this year to visit quaint old Rothenburg, which he describes as the most picturesque town in alt Germany. He sketched in the vicinity of that city two years ago. While abroad mr. Keith always leads a true artist's tramp life, and keeping his headquarters in one place moves about as the fancy strikes him from one picturesque spot to another. Before going abroad Mr. Keith wil make an exhibit of about 25 of his best works in his studio in the Hendricks block. He has issued about 300(?) invitations to attend the exhibition, which will open Thursday of this week. A picture which will be sure to attract attention is his latest work "The Glennera". It represents a Dutch harvest field at nightfall. The figure of a woman who has just finished her day's work in the field and stands with rake over her shoulder gazing in the direction of her far away cottage occupies the foreground, while further off another woman laborer bends over her last wheat of grain. Magnificent sunset effects are a feature of the picture. In the face and figure of the woman in the foreground Mr. Keith has concentrated all his gen...(?) as a painter. The pose and features of the laborer, while ...(?) have just enough of masculinity and strenght to make the figure'.
Walter Castle Keith komt als volgt voor in het bevolkingsregister van Heeze:
- bevolkingsregister Heeze 1900-1920 (blad 85)
1. (23-4-1917) Walter Castle Keith 18-2-1863 Michigan Amerika, H, kunstschilder, 10-4-1917 uit Laren;
2. (23-4-1917) Daisy Primrose 27-9-1874 Michigan, H, 10-4-1917 uit Laren;
3. (23-4-1917) Ellen Lee (tante) 14-11-1835 Michigan, 10-4-1917 uit Laren;
(zijn van Amerikaanse nationaliteit)
Wonende: D224 veranderd in F6;
http://eindhoven.digitalestamboom.nl/scan.aspx?book=R&id=1812615
- bevolkingsregister Heeze 1900-1920 (blad 28)
1. (nov/dec 1920) Walter Castle Keith 18-2-1863 Michigan Amerika, H, kunstschilder;
2. (nov/dec 1920) Daisy Primrose 27-9-1874 Michigan;
3. (23-4-1917) Ellen Lee (tante) 14-11-1835 Michigan, overl. 16-11-1920 (aktenr. 43 aangever neef Walter Castle Keith, 57 jr, kunstschilder, en Hendrikus van Gennip, oud 57 jr, kleermaker; Ellen Lee, geboren Michigan, oud 85 jaren, wonende te Heeze, dochter van wijlen de echtelieden George Lee en van Henriette Clemens, overleden 16-11-1921 voormiddags half 9);
Wonende: Kreijl F6, 23-6-1921 naar Michigan Amerika;
http://eindhoven.digitalestamboom.nl/scan.aspx?book=R&id=390864
E.v.D.
Op 2 juli 1888 schrijft Anna Stanley 1:
"... The next day we spent exploring Dortrecht. Lena and Mary left for England the next morning and I came disconsolately home. They sail for home July 19th by the Cunard line from Liverpool, landing at Boston instead of New York, for they have never seen Boston and this gives them an opportunity to see it ..."
De in de brief genoemde Lena is de kunstenares Paulina Dohn (later getrouwd met Franklin Rudolph) uit Illinois. Paulina Dohn reist samen met haar jongere zus Mary A. Dohn terug naar Amerika met de ss. "Cephelonia" (van Liverpool naar Boston).
Op zondag 12 augustus 1888 schrijft The Daily Inter Ocean (Chicago, Illinois):
"Pauline Dohn has just returned from Paris. Miss Kellogg en Miss Haskell, who went over with her, remained, and will establish a studio in the Parisian capital."
"... We have had some very interesting times here. Last week we were all invited to come to Frau Nooslander’s mother’s to drink the health of the “oude tonte” (old aunt), her mother’s aunt, on her 88th birthday. She is a spry old lady yet, and darns all the family’s stockings, no small work here, where it is considered a mortal sin to enter a house with wooden shoes on, so that everyone goes around in stocking feet in the house. We each brought the old lady a little present and then drank her health in “avocat”, a favorite drink that nearly kills me. It is raw egg beaten up with brandy. Then we sang. It was very nice..."
De oude tante van Frau Noorlander [= Volksje van Nes 1857-1933] is Bastiaantje den Hoed (1801-1889), weduwe Arij de Fockert, dochter van Bastiaan den Hoed en Ariaantje van 't Zelfde. De moeder van Volksje van Nes is namelijk Geertruij Sintnicolaas (1834-1904): een dochter van Jacob Sint Nicolaas en Volkje den Hoed (1802-1854). Volkje den Hoed en Bastiaantje den Hoed zijn zusters.
Noot.
1. Kunstenares Anna Stanley legde in 1889 de eerste steen voor pension Noorlander aan de Waalweg.
E.v.D.
In maart 1896 kwam de serie "Books for the Bairns" van W.T. Stead op de Engelse markt. Als liefhebber van boeken wilde filantroop en uitgever W.T. Stead (1849-1912) dat boeken voor iedereeen bereikbaar waren. Dat is de reden dat hij begon met de serie "Books for the Bairns": goedkope boekjes met verhalen voor kinderen. Eén keer per maand kwam er een boekje met een nieuw verhaal uit. De serie loopt door tot juni 1920 (nr. 288).
In mei 1896 komt deel 3 uit. Het boekje is getiteld "Nursery Rhymes".
Dit boekje moet Hendrika Grietje van Nes (Drika) gebruikt hebben, toen ze kindermeisje was in Londen.
Zoals we weten, ontmoette Drika van Nes (1874-1945) in Rijsoord de Amerikaanse schilderes Elizabeth Curtis O'Sullivan (geb. 1865) en haar zoontje Curtis O'Sullivan (geb. 1894). Waarschijnlijk verbleef Drika in de zomer van 1896 voor het eerst in Londen.
Het boekje, dat in de familie bewaard is gebleven, heeft geen kaft. Hieronder een afbeelding van de kaft van het boekje "Nursery Rhymes".
E.v.D.
De vrouw op de foto met de Zuid-Hollandse keuvel is waarschijnlijk Willemina van der Pligt uit Barendrecht.
Teunis Stok werd op 4 november 1863 geboren te Rhoon, als zoon van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter. Hij trouwt op 31 januari 1895 in Willemstad met Pieternella Elsje Geertse (1854-1931). In 1906 verhuisd het echtpaar van Willemstad naar Teteringen. Door een grenswijzingen wonen ze vanaf 1927 in de gemeente Breda. In Breda overlijden ze beiden.
Via de burgerlijke stand en het bevolkingsregister is dit o.a. te vinden:
- Laurens Stok (geb. Hendrik-Ido-Ambacht 31 mrt 1822) tr. Sandelingen Ambacht 27 april 1849
Willemijntje den Bogter (geb. Maasdam 9 sep 1824)
- Register Willemstad, Huwelijksregister 1895, aktenummer 1
Datum huwelijk 31-01-1895
Bruidegom Teunis Stok
Vader bruidegom Lourens Stok / Moeder bruidegom Willemijntje den Bogter
Bruid Pieternella Elsje Geertse
Vader bruid Gerrit Geertse / Moeder bruid Maria Langeweg
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 01 Wijk A, bladnummer 120
1. Maria Langeweg, hoofd
2. Pietertje Geerssen, dochter
3. Pieter Geerssen, broeder
4. Teunis Stok, (hoofd) 4-11-1863 Rhoon, photograaf, 5-2-1896 uit Bloemendaal
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 03 Wijk B, bladnummer 116
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, photograaf;
2. Pieternella Elsje Geertse, 10-4-1854 Fijnaart;
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 03 Wijk B, bladnummer 159
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, photograaf; 1 mei 1906 naar Teteringen;
2. Pieternella Elsje Geertse, 10-4-1854 Fijnaart; 1 mei 1906 naar Teteringen;
- Bevolkingsregister Teteringen 1895-1907 deel 08 (pag. 179)
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf;
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854(sic!) Fijnaart;
3. Pieter Geertsen, schoonbroer 6-10-1840 Fijnaart, 1-8-1906 uit Hooge en Lage Zwaluwe;
Wonende: 1 mei 1906 uit Willemstad; Ginnekenweg I207 later 41;
- Adreslijst Teteringen 1907
T. Stok, photograaf, Ginnekenweg I 207
- Adreslijst Teteringen 1919
T. Stok, Ginnekenweg 41
- Bevolkingsregister Teteringen 1923-1939 deel 10 (pag. 309)
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854(sic!) Fijnaart
Wonende: Ginnekenweg 41; 1-5-1927 over naar Breda;
- Gezinskaarten Breda 1918-1937
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf, overl. Breda 2-10-1936
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854 veranderd in 26-3-1854 Fijnaart, overl. Breda 27-8-1931
Wonende: 1-5-1927 uit Teteringen (grensw.); Ginnekenweg 41 later 34 te Breda; (10-2-1932) van Bergenstraat 6a;
- overlijdensakte Breda (nr. 396) 28-8-1931
overleden 27/8 Pieternella Elsje Geertse(!), geboren Fijnaart, oud 77 jaren, echrgenoote van Teunis Stok, dochter van Gerrit Geertse en Maria langeweg (beiden overleden)
- overlijdensakte Breda (nr. 423) 3-10-1936
overleden 2 oktober 1936 Teunis Stok, geboren te Rhoon en wonende alhier, oud 72 jaren, weduwnaar van Pieternella Elsje Geertsen, zoon van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter (beiden overleden)
Fotograaf Teunis Stok (1863-1936) heeft een broer Jan Stok. Deze Jan Stok werd op 15 mei 1854 geboren te Rhoon. Hij trouwt op 28 oktober 1880 te Barendrecht met Willemina van der Pligt. In Barendrecht worden hun dochters Geertje en Willemijntje geboren. Tussen 1884 en 1891 woont het gezin in Ridderkerk. Aldaar worden twee zoons geboren: Lourens en Apollonius.
In 1891 verhuist het gezin Stok-v.d. Pligt naar Barendrecht. Daar wordt op 14 augustus 1892 dochter Petronella Cornelia Stok geboren. De tekst op de foto luidt: 'P.C. Stok Barendrecht'. Met P.C. Stok zal Petronella Cornelia Stok bedoeld worden.
Waarschijnlijk is Petronella Cornelia Stok gefotografeerd samen met haar moeder Willemina van der Pligt (met keuvel) omstreeks 1915(?) door haar oom Teunis Stok.
Via de burgerlijke stand en het bevolkingsregister is dit o.a. te vinden:
- Ridderkerk Bevolkingsregister 1872-1888 (deel 6 blad 130)
1. (30-10-1884) Jan Stok 15 mei 1854 Rhoon, arbeider
2. (30-10-1884) Willemina van der Pligt 25 maart 1858 Barendrecht
3. (30-10-1884) Geertje Stok 27-1-1881 Barendrecht
4. (30-10-1884) Willemijntje Stok 24-2-1883 Barendrecht
5. (16-06-1886) Lourens Stok 10-1-1886 Ridderkerk
6. (10-12-1888) Apollonius Stok 30-11-1888 Ridderkerk
Wonende: 10-10-1884 uit Beverwijk; D100 veranderd in D86;
- Ridderkerk Bevolkingsregister 1888-1920 (deel 15-171)
1. (31-12-1888) Jan Stok 15 mei 1854 Rhoon, arbeider
2. (31-12-1888) Willemina van der Pligt 25 maart 1858 Barendrecht
3. (31-12-1888) Geertje Stok 27-1-1881 Barendrecht
4. (31-12-1888) Willemijntje Stok 24-2-1883 Barendrecht
5. (31-12-1888) Lourens Stok 10-1-1886 Ridderkerk
6. (31-12-1888) Apollonius Stok 30-11-1888 Ridderkerk
Wonende: D86; 11 mei 1891 naar Barendrecht;
- Barendrecht Bevolkingsregister 1862-1893 (blad 676)
1. (15-5-1891) Jan Stok 15-5-1854 Rhoon, arbeider (zn. van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter), tr. Barendrecht 28-10-1880
2. (15-5-1891) Willemina van der Pligt 25-3-1858
3. (15-5-1891) Geertje Stok 27-1-1881
4. (15-5-1891) Willemijntje Stok 24-2-1883
5. (15-5-1891) Lourens Stok 10-1-1886
6. (15-5-1891) Appollonius Stok 30-8-1888
7. (15-8-1892) Petronella Cornelia Stok, dochter, 14-8-1892
Wonende: 15-5-1891 uit Ridderkerk; Barendrecht;
- Rotterdam gezinskaarten 1889-1940
1. Willem van den Herik 23-1-1889 Kralingen, rijstpelmolenaar, 28-2-1895 uit Kralingen (GK Arie van den Herik), 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5, tr. 30-5-1917; [adresboek Zwijndrecht 1973 (Emmastraat 10), overl. Dordrecht 9-2-1976]
2. Petronella Cornelia Stok 14-8-1892 Barendrecht, 2-6-1917 uit Barendrecht, 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5; [overl. Dordrecht 20-8-1976]
3. Johanna Willemina van den Herik (dochter) 23-8-1918 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5;
4. Apollonius Stok, (beh. broer), 30-11-1888 Ridderkerk, los werkman, 9-9-1919 uit Heerjansdam, 10-10-1923 naar GK, tr. Klaartje Maaike Stolte, geb. Barendrecht 17-5-1888;
5. Jan van den Herik (zoon) 17-10-1922 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht;
6. Willemina Johanna van den Herik (dochter) 31-12-1926 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht;
Wonende: (1-10-1925) Veldstraat 34b; (25-3-1927) Kouterstr. 4c; Schoepstr. 5a; (vanaf 1930) Zwijndrecht;
E.v.D.
De reden hiervoor was: "they had something in common-drawing instructor John H. Vanderpoel". John H. Vanderpoel was dertig jaar instructeur geweest op het Art Institute of Chicago. Hij was één van de beste tekenleraren in de Verenigde Staten. Zijn instructieboek "The Human Figure" wordt nog steeds gebruikt.
De collectie van de Vanderpoel Art Association is te zien in het Vanderpoel Art Museum in de wijk Beverly in Chicago.
Op de Facebookpagina van de Vanderpoel Art Association is de tekening van Alexander Schilling gepubliceerd.
Alexander Schilling en John H. Vanderpoel kennen elkaar voordat zij beiden Rijsoord bezochten. In 1882 behoorden zij namelijk tot een "outdoor sketching class", die voor een maand naar Canada ging.
In de collectie van het museum Boymans van Beuningen in Rotterdam bevinden zich schetsboeken van Alexander Schilling met daarin o.a. schetsen uit Rijsoord.
E.v.D.
Jongere broer van Jan van der Poel (1828-1908), de vader van kunstschilder John H. Vanderpoel (1857-1911), emigreerde ook naar de V.S.
De vader van kunstschilder John H. Vanderpoel (1857-1911) heette Jan van der Poel. In 1828 wordt zijn geboorte aangegeven in de gemeente Ridderkerk; ondanks dat hij mogelijk geboren is in Rijsoord.
Jan van der Poel (1828-1908) is de oudste zoon van de het echtpaar Jan van der Poel (geb. 1793) en Hendriksje van Wingerden. Zijn ouders trouwen in november 1827 in Oost Barendrecht, de geboorteplaats van zijn moeder. Na Jan van der Poel volgen er nog twaalf kinderen. Vijf van de kinderen overlijden op jonge leeftijd.
Vader Jan van der Poel (geb. 1793), bouwman van beroep, overlijdt op 3 maart 1850 te Ridderkerk. Als oudste zoon zal Jan van der Poel (1828-1908) de boerderij aan de Pruimendijk hebben moeten voorzetten. Zijn broers Johannes van der Poel (1831) en Arie van der Poel (1833) helpen hem daarbij.
In het bevolkingsregister van 1850-1861 staat Jan van der Poel (1828) vermeldt als 'zaakwaarnemer' en zijn twee jongere broers als 'bouwmansleerling'.
In mei 1848 trouwt Jan van der Poel (1828-1908) met Maria van Nes. Ze verhuizen van de Pruimendijk naar een huis aan de Waaldijk (G14-2).
In 1856 verhuist het gezin van Vanderpoel-Van Nes naar de Haarlemmermeer. In het huis aan de Waaldijk gaat zijn pasgetrouwde jongere broer Johannes van der Poel (1831) wonen met zijn vrouw Willemina de Zeeuw.
Zoals bekend is, vertrekt Jan van der Poel (1828-1908), nadat zijn vrouw in de Haarlemmermeer is overleden, in 1868 naar Noord Amerika.
Wanneer Willemina de Zeeuw - de vrouw van Johannes van der Poel (1831) - in april 1870 overlijdt, vertrekt de jongere broer van Jan van der Poel (1828-1908) ook naar Noord Amerika. Hij emigreert in juli 1871 met twee dochters en een zoon: Rookje (1859), Hendriksje (1862) en Jan (1866).
Castle Garden en Familysearch vermelden: 1
s.s. 'Abyssinia', van Liverpool
JOHEINARD POEL 40 F 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Female (sic!), matron, paid by self)
ROOTZE (Rookje) POEL 11 F 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Female, CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
HENDRIKE (Hendrikje) POEL 8 M 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Male (sic!), CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
JAN POEL 6 M 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Male, CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
Zijn dochter Rookje van der Poel (1859-1927) (in Amerika: Rosa Vanderpoel) trouwt in 1882 in Chicago met haar neef Willem van der Poel/William Vanderpoel (1855-1925). Hij emigeerde in 1868 met zijn vader Jan van der Poel (1828-1908) vanuit de Haarlemmermeer.
John Vanderpool overlijdt op 73-jarige leeftijd op 28 oktober 1904 in Cook County (Illinois). Hij woonde bij zijn dochter en schoonzoon in huis op het adres 239 W. 71st St. in Chicago. Op 30 oktober 1904 wordt hij begraven op de begraafplaats Oakwood.
Noten.
1. www.castlegarden.org en New York Passenger Lists 1820-1891 (familysearch.org).
E.v.D.
Een stap of boenstap is een soort houten steigertje langs het Waaltje, waar men de melkkannen kon reinigen. Van de Duitse kunstenaar Friedrich Kallmorgen zijn twee schilderijen bekend met twee meisjes bij zo'n zogenaamde 'stap' aan de waterkant van het Waaltje.
In het Nieuwsblad van de Hoeksche Waard ben ik deze nieuwsberichten tegengekomen, waarin een 'stap' wordt vermeld:
22 december 1897:
"Een dienstmeisje B. v. D. alhier, goed spoelende, trof het ongeluk van de stap en in een vrij diepe sloot te rollen. A.S. het onheil ziende, haastte zich het meisje op den droge te helpen. Zij had reeds het bewustzijn verloren, maar kwam spoedig weder bijeen heeft geen nadeelige gevolgen van het bad ondervonden."
30 mei 1900:
"Zondagavond jl. was de zeven-jarige P. De R. spelende op een stap, gelegen aan een sloot bij den Straatweg. Door haar al te groote dartelheid verloor zij haar evenwicht en viel achterover in de sloot. Zoo had ze al een poosje gelegen, toen daar juist de heer De B. voorbij kwam, die, eenig gespartel in de sloot hoorende, er op afging en wien het dan ook gelukken mocht, de kleine op het droge te trekken."
28 juni 1902:
"Wanneer men onze jeugd langs den Waalkant ziet staan hengelen, moet men er meermalen verwonder over staan, dat er niet meer ongelukken gebeuren. Soms gebeurt het, dat er 4 à 5 jongens op een "stap" staan, niet rustig en stil, maar elkaar duwen en verdringen. Dat zulks niet altijd best afloopt, moest Donderdagavond jl. een jeugdige hengelaar ondervinden. Al spoedig spartelde ons knaapje in de Waal en dreef al aardig van den kant af. Op het angstig hulpgeschreeuw zijner kameraadjes kwam de vrouw van C. van G. toeloopen, wie het na veel moeite gelukken mocht, den drenkeling op het droge te trekken, die waarlijk geen minuut langer te water had moeten liggen, of hij had er het leven bij ingeschoten."
4 juli 1903:
"Het dochtertje van den heer W. v.d. B., dat Dinsdagavond j.l. aan den Waalkant stond te hengelen, had het ongeluk, van het z.g. "stap" in de Waal te vallen, maar werd spoedig door A. v. W. weer op het droge gehaald."
7 juli 1908:
"Wed. P. van Es alhier viel Maandagmorgen j.l., toen zij voor den landbouwer P. Smaal te H.-I.-Ambacht op het "stap" aan het spoelen was, in de Waal. Spoedig had men haar op het droge en liep het ongeval met een nat pak en den schrik af."
E.v.D.
Rijksstraatweg 66
Rijsoord
€ 998.000,--
5 SLAAPKAMERS, 2 BADKAMERS
OMRINGENDE TUIN MET VERWARMD ZWEMBAD
Geschiedenis van het landhuis
Het huis is gebouwd in 1866. De eerste eigenaar was Cornelis van Rijs. In 1881 wordt het huis verkocht aan Pieter van Rijs voor een bedrag van 6000 gulden, betreffende en huis en weiland met een oppervlakte van 1,35 hectare. Het huis werd in 1903 verkocht aan Bas de Koning, echtgenoot van Wilhelmina Douglas Hawley, een Amerikaanse schilderes. Wilhelmina Douglas Hawley heeft met haar man, dochter en huishoudster van 1903 tot 1958 in het landhuis gewoond.
In 2006 is in het museum Panorama Mesdag te Den Haag en in de Oudheidkamer te Ridderkerk een tentoonstelling gehouden over deze Amerikaanse schilderes. Haar achterkleindochter, Alexandra Gaba -van Dongen, heeft de artistieke carrière van haar overgrootmoeder beschreven in het boek “Dromen van Rijsoord”. Op www.wdhawley.org is een en ander samengevat. Hieraan is het navolgende ontleend.
In 1892 schrijft Wilhelmina zich in op bij de Académie Julian in Parijs. In juli bezoekt ze voor het eerst het schildersdorpje Rijsoord, waar diverse buitenlandse kunstenaars in de zomer werkzaam zijn. Rijsoord was in die tijd uitgegroeid tot een populair oord voor Amerikaanse kunstenaars die in Parijs studeerden. Rijsoord is goed bereikbaar omdat er in 1821 de Koninklijke Straatweg der 1e Klasse no. 7 (de huidige Rijksstraatweg) door het dorp is aangelegd. Dit is een van de belangrijkste verbindingswegen tussen Parijs en Den Haag.
Vanaf 1892 bezoekt Wilhelmina ieder jaar Rijsoord. De kunstenaars zijn geïnspireerd door het omringende landschap met boerderijen, kerken, de molen en de vlasschuren, maar ze maken vooral de dorpsbewoners tot het onderwerp van hun werk. Veel Rijsoordse inwoners poseren als model voor de kunstenaars in en rond hun boerderijen, werkend op het land of emmers sjouwend langs de rivier de Waal. In de 19e eeuw ontstaat er veel belangstelling voor geschilderde voorstellingen van het dagelijks leven. De klederdracht in Rijsoord is iets wat de kunstenaars graag schilderen. Van de 30 in de familie bewaard gebleven schilderen, heeft Wilhelmina er 18 in Rijsoord geschilderd.
In 1899 maakt Wilhelmina kennis met Bastiaan de Koning, zoon uit een boerengeslacht. Bastiaan is vlashandelaar. Op 5 december 1901 trouwen ze. Het echtpaar gaat wonen in de voormalige tuinderswoning aan de Rijksstraatweg 66. In 1904 wordt daar hun enige kind geboren.
Na de geboorte van haar dochter stopt Wilhelmina met schilderen. De aanleg van de tuin wordt intensief ter hand genomen. Wilhelmina blijft een opvallende figuur in het dorp. Ze is de eerste vrouw in Rijsoord die het waagt om op de fiets te stappen.
Het gezin neemt in 1915 een jonge huishoudster in dienst. Zij houdt het huishouden draaiende als Wilhelmina, nog steeds geïnteresseerd in kunst, op reis gaat.
In 1940, ze is dan inmiddels tachtig jaar, wordt de familie door de Duitsers tijdelijk uit hun huis gezet.
In 1958 overlijdt ze op 97-jarige leeftijd in haar geliefde huis in Rijsoord.
In 1960 wordt het noordelijk deel van het perceel door de toenmalige eigenaren verkocht aan een Rijsoordse tuinder.
Na 1960 is het huis driemaal van eigenaar gewisseld.
Zo'n tien jaar geleden kon Hoop O'Sullivan iets vertellen over het kindermeisje van zijn vader: Drika van Nes.
Kunstenares en schrijfster Elizabeth Curtis trouwde in London in 1893 met de bariton Denis O'Sullivan (1868-1908).
Beiden zijn geboren in San Francisco, Californië.
In de zomer van 1895 of 1896 komt Elizabeth Curtis met haar zoontje naar Rijsoord, om te schilderen.
Daar ontmoet ze Drika van Nes. Drika van Nes wordt het kindermeisje van zoontje Curtis (* 1894).
Rond 1931 komt Helen Hooper met haar twee zonen (Curtis Hooper 1922 en Cornelius Dion 1919) naar Dordrecht om het oud-kindermeisje Drika van Nes te bezoeken. Hooper schreef tien jaar geleden, dat hij kon herinneren, dat hij met de kinderen (mogelijk met de jongste twee: Florus 1914 en Wim 1918) van Drika door Dordrecht zwierf.
In 1935 komt Helen Hooper opnieuw naar Dordrecht, ditmaal alleen met haar man Curtis O'Sullivan (1894-1967).
Er is een foto waarop Drika van Nes samen met Curtis O'Sullivan staat.
E.v.D.
... De stichting heeft hiervoor al veel ideeën. Men hoopt het gebied onder meer te verrijken met een vlindertuin en weer iets van de vroegere Rijsoordse vlascultuur terug te brengen. Nabij de molen aan de Waalweg zijn kansen voor het zaaien van verschillende graansoorten, zodat men er aan bezoekers ook kan laten zien waar meel vandaan komt. In het gebied staan al wat fruitbomen die het beeld van een kleine boomgaard gaan geven: "Het moet een recreatief, maar ook educatief gebied worden. Scholen moeten er leuke excursies kunnen houden. Voor de allerkleinsten willen we een kabouterpad creëren. Ook moeten er mooie plekken komen om vogels te spotten en in samenwerking met kunstenaars willen we graag weer wat terug van de vroegere kunstenaarskolonie in Rijsoord." ...
De AD/De Dordtenaar van vrijdag 6 mei 2016 bevat het volgende artikel:
(door Saskia Lensink) Melkmeisje van Papendrecht
Amerikaans schilderij van Papendrechts boerenmeisje ontdekt amateurhistoricus en wijnhandelaar Henk van de Graaf
Afgebeeld wordt het bekende schilderij van Julian Alden Weir (1852-1919) getiteld 'The Milkmaid of Popindrecht'.
Julian Alden Weir en zijn halfbroer John Ferguson Weir (1841-1926) ontmoeten elkaar in 1881 in Dordrecht.
Ze verblijven in het logement "Het Witte Paard" (in 1892 verkocht aan William Booth v/h Leger des Heils) aan de Riedijk. 1
Vanuit Dordrecht verkennen ze - apart van elkaar - de omgeving.
"... They based themselves in Dordrecht, a picturesque medieval Dutch city just beginning to be popular with American artists who established art colonies there and in several other towns. Having few "guide-book attractions," it was little visited by the average tourist, but for a painter it had, as John soon discovered, "fine subjects all about at every turn. The brothers took rooms at a small tavern in a quiet neighborhood which had been recommended to them by George Henry Boughton and Edwin Austin Abbey ..."
"... Weir, who was always drawn to the historical ambience of the places he visited, sensed it had changed little through the centuries, and he felt he had stepped directly into a painting by Peter de Hooch. The pair soon set to work. Breakfasting early, they devoted long hours to painting. Characteristically, they worked separately during the day, exploring the nearby Dutch countryside. Returning to the White Horse Inn in the evening, they enjoyed convivial dinners with the artists in residence, including Americans Walter Shirlaw and John Henry Twachtman, the latter on his honeymoon with Martha Scudder ..." 2
Gustav Schönleber verbleef in 1882 in Het Witte Paard.
En Carl Emmerik Skånberg maakte er dit schilderij: "View from hotel Het Witte Paard in Dordrecht on the back of houses and a garden with women in a bleaching field".
Julian Alden Weir was docent van Wilhelmina D. Hawley op de Art Students' League in New York.
E.v.D.
Noten.
1. Vereniging Oud-Dordrecht 2015-2.
2. John Ferguson Weir: The Labor of Art (Betsy Fahlman, 1997).
De reeks artikelen op de website is aangevuld met Rijsoordse berichten uit het Nieuwsblad voor de Hoeksche Waard van 1904, 1905, 1907 en 1908. Helaas is er geen berichtje gevonden, die direct verband houdt met de buitenlandse kunstschilders. Mogelijk was het - na 15 jaar - de gewoonste zaak ter wereld dat Rijsoord bezocht werd door deze buitenlanders. Het was geen nieuws meer. Wel geven de berichtjes een indruk wat er speelde in Rijsoord.
In 1903 is men druk met het aanleggen van de langverwachte tramlijn Middeldijk-Zwijndrecht.
In het najaar van 1900 werden er al bomen langs den Straatweg (Rijksstraatweg) verkocht. Even laten zagen de inwoners opzichters en tekenaars bezig met nivelleren. Begin 1902 is men druk bezig met het onteigenen van gebouwen en gronden gelegen tussen de Straatweg en de Schalksedijk. Op 24 september 1902 wordt het leggen van de brug over de Waal aanbesteed. De eerste paal voor de brug zal in oktober geslagen zijn.
In september 1903 is het traject Zwijndrecht tot de Rijsoordsche Steeg met rails belegd. Ook de trambrug over de Waal is klaar.
Deze werkzaamheden moeten de drie leerlingen van Wilhelmina Hawley - Maria Daviess, Kathryn Fisher en Edna Vosburgh - in de zomer van 1903 hebben meegemaakt.
Nadat de tramweg door den Raad van Toezicht in orde is bevonden, vindt de opening van de tramlijn voor het publiek plaats op zaterdag 1 oktober 1904.
Het agentschap van de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij wordt gevestigd in het Rijsoordsche koffiehuis.
Kunstschilderes en schrijfster Elisabeth Curtis O'Sullivan, die in jaren 1895-1899 Rijsoord bezocht, moet er ook nog ná 1904 zijn geweest. In haar roman 'Mr. Dimock' uit 1920, gebaseerd op haar ervaringen in Rijsoord, staat: "... The smoky little tram that must take them to Rijsdijk had just departed, so they had an hour to themselves ...".
Het is mogelijk, dat de buitenlandse toeristen ook van dit hotel hebben gebruik gemaakt. Lang is L.G. Roos niet in Rijsoord geweest. In 1907 vertrekt hij naar zijn geboorteplaats Rotterdam.
In de zomer van 1907 komt John H. Vanderpoel met zijn vrouw en twee kinderen naar Europa. In augustus verblijft hij vermoedelijk in Rijsoord. Zijn vrouw noteert haar naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht. De winter brengen ze door in Parijs. John H. Vanderpoel maakt met zijn gezin ook een reis naar Italië. In juli 1908 zijn ze weer in Rijsoord. Zijn vrouw Jessie en dochter Dorothy schrijven hun naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht. In september 1908 varen ze met de ss 'Marquette' van Antwerpen naar New York.
Mogelijk is de familie Vanderpoel nog in Rijsoord, wanneer de Hollandsche Bond van Chr. Fanfare- en Harmoniegezelschappen een groot concours houdt op woensdag 5 augustus 1908. Korpsen uit verschillende gemeente lopen in optocht door de gemeente. Er is een feestterrein, bewoners maken erepoorten en er hangen overal vlaggen.
Ik ben benieuwd of één van de buitenlandse kunstenaars de tram heeft getekend; of waren ze echt alleen op zoek naar het pittoreske.
E.v.D.
Mabel Packard groeit op in Iowa. Deze Amerikaanse staat grenst aan de staat Illinois, waarin de stad Chicago ligt.
Ze wordt geboren in Parkersburg (Butler County) op 28 oktober 1873. Algauw verhuist het gezin naar het iets verdere gelegen Webster City.
Er is een kans, dat Mabel Packard in 1891 op de hoogte was, dat de kunstenaar Willbur A. Reaser tijdens zijn tijdelijk verblijf in nabijgelegen Fort Dodge, tussen januari-april 1891 drie maanden lang schilderles gaf op de 'Reaser Art School'.
En Mabel wist misschien ook wel, dat Reaser in Fort Dodge in 1894 een grote tentoonstelling had. Reaser bracht de zomers van 1892 en 1893 in Rijsoord door. Het resultaat van deze verblijven toont hij op deze tentoonstelling. 1
Waarschijnlijk woont het hele gezin in die periode in Californië.
Tussen ca 1896-1900 studeert ze aan de Art Institute of Chicago in Chicago.
Mabel woont met haar ouders en haar broer Herbert Packard in Oak Park, niet ver van de stad Chicago.
Rond 1901 vertrekt Mabel voor één jaar naar Parijs, waar ze zich aanmeldt bij de Colarossi Academy.
In Parijs krijgt ze les van Colin, Courtois, Mucha en madame La Forge.
Op de Parijse Salon van 1902 is een olieverfschilderij en een miniatuur van haar hand te zien.
In Parijs woont Mabel op 4 Rue de Chevreuse, het 'boarding house' van de American Girl's Club.
Terug in Oak Park toont ze eind 1902 drie werken op een tentoonstelling in de Art Institute of Chicago.
Eén van deze werken heeft ze in Rijsoord gemaakt:
nr. 414. Interior of Saint Etienne, Paris.
nr. 415. The Waal at Rijsoord.
nr. 416. In the Luxembourg gardens.
"In the Luxembourg Gardens" wordt aangekocht door de Union League of Chicago. De Union League of Chicago bestaat nog steeds. Deze organissert koopt sinds 1886 kunstwerken. Op dit moment bezit de Union League bijna 800 kunstwerken. Het is de oudste en meest belangrijke privé kunstcollectie van Amerikaanse kunst in het midwesten. 3
Op 8 augustus 1906 zet Miss Packard uit Chicago haar naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht.
In september 1912 gaat Mabel Packard samen Lillian Clark Weaver met het s.s. 'Rotterdam' naar Europa.
Op 2 juni 1913 arriveert Mabel Packard (wonende te South Pasadena) in New York met het s.s. 'Nieuw Amsterdam', vanaf Boulogne-sur-Mer.
Op 24 november 1928 arriveert Mabel te New York met het s.s. 'President Van Buren', vanaf Napels (Italië).
E.v.D.
Noten.
1. Op een passagierslijst van de ss 'Maasdam' staat een mej. Packard. Het schip vertrekt 9 september 1896 van Rotterdam naar New York. In de zomer van 1896 maakte het echtpaar Reaser met een groep 'art students' een reis door Europa; ze verbleven ook in Rijsoord. Het zou kunnen dat Mabel Packard in 1896 al in Europa is geweest. Heeft zich ze aangesloten bij de groep van Willbur A. Reaser?
2. Opgericht in 1885.
3. Union League of Chicago.
In het boek "Dromen van Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley 1860-1958" staat op pagina 66:
"... Op 5 december 1901 trouwt Wilhelmina met Bastiaan de Koning. Het echtpaar gaat voorloopig wonen aan de Waaldijk 5a ..." en
"... 1903 We came to live in present house on Straatweg G292 which we had bought in the late summer. Moved in in November ..."
In hoeverre komt deze informatie overeen met de feiten uit het bevolkingsregister van Hendrik-Ido-Ambacht en Ridderkerk ?
In de huwelijksakte van 5 december 1901, met aktenummer 88, woont zowel Bastiaan de Koning als Wilhelmina D. Hawley in de gemeente Ridderkerk.
Bastiaan de Koning wordt vermeldt als landbouwer (o/ondergeschikt) in het bevolkingsregister in het gezin van zijn moeder Geertje van der Giessen (1840-1926) weduwe van Pieter de Koning (1836-1908). Geertje van der Giessen is landbouwster (h/hoofd). Het gezin woont in E148 aan de Pruimendijk.
Wilhelmina D. Hawley wordt vermeldt in het dienstbodenregister van Ridderkerk. Ze is 23 september 1901 ingeschreven als zijnde afkomstig van Parijs. Ze geeft op als beroep: schilderes. Als woonplaats wordt vermeld: F66 (NB. dit is niet pension Noorlander (F76), en ook niet hotel Warendorp (F73)). F66 zal in de Kikkersteeg (de Kikker) hebben gelegen.
Bastiaan de Koning en Wilhelmina D. Hawley worden beiden uitgeschreven uit de gemeente Ridderkerk op 6 december 1901.
Ze vertrekken naar de aangrenzende gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Bastiaan de Koning is landbouwer. Hun adres is wijk A nr. 7; dit wordt veranderd in wijk A nr. 10.
Deze huizen stonden waarschijnlijk aan "de Straatweg, nabij het Tolhuis in de polder Sandelingen-Ambacht". 1
Op 25 november 1903 verhuizen ze naar Ridderkerk: naar G34 (Waaldijk) en naderhand naar Rijksstraatweg G51.
De vermelding van de verhuizing in november 1903 naar de Straatweg in Rijsoord in het dagboek van Wilhelmina D. Hawley, klopt.
Maar het huisnummer G292 klopt niet. Dit nummer is ook veel te hoog. Wijk G in Rijsoord loopt maar tot G268.
E.v.D.
NB.
1. Een woonhuis, get. A n°. 3, schuur, erf, tuin en boomgaard, onder H.I. Ambacht, a/d. Straatweg, nabij het Tolhuis, polder Sandelingen-Ambacht, Kad. Sectie C N°. 505, groot 6 A. 50 cA. (De Dordrechtsche Courant 9-2-1890)
Op Ebay is dit schilderij - aangeboden door 'maroma-jewelry' (Canada) - geëindigd op een verkoopprijs van C $355.00 (US $281.18).
"Dutch School.
A Religious Procession.
Two women are walking along the edge of a canal.
A slight breeze ripples the surface of the water.
An ineffable expression of kindness is painted in the face of the elder woman with her hands demurely folded before her, while the younger is holding her missal. Both are wearing Dutch headdress with its typical ornament called ‘oorijzers’, which means ‘ear irons’, silver or copper pin with decorative ends used to secure a woman's cap on her head. Special mention has to be made of the frame, carved and gilded with gold leaves.
Netherlands, late 19th century.
Oil on canvas.
Indistinctly signed «G» (?) and indistinctly dated «98» (?).
69 cm x 48.5 cm.
With frame 108 cm x 88 cm.
Provenance : Casgrain family Quebec".
Het is waarschijnlijk gesigneerd als 'L. Muntz '97'.
Laura Muntz exposeert volgens de catalogus van de 28th Annual Exhibition of The Ontario Society of Artists (3-20 maart 1900) te Toronto deze zeven werken:
46. Eventide
47. Feeding the Goat
48. In the Sunlight
49. Portrait of My Father
50. Child with a Rose
51. The Widower and his Daughter
147. The Shepherd Boy (aquarel)
'Eventide' wordt in een artikel omschreven als "No. 46, which she calls "Eventide." An old Frenchwoman and her daughter are returning from, or going to vespers. The contrast of the faces, and the work of years on that of the elder woman are remarkably well shown".
Het is goed mogelijk dat 'an old French woman' eigenlijk moet zijn 'an old Dutch woman'.
'Eventide' werd een maand eerder geëxposeerd op de Royal Canadian Academy of Arts in de National Gallery te Ottawa (21e jaarlijkse expositie geopend op 15-2-1900); tegelijkertijd met haar schilderij getiteld 'By the river' (twee vrouwen in Rijsoordse klederdracht in een boot).
E.v.D.
RIDDERKERK - Wie zaterdag op kunstroute was in Ridderkerk kon bij Ross Lovell in Rijsoord terug in de tijd. Op de eerste verdieping werd met een expositie en lezingen aandacht gevestigd op de vele internationale kunstenaars de vroeger in de zomermaanden in Rijsoord schilderden. Hoe dat er vroeger uitzag werd uitgebeeld door een in verdwenen Rijsoordse klederdracht gestoken model en een 'Amerikaanse' schilderes. De Rijsoordse Jeanette Stok trad hiermee in de voetsporen van haar grootmoeder. Rond 1900 werd Jannetje Stok-van der Vorm door Ernest Peixotto geschilderd als "Femme de Rijsoord".
Leentje van Driel zal als jong meisje geschilderd zijn door de kunstenaar John H. Vanderpoel (1857-1911). Zij is waarschijnlijk de bezitster geweest van de foto, waarop de kunstenares Etta Bell Irving (waars. 1847-1913) in Rijsoordse klederdracht poseert. Achterop de foto staat: "Miss Bell Irving. Vertrokken 6 Juli 1908".
In juli 1908 is John H. Vanderpoel met zijn vrouw en twee kinderen in Rijsoord. Zijn vrouw Jessie en dochter Dorothy Vanderpoel bezoeken op dinsdag 7 juli 1908 de Grote Kerk van Dordrecht. De mogelijkheid bestaat, dat er een verband te leggen is tussen Leentje, John en Etta. Wie weet heeft Leentje haar klederdracht uitgeleend aan Etta ...
De foto van Etta Bell Irving komt via dochter Pieternella van Wingerden (1915-2002) in bezit van schoonzoon Cees van Toorn.
De werkgroep is op zoek naar meer informatie over Leentje van Driel. Heeft iemand nog foto's (of ander materiaal) van het echtpaar Van Wingerden-Van Driel? Het echtpaar had dertien kinderen:
Philippus van WINGERDEN, geb. Ridderkerk 9-4-1876, scheepsbouwer, arbeider, overl. Ridderkerk 27-5-1958 (82 jr.), tr. 13-5-1898 Leentje van DRIEL, geb. Ridderkerk 13-11-1877, overl. Rotterdam 9-12-1922.
Wonende: F54, F26, F19.
Kinderen:
1. Leentje van Wingerden, geb. Ridderkerk 1-8-1898, tr. Ridderkerk 22-10-1926 Hendrik van der STOEP, geb. Poortugaal 3-4-1893.
2. Willemijntje van Wingerden, geb. Ridderkerk 21-5-1900.
3. Arendje van Wingerden, geb. Ridderkerk 28-9-1902, overl. 22-2-1988, tr. 1924 Pieter Jan RIJSDIJK, geb. H.I. Ambacht 4-8-1901.
4. Teuna Adriana van Wingerden, geb. Ridderkerk 26-3-1905, overl. Dordrecht 22-6-1921 (16 jaar).
5. Arie van Wingerden, geb. Ridderkerk 26-3-1905.
6. Adriana Willemijntje van Wingerden, geb. Ridderkerk 30-1-1908, overl. 10-4-2001, tr. Jan KANTERS, geb. 30-4-1905, overl. 3-11-1968.
7. Willem Jan Teunis van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-5-1910, overl. Ridderkerk 27-5-1910 (oud 2 dagen).
8. Sientje van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-5-1911, overl. 18-1-1987, tr. Ridderkerk 17-6-1932 Jan van WIJK, geb. Ridderkerk 13-11-1910, vertrekken 17-10-1912 naar Rotterdam, vestigen zich weer op 29-1-1913, zoon van Pieter Dirk van Wijk (* 5-3-1885) en Hendrika Maria Kranendonk (* 28-12-1885).
9. Willem van Wingerden, geb. Ridderkerk 18-5-1914, overl. 1-3-1974, tr. Maria VLEGAARD, geb. 13-2-1919, overl. 6-4-1994.
10. Pieternella van Wingerden, geb. Ridderkerk 15-5-1915, eigenaresse foto Etta Bell Irving, overl. 5-11-2002, tr. Jan BODE, geb. 22-7-1915, overl. 11-8-1979.
11. Willemina van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-1-1918, overl. 15-1-1993, tr. Jan BAKKER, geb. 23-6-1918, overl. 23-6-1968.
12. Philippus van Wingerden, geb. Ridderkerk 12-5-1920, overl. Rotterdam 20-1-1927 (6 jaar).
13. levenloos geboren dochter van Wingerden, overl. Rotterdam 9-12-1922.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Ridderkerk - Rijsoord was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars.
Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica’s uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorpen zoals Rijsoord, maar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago. In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Wilhelmina's achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep "Schildersdorp Rijsoord 1888-1914" probeert aan de hand van archiefonderzoek, kunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 1888 en 1914 werden gemaakt bestaan uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2016 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en ‘grandma’s appletart’ eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Informatie
Meer informatie over de Kunstroute vindt u op www.kunstrouteridderkerk.nl. De Kunstrouteboekjes 2016, met hierin alle kunstenaars die dit jaar meedoen en de route, zijn op te halen in de bibliotheek, het gemeentehuis, restaurant Ross Lovell en bij de deelnemende kunstenaars en ateliers.
Het pittoreske Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars. Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorp, zoals Rijsoord, amar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
John Vanderpoel
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago.
In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Onderzoek
Wilhelmina's achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep "Schildersdorp Rijsoord 1888-1914" probeert aan de hand van archiefonderzoek, klunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 188 en 1914 werden gemaakt bestaan vooral uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners. De werkgroep heeft inmiddels de namen van ruim honderd internationale kunstenaars aan Rijsoord gekoppeld en van bijna 240 schilderijen en tekeningen vastgesteld dat ze in Rijsoord of directe omgeving zijn gemaakt.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk zal op zaterdag 16 april in het voormalig kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'.
De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en 'grandma's appletart' eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Diner met kunstenaars smaakt naar meer
Afgelopen zaterdag werd, als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk, voor de eerste keer een 'Met de kunstenaars aan tafel'-diner georganiseerd in het voormalige kunstenaarsatelier op de eerste etage van restaurant Ross Lovell. Tijdens dit diner vertelde kunsthistoricus Alexander Gaba-van Dongen alles over de rijke kunsthistorie van Rijsoord en de kunstenaars van de Kunstroute vertelden over hun werk. Het diner werd een groot succes en de 55 aanwezigen (kunstenaars en kunstliefhebbers) spraken de hoop uit dat dot een jaarlijks terugkerende traditie mag worden.
Workshop
Conny Pols verzorgt tijdens de Kunstroute een workshop. Op 16 en 17 april kunnen de deelnemers een schaal maken met een diameter van 24 cm. Beide dagen zijn de workshops van 11.00 tot 12.00 uur. Deelname kost €45, inclusief materialen en het bakken. Aanmelden kan via: p.conny@planet.nl of 0180-416640. Vol is vol!
Regio - Het Zuid-Hollandse dorp Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal tussen Zwijndrecht, Heerjansdam en Barendrecht, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars.
Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica's uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2-16 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en 'grandma's appletart' eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Rijsoord – Het Zuid-Hollandse dorp Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars. Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica’s uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorpen zoals Rijsoord, maar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago. In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Wilhelmina’s achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep “Schildersdorp Rijsoord 1888-1914” probeert aan de hand van archiefonderzoek, kunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 1888 en 1914 werden gemaakt bestaan uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2016 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse ‘summer academy’. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en ‘grandmother’s appletart’ eten – volgens recept uit die tijd – met koffie of thee. De expositie is vrij toegankelijk.
Met de kunstenaar aan tafel op 8 april
Op 8 april, een week voorafgaand aan de tentoonstelling, organiseert Kunstroute Ridderkerk 2016 in hetzelfde voormalige kunstenaarsatelier een ‘Met de kunstenaar aan tafel’-diner. Chef-kok Gerrit van den Berg heeft een speciaal diner samengesteld dat naar keuze kan worden gecombineerd met een wijnarrangement. Ook op deze avond zal Alexandra een toelichting geven. Een flink aantal kunstenaars van de Kunstroute 2016 zijn er bij: Simone van der Veen, Jos Crezee, Marianne Bayens, Erna Wouters, Bea Verveer, Marcelle Mooij, Kees Alderliesten, Nathalie de Waard, Marina van Dobben de Bruyn en Kirsten Vermeulen. Het driegangendiner bedraagt €30 per persoon. De aanvang is 19.00 uur. Reserveren kan via info@rosslovell.nl of 0180-420996.
Meer informatie over de Kunstroute vindt u op http://www.kunstrouteridderkerk.nl. De Kunstrouteboekjes 2016, met hierin alle kunstenaars die dit jaar meedoen en de route, zijn op te halen in de bibliotheek, het gemeentehuis, restaurant Ross Lovell en bij de deelnemende kunstenaars en ateliers.
De Kunstroute is in beweging. Vorig jaar verzorgde Alexandra Gaba-van Dongen tijdens de opening in de bibliotheek een lezing over de Kunstenaarskolonie in Schildersdorp Rijsoord. Op zaterdag 16 april zal er in Restaurant Ross Lovell in Rijsoord een vervolg worden gegeven op de presentatie van vorig jaar. Zij zal samen met Jan Plaisier bij Ross Lovell informatie verzamelen voor haar verdere onderzoek over deze periode. In het voormalig atelier van het internationale hoofdkwartier van het schildersdorp Rijsoord (1888-1914) zal een mini-expositie plaatsvinden. Alexandra, de achterkleindochter van de Amerikaanse kunstenares Wilhelmina Douglas De Koning-Hawley, zal op zaterdag 16 april drie keer een minilezing geven om 12.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur. Ross Lovell verzorgt koffie of thee en Rijsoord-Amerikaanse lekkernijen. De kosten bedragen € 10 p.p. all-in.
Vanaf 11.00u en tussen de lezingen door, is er gratis inloop met gelegenheid tot het uitwisselen van informatie en herinneringen met het onderzoeksteam 'Schildersdorp Rijsoord' bestaande uit Alexandra Gaba-van Dongen en Jan Plaisier. Eventuele oude foto's en aanvullende informatie zijn van harte welkom.
Dus heeft u informatie over deze periode, ga dan even langs.