In het tijdschrift Oud-Dordrecht van december 2016 staat het artikel "Buitenlandse kunstenaars in Dordrecht rond 1900", waarin Rijsoord wordt vermeld.
Afgelopen woensdag 7 december 2016 gaven Jan Plaisier en Alexandra Gaba-van Dongen (Museum Boymans van Beuningen en Wereldmuseum te Rotterdam) een lezing met powerpoint presentatie over de kunstenaarskolonie Rijsoord.
(Dit artikel is buiten medeweten van de werkgroep gepubliceerd.)
Een lid van de werkgroep 'Schildersdorp Rijsoord 1888-1914' heeft op 29 november ll. het de Vanderpoel Art Association bezocht.
O.a. is een schilderij van een boerderij ontdekt in een vitrine waarop achterop staat:
"Old Farm on the Waal - Holland, John H. Vanderpoel"
"Given by Jane Haffner from mrs. David Johnson, former assistant principal of Vanderpoel School, picture given to her mother, mrs. Jensen, by niece of J.H.V."
Dit schilderijtje is destijds door een nicht van John H. Vanderpoel gegeven aan mrs. Jensen.
Een ander schilderij is een afbeelding van een meisje/vrouw (dragende een Rijsoords mutsje) met een kind in een kinderstoel.
Het schilderij is ooit eigendom geweest van de Dordtse onderwijzeres Maria Fritse.
Achterop het schilderij staat de tekst:
'Dit schilderij is gegeven aan Maria Fritse, Hallincqlaan 23 Dordt. Indien niet meer in leven dan hebben de rechtmatige erven van mijn zuster en zwager 't recht gegeven te bepalen hoe of wat. J.E. Morks 26-5-1959'
Maria Fritse is geboren te Dordrecht op 1 april 1896, als dochter van Johannes Philippus Fritse (1859-1915) en Adriana Margaretha Brits (1880-1931). Volgens de informatie op de 'gezinskaart 1918-1937' is ze onderwijzeres en woonde ze sinds 6 augustus 1931 op de St. Jorisweg 24 en vanaf 18 september 1935 op de Hallincqlaan 23. In het telefoonboek van 1982-'83 staat ze ook nog op dat adres vermeld. Maria Fritse wordt op de oud-katholieke grafakker op de algemene begraafplaats begraven in graf d-b-9.
In oktober 2016 werd deze aquarel (9.5 x 12.5 inch) uit 1892 van de Canadese/Engelse kunstenaar Frederic Marlett Bell-Smith (1846-1923) in Canada geveild voor 1600 USD.
H.J. Melis maakte kunstreizen door Gelderland, Brabant en Vlaanderen, maar hij vestigt zich voorgoed te Charlois, waaraan hij voortaan de meeste onderwerpen voor zijn werken zou ontleenen.
Schilderijen met titels als: Kannen schuren, De Waal te Charlois(!), Vlas plukken en Vrouwen aan het vlasrepen, kunnen heel goed in de omgeving van Rijsoord zijn ontstaan.
E.v.D.
Papendrecht werd sinds circa 1894 bezocht door de Amerikaanse schrijver, kunstschilder en ingenieur Frances Hopkinson Smith (1838-1915). In zijn "The Parthenon by way of Papendrecht" uit 1909 vergelijk hij Dordrecht met Venetië.
"... I have known Dort and the little 'drecht across the way for some fifteen years, five of which have slipped by since I last opened my umbrella along its quaint quays. To my great joy nothing has changed. The old potato boat still lies close to the quay, under the overhanging elms. The same dear old man and his equally dear old wife still make their home beneath its hipped roof. I know, for it is here I lunch, the cargo forming the chief dish, followed by a saucer of stewed currants, a cup of coffee - (more hymns here) - and a loaf of bread from the baker's. The old Groote Kirk still towers aloft - the highest building in Holland, they say; the lazy, red-sailed luggers drift up and down, their decks gay with potted plants; swiss curtains at the cabin windows, the wife holding the tiller while the man trims the sail ..."
"... As it was in Dort and Papendrecht so it is in Venice ..."
"... If there are half a dozen ways of getting into Papendrecht - there is only one of reaching Athens - that is, if you start from Venice ..."
Hieronder drie Papendrechtse melkmeisjes, waarvan er maar één een keuvel draagt.
Als eerste "Milkmaid of Popindrecht" van de Amerikaan Julian Alden Weir uit 1881. In het midden een afbeelding van "A Papendrecht milk girl" van de Engelsman George C. Haite (1855-1924) uit circa 1892. En als laatste een werk van de Stichting Dorpsbehoud Papendrecht met als titel "West Einde te Papendrecht, Z. Holland" met het signatuur R.B. Scott (Robert Bagge-Scott (1849-1925)).
E.v.D.
In een "verklaring van overlijden" verklaart G. Flohil dat Mary Jan Anderson is overleden aan septichaemie oftewel bloedvergiftiging.
Haar begrafenis op dinsdag 12 augustus op de begraafplaats te Ridderkerk is door velen bijgewoond. Ds. F.H. van Leeuwen hield een rede in de Engelse taal.
In de vergadering van woensdag 13 augustus 1902 wordt door de Burgemeester en Wethouders het volgende toegestaan:
"Toegestaan aan Hugh Kerr Anderson te Londen een onderscheiding teeken over twee graven ter gelegenheid van het overlijden
te Rijsoord zijner zuster Mary Jane Anderson alhier begraven f 20."
In de vergadering van woensdag 1 oktober 1902 wordt vergaderd over:
"Begraafplaats over een geval van twee vereenigde graven aan een Engelsche famille."
E.v.D.
In september was de achterkleindochter van Sarah Sheffield Scott samen met haar man in Rijsoord. Zoals al bekend is, heeft deze achterkleindochter brieven en kunstwerken van Anna Page Scott, een zuster van haar overgrootmoeder.
Het schilderij, hieronder afgedeeld, heeft Anna Page Scott ongetwijfeld in Rijsoord gemaakt. Ter vergelijking rechts een schilderij van John H. Vanderpoel (1857-1911).
Mevrouw van Blokland-Visser uit Papendrecht vindt het schilderij van John Ferguson Weir ("Popindrecht", 1881) lijken om de boerderijen van de familie van Hemert.
"Hierbij 2 copien van foto's van oud Papendrecht. De Stoep van de familie v. Hemert met twee boerderijen aan het Westeinde (linksboven uit ca 1800 of ouder, onderaan ca 1830).
Het leek [deed] mij zo denken aan Stoep met de melkmeisje geschilderd door een van de leden van kunstenaars te Rijsoord.
Van Hemert bracht per roeiboot melk naar de overkant [Dordrecht] bij het Groothooft. Alleen liep niemand met de kap op in Papendrecht zoals op het schilderij ..."
De melkmeisjes die de gebroeders John Ferguson Weir en Julian Alden Weir hebben geschilderd droegen een kap, die niet in Papendrecht werd gedragen. Nu is het de vraag of de gebroeders Weir omstreeks 1881 niet alleen de Alblasserwaard hebben bezocht, maar ook in de Zwijndrechtse Waard hebben geschilderd, in de omgeving van Rijsoord...?
E.v.D.
Reactie Jan Plaisier: Ik kan mij niet voorstellen dat er in Papendrecht niet ongeveer dezelfde mutsen werden gedragen dan in Dordt, Zwijndrecht of Rijsoord. In Alblasserdam werden ze ook gedragen.
Onder andere de krant De Combinatie uit de periode 1945-2004 is doorzoekbaar op de website van de oudheidkamer Ridderkerk.
Arie Noorlander en zijn vrouw Volksje van Nes (1857-1933) zijn de pensionhouders van pension 'Noorlander' gelegen aan de Waalweg F76 (soms ook F75). Het braken gebeurt in een gedeelte van hun schuur.
In 1916 staat Arie Noorlander (1843-1920) zijn huis aan de Waalweg af aan zijn zwager Bastiaan Cornelis van Nes (1879-1957). In een notarisakte, opgemaakt door notaris J.W. de Wijn op 24 maart 1916, staat:
"Arie Noorlander, zonder beroep, geeft in eigendom af aan Bastiaan Cornelis van Nes, vlaskoopman, beiden te Rijsoord gemeente Ridderkerk: een huis met schuur, erf, tuin en weg gelegen te Rijsoord gemeente Ridderkerk aan de Waalweg in ruil waarvoor van Nes aan eerstgenoemde, geboren te Hendrik Ido Ambacht op 21 maart 1843 en aan diens echtgenote Volksje van Nes, geboren te Ridderkerk 6 december 1857, afstaat het levenslang recht van gebruik en bewoning van een huis en erf gelegen te Ridderkerk aan de Pruimendijk."
Het adresboek van IJsselmonde van 1924 vermeldt Volksje van Nes als pensionhoudster aan de Pruimendijk:
F76 B.C. van Nes, vlasser
E199 Wed. A. Noorlander, pensionhoudster
E.v.D.
In het 'Herfstbericht 2016' van de Vereniging Dordrechts Museum wordt ook de aanstaande lezing op woensdag 7 december 2016 in het Dordrechts Museum over de 'Internationale kunstenaarskolonie Rijsoord (1888-1914)' aangekondigd.
"SKETCHING IN HOLLAND
[Written for the New York Society.]
... For landscapes, I went to Rizzoord [Rijsoord], and staid with the dearest old Frau, Frau Noorlander, in a little wooden cottage on the River Naal [Waal]. As Holland is a low country your horizon is naturally placed low on your canvas, which gives you a fine opportunity for the study of clouds and sky: and what skies they are! always beautiful in effect. It often rains with the sun out.
Having no fences the fields are divided by slotes about three feet wide and very deep, which the cows never think of crossing. Here you have the opportunity of studying the figure with the landscape, as the men and women work together in the fields at the time of flax gathering, and haying and milking time: there also are the beautiful Holstein cows.
The little town is built on the banks of the River Naal [Waal] and the low cottages with their thatched roof and the beautiful tree forms with reflections in the water give many subjects ..."
E.v.D.
De Amerikaanse kunstenaressen Anna Page Scott (1862-1925) en Alice Dewolf Kellogg (ca 1862-1900) zijn nichtjes van elkaar.
De moeder van Alice D. Kellog is Harriet Bencham Scott.
De moeder van Anna P. Scott is Jonathan Pardee Scott.
Harriet Bencham Scott en Jonathan Pardee Scott zijn beiden kinderen van het echtpaar Amos Scott (1785-1855) en Sarah Sally Stewart (1790-1860).
Alice Dewolf Kellogg zal vernoemd zijn naar haar tante Alice Elizabeth DeWolf (1834-).
In mei 1888 vertrekt Anna P. Scott samen met haar nichtje Kate Starr Kellogg met de ss 'Rotterdam' van New York naar Rotterdam.
De zomer van 1888 brengen Anna P. Scott en Alice D. Kellogg door in Rijsoord.
I. Amos Scott (1785-1855), m. Sarah Sally Stewart (1790-1860)
Kinderen:
1. Adelia Scott (1807-)
2. Ann Mariah Scott (1813-1839)
3. Samuel S. Scott (1817-)
4. George Dorance Scott (1818-1876)
5. Amanda Scott (1821-1839)
6. Chester J. Scott (1822-1849)
7. Dolly E. Scott (1825-)
8. Harriet Bencham Scott, volgt IIa.
9. Rebecca Scott (1829-1847)
10. Jonathan Pardee Scott, volgt IIb.
IIa. Harriet Bencham Scott, b. Brookfield (Madison County, New York) 28 may 1826, overl. Evergreen Park (Illinois) 24 april 1905, tr. Brookfield (Madison County, New York) 3 june 1850 John Leonard Kellogg.
Kinderen:
1. Mary Stuart Kellogg (1852-1942)
2. Kate Starr Kellogg (1854-1925)
3. Gertrude Elizabeth Kellogg (1859-1927)
4. Harriett Sarah Kellogg (1860-1942)
5. Alice DeWolf Kellogg (about 1862-1900), artist.
6. Mabel B. Kellogg (1869-1947).
IIb. Jonathan Pardee Scott, geb. New York, NY 1832, tr. Alice Elizabeth DeWolf, geb. 1834, dochter van Barney Adams DeWolf (1808-1882) and Minerva Atherton.
Kinderen:
1. Charles D. Scott, b. 1859.
2. Anna Page Scott, geb. Dubuque, Iowa 13 oct 1862, artist, overl. Dubuque County, Iowa 13 oct 1925.
3. Sarah Sheffield Scott, geb. Dubuque, Iowa 27 jan. 1867.
4. Mary S. Scott, geb. 1871.
Een achterkleindochter van Sarah Sheffield Scott maakt samen met haar man een rondreis door Europa. Gisteren waren ze in het restaurant Ross Lovell in Rijsoord. De achterkleindochter bezit nog brieven en kunstwerken van Anna Page Scott, een zuster van haar overgrootmoeder.
E.v.D.
Internationale kunstenaarskolonie Rijsoord (1888-1914)
Op 7 december om 20.00 uur houdt Alexandra Gaba-van Dongen, curator pre-industrial design van Museum Boymans van Beuningen en Wereldmuseum te Rotterdam een lezing met powerpoint presentatie over de kunstenaarskolonie Rijsoord.
De historie van de vele internationale kunstenaars die in de 2e helft van de 19e eeuw tot ca. 1920 Dordrecht bezochten, is bekend. Ook het dorp Rijsoord heeft als kunstenaarskolonie een bijzondere geschiedenis van 1888 tot 1914. Het kleine dorp, gelegen in de Zwijndrechtse Waard, was gemakkelijk vooral vanuit Dordrecht via de Dordtse Straatweg te bereiken. De bevolking was voornamelijk werkzaam in de landbouw en de vlasverwerking.
Rijsoord kwam bij de kunstenaars uit Amerika, Canada, Nieuw-Zeeland en Europa in beeld via de Academie Julian in Parijs. Een van de docenten daar was de in Amerika beroemd geworden kunstenaar John H. Vanderpoel. Zijn ouders zijn in Rijsoord geboren. Ook kunstdocenten uit ander landen kwamen met hun studenten voor een “Summer Academie”. De kunstenaars verbleven in Hotel Warendorp en Pension Noorlander. In de zomer als de kunstacademies waren gesloten kon men heerlijk buiten schilderen in het prachtige landelijke Rijsoord met een bevolking in traditionele klederdracht. Ze gingen er lopend op uit of met de fiets en werden door dorpelingen naar prachtige plekjes geroeid op de rivier De Waal. ’s Avonds werden de werken besproken op de zolder in het atelier van Hotel Warendorp. Schilderijen met Rijsoordse taferelen vonden wereldwijd hun weg. Bekend is dat sommige werken tentoongesteld werden in Parijs en New York.
Een van de schilderessen, de Amerikaanse Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958), is met een Rijsoordenaar getrouwd en heeft bijna 60 jaar in Rijsoord gewoond. Over haar geschiedenis is door achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen (kunsthistorica) een boek geschreven “Dromen van Rijsoord”. Een kleine werkgroep waarvan behalve Alexandra Gaba-van Dongen ook Erica van Dooremalen uit Dordrecht en Jan Plaisier uit Rijsoord deel uitmaken, wil de geschiedenis van het schildersdorp boven water halen en op de een of andere manier een ”vaste” plaats geven. Er is al een schat aan informatie gevonden.
Wij nodigen u van harte uit deze lezing bij te wonen op 7 december. De zaal is open vanaf 19.45 uur. Uiteraard kunt u voorafgaand aan de lezing dineren bij Art & Dining. Na afloop kunnen we onder het genot van een drankje de avond op passende wijze afsluiten.
U kunt u via de site aanmelden en uw bijdrage van 5 euro storten op rekening NL 16 INGB 0003395896 t.n.v. Vereniging Dordrechts Museum. Vergeet u niet uw lidnummer en Rijsoord te vermelden.
Locatie Dordrechts Museum
Datum 7 december 2016
Tijd Aanvang 20.00 uur
Prijs € 5,-
In de volkstelling van 1901 woont de 46-jarige Mary C.E. Baness in Bath. Samen met o.a. Frances L. Watson (50 jaar oud), woont ze in bij Jane Farnell in Vane Street.
Omstreeks 1900 maakt Mary C.E. Baness allerlei aquarellen van Engelse stadsgezichten, welke als ansichtkaarten worden uitgebracht door de uitgever J.W. Ruddock.
In 1910 exposeert mrs. Baness, samen met miss Frances Lawson Watson en miss Braddon, in de Freeth Smith's New Gallery, Wood Street, in Bath. Mrs. Baness exposeert o.a. een werk met als titel "Sunset at Rijsoord" en miss Frances Lawson Watson twee werken met als titel "Evening at Rijsoord" en "A Waterway: Dordrecht".
De aquarel "A Dutch Road", die eind februari 2012 in Malvern (UK) werd geveild, zal rond 1909 zijn gemaakt in Rijsoord.
E.v.D.
Gerrit Postma, geboren op Ameland en wonende te Haarlem, was een Nederlandse kunstschilder. Hij schilderde rond 1875 "De Vaccination room", waarop te zien is, hoe twee dames in Zuidhollandse klederdracht helpen bij het vaccineren van kinderen (koepokinenting). En hij maakte een ander schilderij "Sabatsstemming" van omstreeks 1885, waarin twee dames in boot zitten op weg zijn naar de kerk. Beiden schilderijen zullen niet Rijsoord voorstellen, maar de dames zullen wel afkomstig zijn van de Zuidhollandse eilanden.
Gekleurde klederdracht van de Zuidhollandse eilanden.
De schilderijen van Postma laten goed zien, dat de klederdracht van de Zuidhollandse eilanden gekleurd was. Ook de eerdere afbeeldingen van Roland Larij en B. Blommers laten dat zien. Op de originele schilderijen van de Belg Victor Francois Guillaume Van Hove zullen de "Jeunes filles des environs de Dordrecht" (Musée de Bruxelles) ook gekleurde kleding aan hebben. Niet alleen de baaien rokken met het jak zullen van gekleurde stoffen zijn gemaakt, maar ook de keuvel werd soms van blauwe en gele strepen voorzien.
Op zwart-wit foto's is het niet te zien dat de klederdracht gekleurd was.
En in musea toont men vaak alleen reproducties van de zwarte rouwdracht.
E.v.D.
New flyer of the euroArt members in the Netherlands
Domburg to Plasmolen
In the period from the middle of the 19th century to the beginning of the 20th century a lot of artists' colonies and villages emerged in Europe. Artist left the hectic life in the cities and the restraints of academia behind to find inspiration in small rural villages for a short or extented period. The first artists' colony was established in France in the town of Barbizon. From there the focus on rural life extented to other places in Europe. Several artists' colonies in the Netherlands as well.
Experience the Dutch Artists' Colonies route.
One can start the route at random order:
1. Domburg -> Katwijk -> 143 km
2. Katwijk -> Volendam -> 73 km
3. Volendam -> Zweeloo -> 196 km
4. Zweeloo -> Oosterbeek -> 138 km
5. Oosterbeek -> Plasmolen -> 45 km
6. Plasmolen -> Domburg -> 219 km
Total route -> 814 km
Florus van Nes, geboren in de gemeente Ridderkerk op 6 juli 1836, is volgens het bevolkingsregister arbeider, koopman en naderhand visser. Hij trouwt op 8 oktober 1859 met Cornelia Johanna Schumacher (1836-1906). Zij is ook geboren in Ridderkerk, en wel op 29 januari 1836.
Uit het huwelijk worden elf kinderen geboren, 6 jongens en 5 meisjes:
1. Maria Louisa (Marie), geb. 30-7-1860.
2. Cornelis, geb. 15-12-1861.
3. Willem Hendrik George, geb. 18-3-1863.
4. Adrianus Reinen, geb. 25-11-1864.
5. Cornelis Jacob, geb. 6-7-1866.
6. Elisabeth Maria, geb. 17-11-1868.
7. Pieter Adrianus, geb. 25-4-1870.
8. Trijntje Maria Barbera, geb. 4-12-1872, tr. Bernardus van der Waal (1869-1942). (dochter: Agatha Maaike van der Waal (1915-1987), tr. Dirk de Jong)
9. Hendrika Grietje (Drieka), geb. Ridderkerk 6-6-1874.
10. Jacob Jan, geb. 5-11-1875.
11. Mina Cornelia Johanna, geb. 30-3-1879.
Florus van Nes woont met zijn gezin in wijk G huisnr. 15, G42, G3, G65 en G34. (NB. Of dit verhuizingen of vernummeringen zijn, is niet bekend) In 1873 gaat Florus van Nes (koopman en reizend agent voor een binnenlands handelshuis) een vennootschap aan met Hendricus Augustus Meijer uit Sommelsdijk.
De Dordrechtse Courant van 24 oktober 1873 vermeldt:
"BEKENDMAKING Ingevolge Artikel 28 van het Wetboek van Koophandel.
Bij Acte dd. 20 October 1873, voor den notaris Christiaan de Vries te Middelharnis verleden, is tusschen de ondergeteekenden Hendricus Augustus Meijer, koopman en winkelier, wonende te Sommelsdijk, en Florus van Nes, koopman en reizend agent voor een Binnenlandsch handelshuis, wonende te Rijsoord, gemeente Ridderkerk, aangegaan en gesloten eene Vennootschap van Koophandel in en bewerking van Vlas en Lokken, en tot alle zoodanige takken van Negotie als de Vennoten in gemeen overleg geraden mogten oordeelen.
De Vennootschap zal gevestigd zijn te Rijsoord gemeente Ridderkerk en is aangegaan voor den tijd van tien jaren, ingegaan den 1 julij 1873, en zullende eindigen den 1 julij 1883 en gedreven worden onder de FIRMA MEIJER en VAN NES van welke firma beide de venooten de handteekening zullen hebben, zonder die echter immer te mogen bezigen tot het teekenen van obligatien, borgtogten, acceptatien in blanco, of tot het opnemen en negotieren van gelden, al waren zulks ten behoeve der vennootschap waartoe altijd de particuliere handteekeningen van beide de Vennoten vereischt zal worden.
H.A. MEIJER, F. VAN NES"
De Nederlandsche staatscourant bericht een paar maanden later, op 14 april 1874:
"Bij Acte, op den 2den April 1874 voor den Notaris J.L.R. le Rutte te Ridderkerk verleden, is de Vennootschap tusschen de Heeren Hendrikus Augustus Meijer en Florus van Nes, gevestigd te Ridderkerk, tot Handel in en bewerken van Vlas en Lokken, te rekenen van af 1 April 1874, ontbonden." 1
Rond 1895 ontmoet dochter Hendrika Grietje van Nes in Rijsoord de Amerikaanse kunstschilderes Elizabeth Curtis O'Sullivan. Deze schilderes woont - sinds haar huwelijk in 1893 met de bariton Cornelius Denis O'Sullivan - in Londen. Mrs. O'Sullivan verblijft samen met haar zoontje Curtis (geb. 1894) in Rijsoord. Hendrika Grietje van Nes wordt het kindermeisje voor kleine Curtis. In de jaren daarna verblijft Hendrika een aantal malen in Londen bij de familie O'Sullivan.
Omstreeks deze tijd zal Florus van Nes - zittend aan een tafel met pijp - zijn geschilderd door een (nog onbekende) buitenlandse schilder(es).
Hendrika van Nes trouwt in 1903 met de Dordtse antiquair Pieter J. van Horssen en ze verhuist naar Dordrecht.
Haar zoon Florus van Horssen (1914-1989) maakt in 1936 een kopie van het schilderij van zijn opa Florus van Nes.
De kopie bevindt zich in Dordrecht en het originele schilderij bevindt zich nog steeds in Rijsoord bij een achterkleindochter van Florus van Nes.
E.v.D.
Noten.
1. Delpher.nl (http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000149996:mpeg21:p005)
Dit schilderij werd voor het eerst, onder de titel "De Vlashekelaars" geëxposeerd op de tentoonstelling van levende meesters in Amsterdam in 1886. In december 1886 was het ook in Dordrecht te zien in het Dordrechts Museum op een tentoonstelling van werken van Jan Veth en B.M. Koldeweij.
De Dordrechtsche Courant schrijft: "Wie b.v. de tentoonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam in Nov. jl. bezocht, zag daar reeds de, naar onze meening, uitmuntende "Vlashekelaars" van Koldewey, en een der beste damesportretten van Veth: hij zal ze zeker gaarne wederzie! Moge eene levendige belangstelling van vele kunstvrienden de beide jonge schilders ten loon zijn voor de gelegenheid, die zij schenken om hunne werken te bezigtigen en tevens hen aanmoedigen om op den slagen weg krachtig voort te gaan."
Winkelier Bernardus Johannes Koldeweij (1824-1906), de vader van Bernardus M. Koldeweij, geeft gehoor aan het testament van zijn zoon, en hij schenkt in 1899 vijf schilderijen aan het Dordrechts Museum, te weten: „naar huis”, „in de schuur", „aan de Maasboorden”, „laag water” en „Visschers op het Hollandsch diep". Het laatstgenoemde schilderij zal - naar de wens van B.M. Koldeweij - ter vervanging zijn van het op het museum aanwezige doek „de ontmoeting".
Koldeweij zou het schilderij "De Vlashekelaars" in de zomer van 1886 kunnen hebben gemaakt.
Hoe Koldeweij te werk ging wordt vermeld in "In memoriam Bernard M. Koldeweij" (H.M. Krabbé; Elsevier 1900) :
"... Hij had eene bizondere wijze van werken. Niet in het bezit van groote herinneringsgave, was hij daardoor gedwongen zijne schilderijen op de plaats der voorstelling zelve af te maken. Hij schilderde eerst een kleine studie van het moment, die hem dan als leiddraad strekte voor zijn groote doek, dat hij daarnaar begon op te zetten; dan eerst ging hij daarmee naar buiten. Zijne schilderijen hebben dan ook meestal de fraicheur van een schets, maar missen om diezelfde reden vaak het rijp overdachte en geächeveerde. In de open lucht weet men nooit goed, wat men eigenlijk gedaan heeft en in de poging om weer te geven alles wat men ziet, faalt men dikwijls in de uitdrukking van datgene wat men gevoelt ...".
In diezelfde zomer van 1886 was John. H. Vanderpoel voor het eerst in Rijsoord. De Grondwet van 13 juli 1886 schrijft:
"RIJSOORD, 15 Juni. De Amerikaansche kunstschilder Joh. Van der Poel Jr. zal tot primo September a.s. hier verblijf houden."
Is er een kans dat John Vanderpoel de Dordtenaar Bernard Koldeweij in 1886 ontmoet heeft?
Is zo het idee ontstaan bij Vanderpoel om het jaar daarop terug te keeren met vrienden, omdat hij zag dat er genoeg ontwerpen in de omgeving waren om te tekenen? In 1887 herdacht Vanderpoel de "4th of July" in Rijsoord. Hij organiseerde een feestelijke rondrit voor de schooljeugd door het dorp in een groot aantal rijtuigen.
De zomer van 1888 brengt Vanderpoel (overkomende uit Chicago) door in Rijsoord samen met een aantal Parijse studentes.
E.v.D.
Op dit schilderij van Bernardus Johannes Blommers (1845-1914) staat een vrouw afgebeeld dragend een Zuidhollandse keuvel met zogenaamde krullen (een krullenmuts).
De Dordtse schilder Bernardus Marie Koldeweij (1859-1898) werd beïnvloed door Jacob Maris en Theophile de Bock en hij was bevriend met B.J. Blommers. Van Theophile de Bock krijgt hij adviezen.
"...Durch Jac. Maris und Theoph. de Bock (No. 637) beeinflusst, mit Blommers befreundet..."
Wanneer zou "A new arrival" gemaakt zijn? En is deze in de omgeving van Rijsoord ontstaan zijn?
In "De huisvriend" van 1892 staat een afbeelding van "Een oogenblik halt" (naar een schilderij van B.M. Koldeweij): een melkmeisje met juk en koperen melkkannen, dragende een Zuidhollandse keuvel, staat naast een gestopte kar met een paard ervoor.
E.v.D.
Hieronder twee schilderijen van de Dordtse kunstschilder Roeland (Roland) Larij (1855-1932).
Het linker schilderij van R. Larij hing in een kamer in de villa 'Stella Maris' aan de Buiten Walevest nummer 4. De villa (gebouwd in 1896) is ontworpen door de architect Huibert Willem Veth voor de rijke textielfabrikant Johannes Petrus August (J.P.) Wijers (1851-1914). Bij de boedelbeschrijving in maart 1915 worden er in de kamer met de pianino drie schilderijen van Dordtse kunstenaars vermeld: één van W. de Klerk, één van B. Koldewij en het schilderij van R. Larij. (bron: werkgroep Het Nieuwe Werck/Kenniscentrum Augustijnenhof)
Na de dood van zijn weduwe Susanna V.M.M. van Dooren (1857-1941) in 1941 tot in de jaren zeventig werd de villa gebruikt door het R.K. klooster Sterre der Zee. Rond ca 1945/1950 heeft de fotograaf H.J. Tollens een serie foto's gemaakt van het klooster, waaronder deze opname van het schilderij van R. Larij.
Het rechter schilderij van R. Larij is geveild bij het Zeeuws veilinghuis als 'De brief'. Dit schilderij staat nu op 2dehands.be (iemand uit Hoogstraten/Meer) en op marktplaats voor 4850 euro (Wil uit Breda) als 'Zeeuws Int. Moeder/Dochter De Brief'. Mogelijk is dit hetzelfde schilderij als 'De tijding', genoemd op het inschrijvingsformulier voor de ledententoonstelling in 1926 van het Dordtse tekengenootschap Pictura. (RAD 206-313)
Roland Larij genoot zijn opleiding aan de Academie in Antwerpen.
De zomers bracht hij door in het Brabantse Heeze, in Katwijk en in Drenthe.
Larij kwam in 1890 voor het eerst naar Heeze. Daar stond hij bekend als 'mijnheer Larij'. Hij zorgde er voor dat meer schilders richting Heeze gingen. Waarschijnlijk in 1895 ontmoette hij in Dordt (of misschien in Rijsoord?) de Amerikaanse kunstenaar Walter Castle Keith. Keith heeft tussen 1917-1921 in Heeze gewoond. Zijn 85-jarige tante Ellen Lee, die bij hem en zijn vrouw woonde, overlijdt in Heeze.
De Syracuse Dail Standard (NY) van 24 mei 1896 vermeldt:
'W. Castle Keith will probably spend the summer sketching at Rothenburg, Bavaria. Mr. Keith has been in the habit for several years of making annual pilgrimages to European countries and the inspiration he has gained has shown itself on a large number of pieces of a merit which is fast pushing this young artist to a front rank as a painter. Last year Mr. Keith spent his summer near Dordrecht, Holland, and although the procured there material for a large number of his very best pictures, he prefers this year to visit quaint old Rothenburg, which he describes as the most picturesque town in alt Germany. He sketched in the vicinity of that city two years ago. While abroad mr. Keith always leads a true artist's tramp life, and keeping his headquarters in one place moves about as the fancy strikes him from one picturesque spot to another. Before going abroad Mr. Keith wil make an exhibit of about 25 of his best works in his studio in the Hendricks block. He has issued about 300(?) invitations to attend the exhibition, which will open Thursday of this week. A picture which will be sure to attract attention is his latest work "The Glennera". It represents a Dutch harvest field at nightfall. The figure of a woman who has just finished her day's work in the field and stands with rake over her shoulder gazing in the direction of her far away cottage occupies the foreground, while further off another woman laborer bends over her last wheat of grain. Magnificent sunset effects are a feature of the picture. In the face and figure of the woman in the foreground Mr. Keith has concentrated all his gen...(?) as a painter. The pose and features of the laborer, while ...(?) have just enough of masculinity and strenght to make the figure'.
Walter Castle Keith komt als volgt voor in het bevolkingsregister van Heeze:
- bevolkingsregister Heeze 1900-1920 (blad 85)
1. (23-4-1917) Walter Castle Keith 18-2-1863 Michigan Amerika, H, kunstschilder, 10-4-1917 uit Laren;
2. (23-4-1917) Daisy Primrose 27-9-1874 Michigan, H, 10-4-1917 uit Laren;
3. (23-4-1917) Ellen Lee (tante) 14-11-1835 Michigan, 10-4-1917 uit Laren;
(zijn van Amerikaanse nationaliteit)
Wonende: D224 veranderd in F6;
http://eindhoven.digitalestamboom.nl/scan.aspx?book=R&id=1812615
- bevolkingsregister Heeze 1900-1920 (blad 28)
1. (nov/dec 1920) Walter Castle Keith 18-2-1863 Michigan Amerika, H, kunstschilder;
2. (nov/dec 1920) Daisy Primrose 27-9-1874 Michigan;
3. (23-4-1917) Ellen Lee (tante) 14-11-1835 Michigan, overl. 16-11-1920 (aktenr. 43 aangever neef Walter Castle Keith, 57 jr, kunstschilder, en Hendrikus van Gennip, oud 57 jr, kleermaker; Ellen Lee, geboren Michigan, oud 85 jaren, wonende te Heeze, dochter van wijlen de echtelieden George Lee en van Henriette Clemens, overleden 16-11-1921 voormiddags half 9);
Wonende: Kreijl F6, 23-6-1921 naar Michigan Amerika;
http://eindhoven.digitalestamboom.nl/scan.aspx?book=R&id=390864
E.v.D.
Op 2 juli 1888 schrijft Anna Stanley 1:
"... The next day we spent exploring Dortrecht. Lena and Mary left for England the next morning and I came disconsolately home. They sail for home July 19th by the Cunard line from Liverpool, landing at Boston instead of New York, for they have never seen Boston and this gives them an opportunity to see it ..."
De in de brief genoemde Lena is de kunstenares Paulina Dohn (later getrouwd met Franklin Rudolph) uit Illinois. Paulina Dohn reist samen met haar jongere zus Mary A. Dohn terug naar Amerika met de ss. "Cephelonia" (van Liverpool naar Boston).
Op zondag 12 augustus 1888 schrijft The Daily Inter Ocean (Chicago, Illinois):
"Pauline Dohn has just returned from Paris. Miss Kellogg en Miss Haskell, who went over with her, remained, and will establish a studio in the Parisian capital."
"... We have had some very interesting times here. Last week we were all invited to come to Frau Nooslander’s mother’s to drink the health of the “oude tonte” (old aunt), her mother’s aunt, on her 88th birthday. She is a spry old lady yet, and darns all the family’s stockings, no small work here, where it is considered a mortal sin to enter a house with wooden shoes on, so that everyone goes around in stocking feet in the house. We each brought the old lady a little present and then drank her health in “avocat”, a favorite drink that nearly kills me. It is raw egg beaten up with brandy. Then we sang. It was very nice..."
De oude tante van Frau Noorlander [= Volksje van Nes 1857-1933] is Bastiaantje den Hoed (1801-1889), weduwe Arij de Fockert, dochter van Bastiaan den Hoed en Ariaantje van 't Zelfde. De moeder van Volksje van Nes is namelijk Geertruij Sintnicolaas (1834-1904): een dochter van Jacob Sint Nicolaas en Volkje den Hoed (1802-1854). Volkje den Hoed en Bastiaantje den Hoed zijn zusters.
Noot.
1. Kunstenares Anna Stanley legde in 1889 de eerste steen voor pension Noorlander aan de Waalweg.
E.v.D.
In maart 1896 kwam de serie "Books for the Bairns" van W.T. Stead op de Engelse markt. Als liefhebber van boeken wilde filantroop en uitgever W.T. Stead (1849-1912) dat boeken voor iedereeen bereikbaar waren. Dat is de reden dat hij begon met de serie "Books for the Bairns": goedkope boekjes met verhalen voor kinderen. Eén keer per maand kwam er een boekje met een nieuw verhaal uit. De serie loopt door tot juni 1920 (nr. 288).
In mei 1896 komt deel 3 uit. Het boekje is getiteld "Nursery Rhymes".
Dit boekje moet Hendrika Grietje van Nes (Drika) gebruikt hebben, toen ze kindermeisje was in Londen.
Zoals we weten, ontmoette Drika van Nes (1874-1945) in Rijsoord de Amerikaanse schilderes Elizabeth Curtis O'Sullivan (geb. 1865) en haar zoontje Curtis O'Sullivan (geb. 1894). Waarschijnlijk verbleef Drika in de zomer van 1896 voor het eerst in Londen.
Het boekje, dat in de familie bewaard is gebleven, heeft geen kaft. Hieronder een afbeelding van de kaft van het boekje "Nursery Rhymes".
E.v.D.
De vrouw op de foto met de Zuid-Hollandse keuvel is waarschijnlijk Willemina van der Pligt uit Barendrecht.
Teunis Stok werd op 4 november 1863 geboren te Rhoon, als zoon van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter. Hij trouwt op 31 januari 1895 in Willemstad met Pieternella Elsje Geertse (1854-1931). In 1906 verhuisd het echtpaar van Willemstad naar Teteringen. Door een grenswijzingen wonen ze vanaf 1927 in de gemeente Breda. In Breda overlijden ze beiden.
Via de burgerlijke stand en het bevolkingsregister is dit o.a. te vinden:
- Laurens Stok (geb. Hendrik-Ido-Ambacht 31 mrt 1822) tr. Sandelingen Ambacht 27 april 1849
Willemijntje den Bogter (geb. Maasdam 9 sep 1824)
- Register Willemstad, Huwelijksregister 1895, aktenummer 1
Datum huwelijk 31-01-1895
Bruidegom Teunis Stok
Vader bruidegom Lourens Stok / Moeder bruidegom Willemijntje den Bogter
Bruid Pieternella Elsje Geertse
Vader bruid Gerrit Geertse / Moeder bruid Maria Langeweg
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 01 Wijk A, bladnummer 120
1. Maria Langeweg, hoofd
2. Pietertje Geerssen, dochter
3. Pieter Geerssen, broeder
4. Teunis Stok, (hoofd) 4-11-1863 Rhoon, photograaf, 5-2-1896 uit Bloemendaal
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 03 Wijk B, bladnummer 116
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, photograaf;
2. Pieternella Elsje Geertse, 10-4-1854 Fijnaart;
- Willemstad, Bevolkingsregister 1890-1920 - 03 Wijk B, bladnummer 159
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, photograaf; 1 mei 1906 naar Teteringen;
2. Pieternella Elsje Geertse, 10-4-1854 Fijnaart; 1 mei 1906 naar Teteringen;
- Bevolkingsregister Teteringen 1895-1907 deel 08 (pag. 179)
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf;
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854(sic!) Fijnaart;
3. Pieter Geertsen, schoonbroer 6-10-1840 Fijnaart, 1-8-1906 uit Hooge en Lage Zwaluwe;
Wonende: 1 mei 1906 uit Willemstad; Ginnekenweg I207 later 41;
- Adreslijst Teteringen 1907
T. Stok, photograaf, Ginnekenweg I 207
- Adreslijst Teteringen 1919
T. Stok, Ginnekenweg 41
- Bevolkingsregister Teteringen 1923-1939 deel 10 (pag. 309)
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854(sic!) Fijnaart
Wonende: Ginnekenweg 41; 1-5-1927 over naar Breda;
- Gezinskaarten Breda 1918-1937
1. Teunis Stok, 4-11-1863 Rhoon, fotograaf, overl. Breda 2-10-1936
2. Pieternella Elsje Geertsen, 10-4-1854 veranderd in 26-3-1854 Fijnaart, overl. Breda 27-8-1931
Wonende: 1-5-1927 uit Teteringen (grensw.); Ginnekenweg 41 later 34 te Breda; (10-2-1932) van Bergenstraat 6a;
- overlijdensakte Breda (nr. 396) 28-8-1931
overleden 27/8 Pieternella Elsje Geertse(!), geboren Fijnaart, oud 77 jaren, echrgenoote van Teunis Stok, dochter van Gerrit Geertse en Maria langeweg (beiden overleden)
- overlijdensakte Breda (nr. 423) 3-10-1936
overleden 2 oktober 1936 Teunis Stok, geboren te Rhoon en wonende alhier, oud 72 jaren, weduwnaar van Pieternella Elsje Geertsen, zoon van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter (beiden overleden)
Fotograaf Teunis Stok (1863-1936) heeft een broer Jan Stok. Deze Jan Stok werd op 15 mei 1854 geboren te Rhoon. Hij trouwt op 28 oktober 1880 te Barendrecht met Willemina van der Pligt. In Barendrecht worden hun dochters Geertje en Willemijntje geboren. Tussen 1884 en 1891 woont het gezin in Ridderkerk. Aldaar worden twee zoons geboren: Lourens en Apollonius.
In 1891 verhuist het gezin Stok-v.d. Pligt naar Barendrecht. Daar wordt op 14 augustus 1892 dochter Petronella Cornelia Stok geboren. De tekst op de foto luidt: 'P.C. Stok Barendrecht'. Met P.C. Stok zal Petronella Cornelia Stok bedoeld worden.
Waarschijnlijk is Petronella Cornelia Stok gefotografeerd samen met haar moeder Willemina van der Pligt (met keuvel) omstreeks 1915(?) door haar oom Teunis Stok.
Via de burgerlijke stand en het bevolkingsregister is dit o.a. te vinden:
- Ridderkerk Bevolkingsregister 1872-1888 (deel 6 blad 130)
1. (30-10-1884) Jan Stok 15 mei 1854 Rhoon, arbeider
2. (30-10-1884) Willemina van der Pligt 25 maart 1858 Barendrecht
3. (30-10-1884) Geertje Stok 27-1-1881 Barendrecht
4. (30-10-1884) Willemijntje Stok 24-2-1883 Barendrecht
5. (16-06-1886) Lourens Stok 10-1-1886 Ridderkerk
6. (10-12-1888) Apollonius Stok 30-11-1888 Ridderkerk
Wonende: 10-10-1884 uit Beverwijk; D100 veranderd in D86;
- Ridderkerk Bevolkingsregister 1888-1920 (deel 15-171)
1. (31-12-1888) Jan Stok 15 mei 1854 Rhoon, arbeider
2. (31-12-1888) Willemina van der Pligt 25 maart 1858 Barendrecht
3. (31-12-1888) Geertje Stok 27-1-1881 Barendrecht
4. (31-12-1888) Willemijntje Stok 24-2-1883 Barendrecht
5. (31-12-1888) Lourens Stok 10-1-1886 Ridderkerk
6. (31-12-1888) Apollonius Stok 30-11-1888 Ridderkerk
Wonende: D86; 11 mei 1891 naar Barendrecht;
- Barendrecht Bevolkingsregister 1862-1893 (blad 676)
1. (15-5-1891) Jan Stok 15-5-1854 Rhoon, arbeider (zn. van Lourens Stok en Willemijntje den Bogter), tr. Barendrecht 28-10-1880
2. (15-5-1891) Willemina van der Pligt 25-3-1858
3. (15-5-1891) Geertje Stok 27-1-1881
4. (15-5-1891) Willemijntje Stok 24-2-1883
5. (15-5-1891) Lourens Stok 10-1-1886
6. (15-5-1891) Appollonius Stok 30-8-1888
7. (15-8-1892) Petronella Cornelia Stok, dochter, 14-8-1892
Wonende: 15-5-1891 uit Ridderkerk; Barendrecht;
- Rotterdam gezinskaarten 1889-1940
1. Willem van den Herik 23-1-1889 Kralingen, rijstpelmolenaar, 28-2-1895 uit Kralingen (GK Arie van den Herik), 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5, tr. 30-5-1917; [adresboek Zwijndrecht 1973 (Emmastraat 10), overl. Dordrecht 9-2-1976]
2. Petronella Cornelia Stok 14-8-1892 Barendrecht, 2-6-1917 uit Barendrecht, 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5; [overl. Dordrecht 20-8-1976]
3. Johanna Willemina van den Herik (dochter) 23-8-1918 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht Tollensstr. 5;
4. Apollonius Stok, (beh. broer), 30-11-1888 Ridderkerk, los werkman, 9-9-1919 uit Heerjansdam, 10-10-1923 naar GK, tr. Klaartje Maaike Stolte, geb. Barendrecht 17-5-1888;
5. Jan van den Herik (zoon) 17-10-1922 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht;
6. Willemina Johanna van den Herik (dochter) 31-12-1926 Rotterdam, 24-10-1930 naar Zwijndrecht;
Wonende: (1-10-1925) Veldstraat 34b; (25-3-1927) Kouterstr. 4c; Schoepstr. 5a; (vanaf 1930) Zwijndrecht;
E.v.D.
De reden hiervoor was: "they had something in common-drawing instructor John H. Vanderpoel". John H. Vanderpoel was dertig jaar instructeur geweest op het Art Institute of Chicago. Hij was één van de beste tekenleraren in de Verenigde Staten. Zijn instructieboek "The Human Figure" wordt nog steeds gebruikt.
De collectie van de Vanderpoel Art Association is te zien in het Vanderpoel Art Museum in de wijk Beverly in Chicago.
Op de Facebookpagina van de Vanderpoel Art Association is de tekening van Alexander Schilling gepubliceerd.
Alexander Schilling en John H. Vanderpoel kennen elkaar voordat zij beiden Rijsoord bezochten. In 1882 behoorden zij namelijk tot een "outdoor sketching class", die voor een maand naar Canada ging.
In de collectie van het museum Boymans van Beuningen in Rotterdam bevinden zich schetsboeken van Alexander Schilling met daarin o.a. schetsen uit Rijsoord.
E.v.D.
Jongere broer van Jan van der Poel (1828-1908), de vader van kunstschilder John H. Vanderpoel (1857-1911), emigreerde ook naar de V.S.
De vader van kunstschilder John H. Vanderpoel (1857-1911) heette Jan van der Poel. In 1828 wordt zijn geboorte aangegeven in de gemeente Ridderkerk; ondanks dat hij mogelijk geboren is in Rijsoord.
Jan van der Poel (1828-1908) is de oudste zoon van de het echtpaar Jan van der Poel (geb. 1793) en Hendriksje van Wingerden. Zijn ouders trouwen in november 1827 in Oost Barendrecht, de geboorteplaats van zijn moeder. Na Jan van der Poel volgen er nog twaalf kinderen. Vijf van de kinderen overlijden op jonge leeftijd.
Vader Jan van der Poel (geb. 1793), bouwman van beroep, overlijdt op 3 maart 1850 te Ridderkerk. Als oudste zoon zal Jan van der Poel (1828-1908) de boerderij aan de Pruimendijk hebben moeten voorzetten. Zijn broers Johannes van der Poel (1831) en Arie van der Poel (1833) helpen hem daarbij.
In het bevolkingsregister van 1850-1861 staat Jan van der Poel (1828) vermeldt als 'zaakwaarnemer' en zijn twee jongere broers als 'bouwmansleerling'.
In mei 1848 trouwt Jan van der Poel (1828-1908) met Maria van Nes. Ze verhuizen van de Pruimendijk naar een huis aan de Waaldijk (G14-2).
In 1856 verhuist het gezin van Vanderpoel-Van Nes naar de Haarlemmermeer. In het huis aan de Waaldijk gaat zijn pasgetrouwde jongere broer Johannes van der Poel (1831) wonen met zijn vrouw Willemina de Zeeuw.
Zoals bekend is, vertrekt Jan van der Poel (1828-1908), nadat zijn vrouw in de Haarlemmermeer is overleden, in 1868 naar Noord Amerika.
Wanneer Willemina de Zeeuw - de vrouw van Johannes van der Poel (1831) - in april 1870 overlijdt, vertrekt de jongere broer van Jan van der Poel (1828-1908) ook naar Noord Amerika. Hij emigreert in juli 1871 met twee dochters en een zoon: Rookje (1859), Hendriksje (1862) en Jan (1866).
Castle Garden en Familysearch vermelden: 1
s.s. 'Abyssinia', van Liverpool
JOHEINARD POEL 40 F 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Female (sic!), matron, paid by self)
ROOTZE (Rookje) POEL 11 F 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Female, CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
HENDRIKE (Hendrikje) POEL 8 M 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Male (sic!), CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
JAN POEL 6 M 17 Jul 1871 UNKNOWN (geboren GERMANY (sic!), Male, CHILD/YOUNGSTER, paid by self)
Zijn dochter Rookje van der Poel (1859-1927) (in Amerika: Rosa Vanderpoel) trouwt in 1882 in Chicago met haar neef Willem van der Poel/William Vanderpoel (1855-1925). Hij emigeerde in 1868 met zijn vader Jan van der Poel (1828-1908) vanuit de Haarlemmermeer.
John Vanderpool overlijdt op 73-jarige leeftijd op 28 oktober 1904 in Cook County (Illinois). Hij woonde bij zijn dochter en schoonzoon in huis op het adres 239 W. 71st St. in Chicago. Op 30 oktober 1904 wordt hij begraven op de begraafplaats Oakwood.
Noten.
1. www.castlegarden.org en New York Passenger Lists 1820-1891 (familysearch.org).
E.v.D.
Een stap of boenstap is een soort houten steigertje langs het Waaltje, waar men de melkkannen kon reinigen. Van de Duitse kunstenaar Friedrich Kallmorgen zijn twee schilderijen bekend met twee meisjes bij zo'n zogenaamde 'stap' aan de waterkant van het Waaltje.
In het Nieuwsblad van de Hoeksche Waard ben ik deze nieuwsberichten tegengekomen, waarin een 'stap' wordt vermeld:
22 december 1897:
"Een dienstmeisje B. v. D. alhier, goed spoelende, trof het ongeluk van de stap en in een vrij diepe sloot te rollen. A.S. het onheil ziende, haastte zich het meisje op den droge te helpen. Zij had reeds het bewustzijn verloren, maar kwam spoedig weder bijeen heeft geen nadeelige gevolgen van het bad ondervonden."
30 mei 1900:
"Zondagavond jl. was de zeven-jarige P. De R. spelende op een stap, gelegen aan een sloot bij den Straatweg. Door haar al te groote dartelheid verloor zij haar evenwicht en viel achterover in de sloot. Zoo had ze al een poosje gelegen, toen daar juist de heer De B. voorbij kwam, die, eenig gespartel in de sloot hoorende, er op afging en wien het dan ook gelukken mocht, de kleine op het droge te trekken."
28 juni 1902:
"Wanneer men onze jeugd langs den Waalkant ziet staan hengelen, moet men er meermalen verwonder over staan, dat er niet meer ongelukken gebeuren. Soms gebeurt het, dat er 4 à 5 jongens op een "stap" staan, niet rustig en stil, maar elkaar duwen en verdringen. Dat zulks niet altijd best afloopt, moest Donderdagavond jl. een jeugdige hengelaar ondervinden. Al spoedig spartelde ons knaapje in de Waal en dreef al aardig van den kant af. Op het angstig hulpgeschreeuw zijner kameraadjes kwam de vrouw van C. van G. toeloopen, wie het na veel moeite gelukken mocht, den drenkeling op het droge te trekken, die waarlijk geen minuut langer te water had moeten liggen, of hij had er het leven bij ingeschoten."
4 juli 1903:
"Het dochtertje van den heer W. v.d. B., dat Dinsdagavond j.l. aan den Waalkant stond te hengelen, had het ongeluk, van het z.g. "stap" in de Waal te vallen, maar werd spoedig door A. v. W. weer op het droge gehaald."
7 juli 1908:
"Wed. P. van Es alhier viel Maandagmorgen j.l., toen zij voor den landbouwer P. Smaal te H.-I.-Ambacht op het "stap" aan het spoelen was, in de Waal. Spoedig had men haar op het droge en liep het ongeval met een nat pak en den schrik af."
E.v.D.
Rijksstraatweg 66
Rijsoord
€ 998.000,--
5 SLAAPKAMERS, 2 BADKAMERS
OMRINGENDE TUIN MET VERWARMD ZWEMBAD
Geschiedenis van het landhuis
Het huis is gebouwd in 1866. De eerste eigenaar was Cornelis van Rijs. In 1881 wordt het huis verkocht aan Pieter van Rijs voor een bedrag van 6000 gulden, betreffende en huis en weiland met een oppervlakte van 1,35 hectare. Het huis werd in 1903 verkocht aan Bas de Koning, echtgenoot van Wilhelmina Douglas Hawley, een Amerikaanse schilderes. Wilhelmina Douglas Hawley heeft met haar man, dochter en huishoudster van 1903 tot 1958 in het landhuis gewoond.
In 2006 is in het museum Panorama Mesdag te Den Haag en in de Oudheidkamer te Ridderkerk een tentoonstelling gehouden over deze Amerikaanse schilderes. Haar achterkleindochter, Alexandra Gaba -van Dongen, heeft de artistieke carrière van haar overgrootmoeder beschreven in het boek “Dromen van Rijsoord”. Op www.wdhawley.org is een en ander samengevat. Hieraan is het navolgende ontleend.
In 1892 schrijft Wilhelmina zich in op bij de Académie Julian in Parijs. In juli bezoekt ze voor het eerst het schildersdorpje Rijsoord, waar diverse buitenlandse kunstenaars in de zomer werkzaam zijn. Rijsoord was in die tijd uitgegroeid tot een populair oord voor Amerikaanse kunstenaars die in Parijs studeerden. Rijsoord is goed bereikbaar omdat er in 1821 de Koninklijke Straatweg der 1e Klasse no. 7 (de huidige Rijksstraatweg) door het dorp is aangelegd. Dit is een van de belangrijkste verbindingswegen tussen Parijs en Den Haag.
Vanaf 1892 bezoekt Wilhelmina ieder jaar Rijsoord. De kunstenaars zijn geïnspireerd door het omringende landschap met boerderijen, kerken, de molen en de vlasschuren, maar ze maken vooral de dorpsbewoners tot het onderwerp van hun werk. Veel Rijsoordse inwoners poseren als model voor de kunstenaars in en rond hun boerderijen, werkend op het land of emmers sjouwend langs de rivier de Waal. In de 19e eeuw ontstaat er veel belangstelling voor geschilderde voorstellingen van het dagelijks leven. De klederdracht in Rijsoord is iets wat de kunstenaars graag schilderen. Van de 30 in de familie bewaard gebleven schilderen, heeft Wilhelmina er 18 in Rijsoord geschilderd.
In 1899 maakt Wilhelmina kennis met Bastiaan de Koning, zoon uit een boerengeslacht. Bastiaan is vlashandelaar. Op 5 december 1901 trouwen ze. Het echtpaar gaat wonen in de voormalige tuinderswoning aan de Rijksstraatweg 66. In 1904 wordt daar hun enige kind geboren.
Na de geboorte van haar dochter stopt Wilhelmina met schilderen. De aanleg van de tuin wordt intensief ter hand genomen. Wilhelmina blijft een opvallende figuur in het dorp. Ze is de eerste vrouw in Rijsoord die het waagt om op de fiets te stappen.
Het gezin neemt in 1915 een jonge huishoudster in dienst. Zij houdt het huishouden draaiende als Wilhelmina, nog steeds geïnteresseerd in kunst, op reis gaat.
In 1940, ze is dan inmiddels tachtig jaar, wordt de familie door de Duitsers tijdelijk uit hun huis gezet.
In 1958 overlijdt ze op 97-jarige leeftijd in haar geliefde huis in Rijsoord.
In 1960 wordt het noordelijk deel van het perceel door de toenmalige eigenaren verkocht aan een Rijsoordse tuinder.
Na 1960 is het huis driemaal van eigenaar gewisseld.
Zo'n tien jaar geleden kon Hoop O'Sullivan iets vertellen over het kindermeisje van zijn vader: Drika van Nes.
Kunstenares en schrijfster Elizabeth Curtis trouwde in London in 1893 met de bariton Denis O'Sullivan (1868-1908).
Beiden zijn geboren in San Francisco, Californië.
In de zomer van 1895 of 1896 komt Elizabeth Curtis met haar zoontje naar Rijsoord, om te schilderen.
Daar ontmoet ze Drika van Nes. Drika van Nes wordt het kindermeisje van zoontje Curtis (* 1894).
Rond 1931 komt Helen Hooper met haar twee zonen (Curtis Hooper 1922 en Cornelius Dion 1919) naar Dordrecht om het oud-kindermeisje Drika van Nes te bezoeken. Hooper schreef tien jaar geleden, dat hij kon herinneren, dat hij met de kinderen (mogelijk met de jongste twee: Florus 1914 en Wim 1918) van Drika door Dordrecht zwierf.
In 1935 komt Helen Hooper opnieuw naar Dordrecht, ditmaal alleen met haar man Curtis O'Sullivan (1894-1967).
Er is een foto waarop Drika van Nes samen met Curtis O'Sullivan staat.
E.v.D.
... De stichting heeft hiervoor al veel ideeën. Men hoopt het gebied onder meer te verrijken met een vlindertuin en weer iets van de vroegere Rijsoordse vlascultuur terug te brengen. Nabij de molen aan de Waalweg zijn kansen voor het zaaien van verschillende graansoorten, zodat men er aan bezoekers ook kan laten zien waar meel vandaan komt. In het gebied staan al wat fruitbomen die het beeld van een kleine boomgaard gaan geven: "Het moet een recreatief, maar ook educatief gebied worden. Scholen moeten er leuke excursies kunnen houden. Voor de allerkleinsten willen we een kabouterpad creëren. Ook moeten er mooie plekken komen om vogels te spotten en in samenwerking met kunstenaars willen we graag weer wat terug van de vroegere kunstenaarskolonie in Rijsoord." ...
De AD/De Dordtenaar van vrijdag 6 mei 2016 bevat het volgende artikel:
(door Saskia Lensink) Melkmeisje van Papendrecht
Amerikaans schilderij van Papendrechts boerenmeisje ontdekt amateurhistoricus en wijnhandelaar Henk van de Graaf
Afgebeeld wordt het bekende schilderij van Julian Alden Weir (1852-1919) getiteld 'The Milkmaid of Popindrecht'.
Julian Alden Weir en zijn halfbroer John Ferguson Weir (1841-1926) ontmoeten elkaar in 1881 in Dordrecht.
Ze verblijven in het logement "Het Witte Paard" (in 1892 verkocht aan William Booth v/h Leger des Heils) aan de Riedijk. 1
Vanuit Dordrecht verkennen ze - apart van elkaar - de omgeving.
"... They based themselves in Dordrecht, a picturesque medieval Dutch city just beginning to be popular with American artists who established art colonies there and in several other towns. Having few "guide-book attractions," it was little visited by the average tourist, but for a painter it had, as John soon discovered, "fine subjects all about at every turn. The brothers took rooms at a small tavern in a quiet neighborhood which had been recommended to them by George Henry Boughton and Edwin Austin Abbey ..."
"... Weir, who was always drawn to the historical ambience of the places he visited, sensed it had changed little through the centuries, and he felt he had stepped directly into a painting by Peter de Hooch. The pair soon set to work. Breakfasting early, they devoted long hours to painting. Characteristically, they worked separately during the day, exploring the nearby Dutch countryside. Returning to the White Horse Inn in the evening, they enjoyed convivial dinners with the artists in residence, including Americans Walter Shirlaw and John Henry Twachtman, the latter on his honeymoon with Martha Scudder ..." 2
Gustav Schönleber verbleef in 1882 in Het Witte Paard.
En Carl Emmerik Skånberg maakte er dit schilderij: "View from hotel Het Witte Paard in Dordrecht on the back of houses and a garden with women in a bleaching field".
Julian Alden Weir was docent van Wilhelmina D. Hawley op de Art Students' League in New York.
E.v.D.
Noten.
1. Vereniging Oud-Dordrecht 2015-2.
2. John Ferguson Weir: The Labor of Art (Betsy Fahlman, 1997).
De reeks artikelen op de website is aangevuld met Rijsoordse berichten uit het Nieuwsblad voor de Hoeksche Waard van 1904, 1905, 1907 en 1908. Helaas is er geen berichtje gevonden, die direct verband houdt met de buitenlandse kunstschilders. Mogelijk was het - na 15 jaar - de gewoonste zaak ter wereld dat Rijsoord bezocht werd door deze buitenlanders. Het was geen nieuws meer. Wel geven de berichtjes een indruk wat er speelde in Rijsoord.
In 1903 is men druk met het aanleggen van de langverwachte tramlijn Middeldijk-Zwijndrecht.
In het najaar van 1900 werden er al bomen langs den Straatweg (Rijksstraatweg) verkocht. Even laten zagen de inwoners opzichters en tekenaars bezig met nivelleren. Begin 1902 is men druk bezig met het onteigenen van gebouwen en gronden gelegen tussen de Straatweg en de Schalksedijk. Op 24 september 1902 wordt het leggen van de brug over de Waal aanbesteed. De eerste paal voor de brug zal in oktober geslagen zijn.
In september 1903 is het traject Zwijndrecht tot de Rijsoordsche Steeg met rails belegd. Ook de trambrug over de Waal is klaar.
Deze werkzaamheden moeten de drie leerlingen van Wilhelmina Hawley - Maria Daviess, Kathryn Fisher en Edna Vosburgh - in de zomer van 1903 hebben meegemaakt.
Nadat de tramweg door den Raad van Toezicht in orde is bevonden, vindt de opening van de tramlijn voor het publiek plaats op zaterdag 1 oktober 1904.
Het agentschap van de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij wordt gevestigd in het Rijsoordsche koffiehuis.
Kunstschilderes en schrijfster Elisabeth Curtis O'Sullivan, die in jaren 1895-1899 Rijsoord bezocht, moet er ook nog ná 1904 zijn geweest. In haar roman 'Mr. Dimock' uit 1920, gebaseerd op haar ervaringen in Rijsoord, staat: "... The smoky little tram that must take them to Rijsdijk had just departed, so they had an hour to themselves ...".
Het is mogelijk, dat de buitenlandse toeristen ook van dit hotel hebben gebruik gemaakt. Lang is L.G. Roos niet in Rijsoord geweest. In 1907 vertrekt hij naar zijn geboorteplaats Rotterdam.
In de zomer van 1907 komt John H. Vanderpoel met zijn vrouw en twee kinderen naar Europa. In augustus verblijft hij vermoedelijk in Rijsoord. Zijn vrouw noteert haar naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht. De winter brengen ze door in Parijs. John H. Vanderpoel maakt met zijn gezin ook een reis naar Italië. In juli 1908 zijn ze weer in Rijsoord. Zijn vrouw Jessie en dochter Dorothy schrijven hun naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht. In september 1908 varen ze met de ss 'Marquette' van Antwerpen naar New York.
Mogelijk is de familie Vanderpoel nog in Rijsoord, wanneer de Hollandsche Bond van Chr. Fanfare- en Harmoniegezelschappen een groot concours houdt op woensdag 5 augustus 1908. Korpsen uit verschillende gemeente lopen in optocht door de gemeente. Er is een feestterrein, bewoners maken erepoorten en er hangen overal vlaggen.
Ik ben benieuwd of één van de buitenlandse kunstenaars de tram heeft getekend; of waren ze echt alleen op zoek naar het pittoreske.
E.v.D.
Mabel Packard groeit op in Iowa. Deze Amerikaanse staat grenst aan de staat Illinois, waarin de stad Chicago ligt.
Ze wordt geboren in Parkersburg (Butler County) op 28 oktober 1873. Algauw verhuist het gezin naar het iets verdere gelegen Webster City.
Er is een kans, dat Mabel Packard in 1891 op de hoogte was, dat de kunstenaar Willbur A. Reaser tijdens zijn tijdelijk verblijf in nabijgelegen Fort Dodge, tussen januari-april 1891 drie maanden lang schilderles gaf op de 'Reaser Art School'.
En Mabel wist misschien ook wel, dat Reaser in Fort Dodge in 1894 een grote tentoonstelling had. Reaser bracht de zomers van 1892 en 1893 in Rijsoord door. Het resultaat van deze verblijven toont hij op deze tentoonstelling. 1
Waarschijnlijk woont het hele gezin in die periode in Californië.
Tussen ca 1896-1900 studeert ze aan de Art Institute of Chicago in Chicago.
Mabel woont met haar ouders en haar broer Herbert Packard in Oak Park, niet ver van de stad Chicago.
Rond 1901 vertrekt Mabel voor één jaar naar Parijs, waar ze zich aanmeldt bij de Colarossi Academy.
In Parijs krijgt ze les van Colin, Courtois, Mucha en madame La Forge.
Op de Parijse Salon van 1902 is een olieverfschilderij en een miniatuur van haar hand te zien.
In Parijs woont Mabel op 4 Rue de Chevreuse, het 'boarding house' van de American Girl's Club.
Terug in Oak Park toont ze eind 1902 drie werken op een tentoonstelling in de Art Institute of Chicago.
Eén van deze werken heeft ze in Rijsoord gemaakt:
nr. 414. Interior of Saint Etienne, Paris.
nr. 415. The Waal at Rijsoord.
nr. 416. In the Luxembourg gardens.
"In the Luxembourg Gardens" wordt aangekocht door de Union League of Chicago. De Union League of Chicago bestaat nog steeds. Deze organissert koopt sinds 1886 kunstwerken. Op dit moment bezit de Union League bijna 800 kunstwerken. Het is de oudste en meest belangrijke privé kunstcollectie van Amerikaanse kunst in het midwesten. 3
Op 8 augustus 1906 zet Miss Packard uit Chicago haar naam in het bezoekersregister van de Grote Kerk te Dordrecht.
In september 1912 gaat Mabel Packard samen Lillian Clark Weaver met het s.s. 'Rotterdam' naar Europa.
Op 2 juni 1913 arriveert Mabel Packard (wonende te South Pasadena) in New York met het s.s. 'Nieuw Amsterdam', vanaf Boulogne-sur-Mer.
Op 24 november 1928 arriveert Mabel te New York met het s.s. 'President Van Buren', vanaf Napels (Italië).
E.v.D.
Noten.
1. Op een passagierslijst van de ss 'Maasdam' staat een mej. Packard. Het schip vertrekt 9 september 1896 van Rotterdam naar New York. In de zomer van 1896 maakte het echtpaar Reaser met een groep 'art students' een reis door Europa; ze verbleven ook in Rijsoord. Het zou kunnen dat Mabel Packard in 1896 al in Europa is geweest. Heeft zich ze aangesloten bij de groep van Willbur A. Reaser?
2. Opgericht in 1885.
3. Union League of Chicago.
In het boek "Dromen van Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley 1860-1958" staat op pagina 66:
"... Op 5 december 1901 trouwt Wilhelmina met Bastiaan de Koning. Het echtpaar gaat voorloopig wonen aan de Waaldijk 5a ..." en
"... 1903 We came to live in present house on Straatweg G292 which we had bought in the late summer. Moved in in November ..."
In hoeverre komt deze informatie overeen met de feiten uit het bevolkingsregister van Hendrik-Ido-Ambacht en Ridderkerk ?
In de huwelijksakte van 5 december 1901, met aktenummer 88, woont zowel Bastiaan de Koning als Wilhelmina D. Hawley in de gemeente Ridderkerk.
Bastiaan de Koning wordt vermeldt als landbouwer (o/ondergeschikt) in het bevolkingsregister in het gezin van zijn moeder Geertje van der Giessen (1840-1926) weduwe van Pieter de Koning (1836-1908). Geertje van der Giessen is landbouwster (h/hoofd). Het gezin woont in E148 aan de Pruimendijk.
Wilhelmina D. Hawley wordt vermeldt in het dienstbodenregister van Ridderkerk. Ze is 23 september 1901 ingeschreven als zijnde afkomstig van Parijs. Ze geeft op als beroep: schilderes. Als woonplaats wordt vermeld: F66 (NB. dit is niet pension Noorlander (F76), en ook niet hotel Warendorp (F73)). F66 zal in de Kikkersteeg (de Kikker) hebben gelegen.
Bastiaan de Koning en Wilhelmina D. Hawley worden beiden uitgeschreven uit de gemeente Ridderkerk op 6 december 1901.
Ze vertrekken naar de aangrenzende gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Bastiaan de Koning is landbouwer. Hun adres is wijk A nr. 7; dit wordt veranderd in wijk A nr. 10.
Deze huizen stonden waarschijnlijk aan "de Straatweg, nabij het Tolhuis in de polder Sandelingen-Ambacht". 1
Op 25 november 1903 verhuizen ze naar Ridderkerk: naar G34 (Waaldijk) en naderhand naar Rijksstraatweg G51.
De vermelding van de verhuizing in november 1903 naar de Straatweg in Rijsoord in het dagboek van Wilhelmina D. Hawley, klopt.
Maar het huisnummer G292 klopt niet. Dit nummer is ook veel te hoog. Wijk G in Rijsoord loopt maar tot G268.
E.v.D.
NB.
1. Een woonhuis, get. A n°. 3, schuur, erf, tuin en boomgaard, onder H.I. Ambacht, a/d. Straatweg, nabij het Tolhuis, polder Sandelingen-Ambacht, Kad. Sectie C N°. 505, groot 6 A. 50 cA. (De Dordrechtsche Courant 9-2-1890)
Op Ebay is dit schilderij - aangeboden door 'maroma-jewelry' (Canada) - geëindigd op een verkoopprijs van C $355.00 (US $281.18).
"Dutch School.
A Religious Procession.
Two women are walking along the edge of a canal.
A slight breeze ripples the surface of the water.
An ineffable expression of kindness is painted in the face of the elder woman with her hands demurely folded before her, while the younger is holding her missal. Both are wearing Dutch headdress with its typical ornament called ‘oorijzers’, which means ‘ear irons’, silver or copper pin with decorative ends used to secure a woman's cap on her head. Special mention has to be made of the frame, carved and gilded with gold leaves.
Netherlands, late 19th century.
Oil on canvas.
Indistinctly signed «G» (?) and indistinctly dated «98» (?).
69 cm x 48.5 cm.
With frame 108 cm x 88 cm.
Provenance : Casgrain family Quebec".
Het is waarschijnlijk gesigneerd als 'L. Muntz '97'.
Laura Muntz exposeert volgens de catalogus van de 28th Annual Exhibition of The Ontario Society of Artists (3-20 maart 1900) te Toronto deze zeven werken:
46. Eventide
47. Feeding the Goat
48. In the Sunlight
49. Portrait of My Father
50. Child with a Rose
51. The Widower and his Daughter
147. The Shepherd Boy (aquarel)
'Eventide' wordt in een artikel omschreven als "No. 46, which she calls "Eventide." An old Frenchwoman and her daughter are returning from, or going to vespers. The contrast of the faces, and the work of years on that of the elder woman are remarkably well shown".
Het is goed mogelijk dat 'an old French woman' eigenlijk moet zijn 'an old Dutch woman'.
'Eventide' werd een maand eerder geëxposeerd op de Royal Canadian Academy of Arts in de National Gallery te Ottawa (21e jaarlijkse expositie geopend op 15-2-1900); tegelijkertijd met haar schilderij getiteld 'By the river' (twee vrouwen in Rijsoordse klederdracht in een boot).
E.v.D.
RIDDERKERK - Wie zaterdag op kunstroute was in Ridderkerk kon bij Ross Lovell in Rijsoord terug in de tijd. Op de eerste verdieping werd met een expositie en lezingen aandacht gevestigd op de vele internationale kunstenaars de vroeger in de zomermaanden in Rijsoord schilderden. Hoe dat er vroeger uitzag werd uitgebeeld door een in verdwenen Rijsoordse klederdracht gestoken model en een 'Amerikaanse' schilderes. De Rijsoordse Jeanette Stok trad hiermee in de voetsporen van haar grootmoeder. Rond 1900 werd Jannetje Stok-van der Vorm door Ernest Peixotto geschilderd als "Femme de Rijsoord".
Leentje van Driel zal als jong meisje geschilderd zijn door de kunstenaar John H. Vanderpoel (1857-1911). Zij is waarschijnlijk de bezitster geweest van de foto, waarop de kunstenares Etta Bell Irving (waars. 1847-1913) in Rijsoordse klederdracht poseert. Achterop de foto staat: "Miss Bell Irving. Vertrokken 6 Juli 1908".
In juli 1908 is John H. Vanderpoel met zijn vrouw en twee kinderen in Rijsoord. Zijn vrouw Jessie en dochter Dorothy Vanderpoel bezoeken op dinsdag 7 juli 1908 de Grote Kerk van Dordrecht. De mogelijkheid bestaat, dat er een verband te leggen is tussen Leentje, John en Etta. Wie weet heeft Leentje haar klederdracht uitgeleend aan Etta ...
De foto van Etta Bell Irving komt via dochter Pieternella van Wingerden (1915-2002) in bezit van schoonzoon Cees van Toorn.
De werkgroep is op zoek naar meer informatie over Leentje van Driel. Heeft iemand nog foto's (of ander materiaal) van het echtpaar Van Wingerden-Van Driel? Het echtpaar had dertien kinderen:
Philippus van WINGERDEN, geb. Ridderkerk 9-4-1876, scheepsbouwer, arbeider, overl. Ridderkerk 27-5-1958 (82 jr.), tr. 13-5-1898 Leentje van DRIEL, geb. Ridderkerk 13-11-1877, overl. Rotterdam 9-12-1922.
Wonende: F54, F26, F19.
Kinderen:
1. Leentje van Wingerden, geb. Ridderkerk 1-8-1898, tr. Ridderkerk 22-10-1926 Hendrik van der STOEP, geb. Poortugaal 3-4-1893.
2. Willemijntje van Wingerden, geb. Ridderkerk 21-5-1900.
3. Arendje van Wingerden, geb. Ridderkerk 28-9-1902, overl. 22-2-1988, tr. 1924 Pieter Jan RIJSDIJK, geb. H.I. Ambacht 4-8-1901.
4. Teuna Adriana van Wingerden, geb. Ridderkerk 26-3-1905, overl. Dordrecht 22-6-1921 (16 jaar).
5. Arie van Wingerden, geb. Ridderkerk 26-3-1905.
6. Adriana Willemijntje van Wingerden, geb. Ridderkerk 30-1-1908, overl. 10-4-2001, tr. Jan KANTERS, geb. 30-4-1905, overl. 3-11-1968.
7. Willem Jan Teunis van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-5-1910, overl. Ridderkerk 27-5-1910 (oud 2 dagen).
8. Sientje van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-5-1911, overl. 18-1-1987, tr. Ridderkerk 17-6-1932 Jan van WIJK, geb. Ridderkerk 13-11-1910, vertrekken 17-10-1912 naar Rotterdam, vestigen zich weer op 29-1-1913, zoon van Pieter Dirk van Wijk (* 5-3-1885) en Hendrika Maria Kranendonk (* 28-12-1885).
9. Willem van Wingerden, geb. Ridderkerk 18-5-1914, overl. 1-3-1974, tr. Maria VLEGAARD, geb. 13-2-1919, overl. 6-4-1994.
10. Pieternella van Wingerden, geb. Ridderkerk 15-5-1915, eigenaresse foto Etta Bell Irving, overl. 5-11-2002, tr. Jan BODE, geb. 22-7-1915, overl. 11-8-1979.
11. Willemina van Wingerden, geb. Ridderkerk 25-1-1918, overl. 15-1-1993, tr. Jan BAKKER, geb. 23-6-1918, overl. 23-6-1968.
12. Philippus van Wingerden, geb. Ridderkerk 12-5-1920, overl. Rotterdam 20-1-1927 (6 jaar).
13. levenloos geboren dochter van Wingerden, overl. Rotterdam 9-12-1922.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Ridderkerk - Rijsoord was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars.
Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica’s uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorpen zoals Rijsoord, maar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago. In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Wilhelmina's achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep "Schildersdorp Rijsoord 1888-1914" probeert aan de hand van archiefonderzoek, kunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 1888 en 1914 werden gemaakt bestaan uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2016 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en ‘grandma’s appletart’ eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Informatie
Meer informatie over de Kunstroute vindt u op www.kunstrouteridderkerk.nl. De Kunstrouteboekjes 2016, met hierin alle kunstenaars die dit jaar meedoen en de route, zijn op te halen in de bibliotheek, het gemeentehuis, restaurant Ross Lovell en bij de deelnemende kunstenaars en ateliers.
Het pittoreske Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars. Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorp, zoals Rijsoord, amar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
John Vanderpoel
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago.
In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Onderzoek
Wilhelmina's achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep "Schildersdorp Rijsoord 1888-1914" probeert aan de hand van archiefonderzoek, klunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 188 en 1914 werden gemaakt bestaan vooral uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners. De werkgroep heeft inmiddels de namen van ruim honderd internationale kunstenaars aan Rijsoord gekoppeld en van bijna 240 schilderijen en tekeningen vastgesteld dat ze in Rijsoord of directe omgeving zijn gemaakt.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk zal op zaterdag 16 april in het voormalig kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'.
De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en 'grandma's appletart' eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Diner met kunstenaars smaakt naar meer
Afgelopen zaterdag werd, als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk, voor de eerste keer een 'Met de kunstenaars aan tafel'-diner georganiseerd in het voormalige kunstenaarsatelier op de eerste etage van restaurant Ross Lovell. Tijdens dit diner vertelde kunsthistoricus Alexander Gaba-van Dongen alles over de rijke kunsthistorie van Rijsoord en de kunstenaars van de Kunstroute vertelden over hun werk. Het diner werd een groot succes en de 55 aanwezigen (kunstenaars en kunstliefhebbers) spraken de hoop uit dat dot een jaarlijks terugkerende traditie mag worden.
Workshop
Conny Pols verzorgt tijdens de Kunstroute een workshop. Op 16 en 17 april kunnen de deelnemers een schaal maken met een diameter van 24 cm. Beide dagen zijn de workshops van 11.00 tot 12.00 uur. Deelname kost €45, inclusief materialen en het bakken. Aanmelden kan via: p.conny@planet.nl of 0180-416640. Vol is vol!
Regio - Het Zuid-Hollandse dorp Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal tussen Zwijndrecht, Heerjansdam en Barendrecht, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars.
Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica's uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2-16 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse 'summer academy'. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en 'grandma's appletart' eten - volgens recept uit die tijd - met koffie of thee. De tentoonstelling is vrij toegankelijk.
Rijsoord – Het Zuid-Hollandse dorp Rijsoord, gelegen aan de prachtige rivier de Waal, was aan het eind van de 19de eeuw een bruisend middelpunt voor kunstenaars. Het toenmalige Hotel Warendorp, nu restaurant Ross Lovell, werd bezocht door vele internationale kunstenaars uit alle windstreken: Parijs, de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland, Duitsland en zelfs Griekenland. Op de eerste etage hingen zij hun doeken te drogen en discussieerden met elkaar over de kunst. Op 16 april, tijdens Kunstroute Ridderkerk 2016, gaan we terug naar die tijd met een expositie over het schildersdorp Rijsoord. Alexandra Gaba-van Dongen, kunsthistoricus en museumconservator, zal een aantal lezingen en uitleg geven over de Rijsoordse kunstgeschiedenis aan de hand van echte kunstwerken en replica’s uit die tijd. Ook kan een ieder die wil met houtskool model- of een van de fraaie vergezichten tekenen, en zullen jonge talenten (KIEM) hun kunstwerken laten zien.
In de periode 1888-1914 probeerden kunstenaars op de academie in de Franse hoofdstad hun artistieke carrières richting te geven. Zodra de Parijse kunstacademies voor de zomerperiode werden gesloten, zochten deze schilders hun toevlucht tot het platteland. Hollandse schildersdorpen zoals Rijsoord, maar ook Laren, Domburg en Katwijk waren zeer populair vanwege de kleurrijke streekdrachten, de gewillig voor de schilders poserende bewoners, het Hollandse landschap, en zoals in dit geval, de Rijsoordse vlasteelt.
De geschiedenis van Rijsoord als schildersdorp begint met de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar John Vanderpoel (1857-1911). Zijn familie, die ooit de Rijsoordse Burghoeve bewoonde, emigreerde vanuit Haarlemmermeer naar Chicago. John bleek een kunstzinnig talent en ontwikkelde zich ook tot een geliefd kunstdocent aan de Art Institute in Chicago. In 1888, toen hij in Parijs studeerde, besloot hij zijn nichtje Volksje Noorlander in Rijsoord op te zoeken. Het jaar erop nam hij een groep kunststudenten mee, waaronder de Amerikaanse Anna Stanley, die in 1889 de eerste steen legde van het nieuwgebouwde Pension Noorlander, dat een drukbezet onderkomen werd waar kunstenaars een zomers onderdak vonden. Eén Amerikaanse kunstenares zou zich rond 1900 voorgoed vestigen in Rijsoord: Wilhelmina Douglas Hawley (1860-1958). Zij ontmoette John Vanderpoel in 1892 op het schip onderweg van New York naar Parijs.
Wilhelmina’s achterkleindochter Alexandra Gaba-van Dongen heeft veel onderzoek gedaan naar de rijke Rijsoordse kunsthistorie. Omdat zij steeds meer kunstenaarsnamen in de archieven tegenkwam, besloot ze samen met Jan Plaisier en Erica van Dooremalen de geschiedenis van het schildersdorp verder in kaart te brengen. De werkgroep “Schildersdorp Rijsoord 1888-1914” probeert aan de hand van archiefonderzoek, kunstwerken en andere bronnen, schilders te achterhalen die in Rijsoord hebben gewerkt. De voorstellingen die tussen 1888 en 1914 werden gemaakt bestaan uit portretten van lokale bewoners (zoals Piet Molendijk en Vrouw Stok), rivier- en dorpsgezichten, huiselijke interieurs en vlasbewerkende dorpsbewoners.
Tentoonstelling op 16 april
Als onderdeel van Kunstroute Ridderkerk 2016 op 16 en 17 april, zal op zaterdag 16 april in het voormalige kunstenaarsatelier in restaurant Ross Lovell een tentoonstelling worden gehouden en zal Alexandra een serie lezingen verzorgen over de geschiedenis van de Rijsoordse ‘summer academy’. De werkgroep geeft deze hele dag uitleg en zal bezoekers de geschiedenis van het schildersdorp laten zien. Er zullen ook diverse schildersezels staan zodat een ieder die wil, kan modeltekenen of, net als toen, riviergezichten vanaf het terras. Voor €10 kunt u een lezing bijwonen en ‘grandmother’s appletart’ eten – volgens recept uit die tijd – met koffie of thee. De expositie is vrij toegankelijk.
Met de kunstenaar aan tafel op 8 april
Op 8 april, een week voorafgaand aan de tentoonstelling, organiseert Kunstroute Ridderkerk 2016 in hetzelfde voormalige kunstenaarsatelier een ‘Met de kunstenaar aan tafel’-diner. Chef-kok Gerrit van den Berg heeft een speciaal diner samengesteld dat naar keuze kan worden gecombineerd met een wijnarrangement. Ook op deze avond zal Alexandra een toelichting geven. Een flink aantal kunstenaars van de Kunstroute 2016 zijn er bij: Simone van der Veen, Jos Crezee, Marianne Bayens, Erna Wouters, Bea Verveer, Marcelle Mooij, Kees Alderliesten, Nathalie de Waard, Marina van Dobben de Bruyn en Kirsten Vermeulen. Het driegangendiner bedraagt €30 per persoon. De aanvang is 19.00 uur. Reserveren kan via info@rosslovell.nl of 0180-420996.
Meer informatie over de Kunstroute vindt u op http://www.kunstrouteridderkerk.nl. De Kunstrouteboekjes 2016, met hierin alle kunstenaars die dit jaar meedoen en de route, zijn op te halen in de bibliotheek, het gemeentehuis, restaurant Ross Lovell en bij de deelnemende kunstenaars en ateliers.
De Kunstroute is in beweging. Vorig jaar verzorgde Alexandra Gaba-van Dongen tijdens de opening in de bibliotheek een lezing over de Kunstenaarskolonie in Schildersdorp Rijsoord. Op zaterdag 16 april zal er in Restaurant Ross Lovell in Rijsoord een vervolg worden gegeven op de presentatie van vorig jaar. Zij zal samen met Jan Plaisier bij Ross Lovell informatie verzamelen voor haar verdere onderzoek over deze periode. In het voormalig atelier van het internationale hoofdkwartier van het schildersdorp Rijsoord (1888-1914) zal een mini-expositie plaatsvinden. Alexandra, de achterkleindochter van de Amerikaanse kunstenares Wilhelmina Douglas De Koning-Hawley, zal op zaterdag 16 april drie keer een minilezing geven om 12.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur. Ross Lovell verzorgt koffie of thee en Rijsoord-Amerikaanse lekkernijen. De kosten bedragen € 10 p.p. all-in.
Vanaf 11.00u en tussen de lezingen door, is er gratis inloop met gelegenheid tot het uitwisselen van informatie en herinneringen met het onderzoeksteam 'Schildersdorp Rijsoord' bestaande uit Alexandra Gaba-van Dongen en Jan Plaisier. Eventuele oude foto's en aanvullende informatie zijn van harte welkom.
Dus heeft u informatie over deze periode, ga dan even langs.